Hemşirelerin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Görüşleri: Fenomenolojik Çalışma

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 25 - 34, 30.06.2025

Gamze Yeğin , Songül Karadağ

https://doi.org/10.46414/yasad.1703288

Abstract

Bu araştırma; hemşirelerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. planlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenolojik desen kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 8 hemşire oluşturmuş ve odak grup görüşmesi yapılmıştır. Araştırmada örneklem seçim kriterlerine gidilmemiş olup çalışmaya katılmayı kabul eden ve çalışmanın yapıldığı tarihler arasında izinli, raporlu olmayan hemşireler araştırmaya dahil edilmiştir. Görüşmeler katılımcıların izinleri dâhilinde ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmış ve yazılı olarak kaydedilmiştir. Odak grup görüşmesi ortalama 60 dk uzunluğundadır. Verilerin toplanmasında, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Hemşire tanıtım formu hemşirelerin yaş, cinsiyet, medeni durumu, eğitim durumu, gelir durumu, çalışma yılı, çalışılan birim, çalışma şekli ve çalışma süresine ilişkin bilgileri içermektedir. Yarı yapılandırılmış görüşme formunda hemşirelere yedi adet açık uçlu görüşme sorusu yöneltilmiş, veri analizinde, tematik analiz kullanılmıştır. Araştırmaya 8 hemşire katılmıştır. Katılan hemşirelerin 8’i de kadındır. Hemşirelerin yaşları 23-36 arasında olup çalışma süreleri 2-10 yıl arasında değişmektedir. Çalışmada elde edilen bulgular “Yaşlılık Algıları”, “Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Düşünceler” ve “Yaşlı Hastalara Yönelik Bakım Algıları” olmak üzere üç ana tema altında gruplandırılmıştır. Bulgular kısmında doğrudan alıntılara yer verilmiştir. Çalışma sonucunda hemşirelerin yaşlı hastalara yönelik algılarının genel olarak olumlu olduğu ve çoğunun yaşa dayalı ayrımcı tutum sergilemediği saptanmıştır. Hemşirelerin yaşlı hastalara daha iyi bakım verebilmeleri için hizmet içi eğitimlerin verilmesi önem taşımaktadır. Bu nedenle yaşlı hastaların mevcut ekonomik ve sosyal sorunlarının çözümünde sağlık hizmetleriyle ilgili karar vericilerin ve yetkililerin iyi planlama yapması ve uygun politikaların geliştirilmesi gerekmektedir.

Keywords

Hemşirelik , Yaşlı ayrımcılığı , Yaşlı , Tutum

Ethical Statement

Araştırma için; Çukurova Üniversitesi Girişim-sel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurul onayı (07.03.2025/68) ve Adana İl Sağlık Müdürlüğünden kurum izni alınmıştır. Ayrıca araştırma kapsamına alınan hemşirelerden sözlü ve yazılı bilgilendirilmiş onam alınmıştır.

Supporting Institution

Herhangi bir proje desteği alınmamıştır.

Project Number

Herhangi bir proje desteği alınmamıştır.

Nurses’ Opinions on Ageism: A Phenomenological Study

Abstract

This study was designed to explore nurses' perspectives on ageism. A phenomenological design, which is one of the qualitative research methodologies, was employed. The sample of the study consisted of 8 nurses, and a focus group interview was conducted. No specific sampling criteria were applied; instead, nurses who agreed to participate and who were neither on leave nor on medical report during the study period were included in the research. With the participants’ consent, the interviews were audio-recorded and subsequently transcribed verbatim. Each session lasted approximately 60 minutes. A semi-structured interview form was employed for data collection. The Nurse Information Form gathered demographic and professional data, including age, gender, marital status, educational background, income level, years of professional experience, current unit, work schedule, and duration of employment. The semi-structured interview included seven open-ended questions. The data were analyzed using thematic analysis. All eight participating nurses were female, aged between 23 and 36, with professional experience ranging from 2 to 10 years. The findings were categorized under three main themes: “Perceptions of Aging,” “Views on Ageism,” and “Perceptions of Care for Elderly Patients.” Direct quotations were included to support the findings. The study con-cluded that nurses generally held positive perceptions toward elderly patients and that most did not exhibit age-based discriminatory attitudes. Providing in-service training is essential to enhance the quality of care delivered to elderly patients. Therefore, it is imperative for healthcare policymakers and authorities to implement well-structured planning and develop effective policies to address the existing economic and social challenges faced by the elderly population.

Keywords

Nursing , Ageism , Older adult , Attitude

Project Number

Herhangi bir proje desteği alınmamıştır.

References

• Baybora, D. (2010). Çalışma yaşamında yaş ay-rımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaş ayrımcılığı düzenlemesi üzerine. Çalışma ve Toplum, 1(24), 2-30.
• Baykal, D., Çömlekçi, N., Can, G. (2023). “I don’t Want to Die Alone” Nurses’ Perception of Ageism: A Qualitative Study. OMEGA—Journal of Death and Dying, 0(0): 1-16. doi:10.1177/003022282 31177761
• Ben-Harush, A., Shiovitz-Ezra, S., Doron, İ., Alon S., Leibovitz, A., Golander, H., Haron, Y., & Ayolan, L. (2017). Ageism among physicians, nurses, and social workers: Findings from a qualitative study. Eur J Ageing, 14, 39–48. doi:10.1007/s10433-016-0389-9
• Bulut, H., Yazici, G., Demircan, A., Keles, A., Guler Demir, S. (2015). Determining emergency physicians' and nurses' views concerning older patients: a mixed-method study. Inter-national Emergency Nursing, 23(2), 179-184. doi:10.1016/j.ienj.2014.08.002
• Buz, S. (2015). Yaşlı Bireylere Yönelik Yaş Ay-rımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 268-278. doi:10.17755/esosder. 89453
• Cerqueira, A.F., Ramos, A.L., Palma, J. (2023). Ageism in nursing education: Students’ views of ageing. Social Sciences. 12(3), 142. doi:10.3390/socsci12030142
• Guo, J., Huang, X., Dou, L., et al. (2022). Aging and aging-related diseases: From molecular mechanisms to interventions and treatments. Sig Transduct Target Ther, 7, 391. doi:10.1038/s41392-022-01251-0
• Heydari, A., Sharifi, M., & Bagheri Moghaddam, A. (2019). Challenges and barriers to providing care to older adult patients in the intensive care unit: a qualitative research. Open Access Maced J Med Sci., 7(21), 3682–3690. doi:10.3889/oamjms.2019.846.
• Hosseini, M. A., Masoud, F. K., Saeed, A. Z., Farahnaz, M. S., & Saeid, M. (2020). Combating with ageism in care settings: A qualitative study. EurAsian Journal of BioSciences, 14, 1071-1077.
• Hummert, M. L., Garstka, T. A., Shaner, J. L., & Strahm, S. (1994). Stereotypes of the elderly held by young, middle-aged, and elderly adults. Journals of Gerontology, 49, 240–249.
• Kagan, S.H. (2015). Ageism in nursing. Journal of Nursing Management, 23(5), 644-650. doi:10.1111/jonm.12191
• Kaptan, G. (2017). Geriatriye Çok Yönlü Bakış. 1. Baskı, Ankara: Nobel Tıp Kitapevi A. Ş., 163-181.
• Karadakovan, A. (2014). Yaşlı Sağlığı ve Bakım. 1. Baskı, Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi A. Ş., 17-18.
• Kırca, K., Sözeri Öztürk, E., & Bayrak Kahraman, B. (2024). Views of senior nursing students on the concept of old age: A metaphor study. Educational Gerontology, 1–12. doi:10.1080/ 03601277.2024.2341187
• Kim, J. (2025). Healthcare Professionals’ Percep-tions and Experiences of Ageism: A Qualitative Study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 22(3), 350. doi:10.3390/ijerph22030350
• Lampersberger, L. M., Schüttengruber, G., Lohr-mann, C., & Großschädl, F. (2024). “The su-preme discipline of Nursing”–A qualitative content analysis of nurses' opinions on caring for people eighty years of age and older. Heli-yon, 10(5), e26877. doi:10.1016/j.heliyon. 2024.e26877
• Mehri, S., Hosseini, M. A., Shahbelaghi, F. M., Fal-lahi-Khoshknab, M., & Zardkhaneh, S. A. (2020). Explaining nurses’ perception of the causes of ageism in hospital settings. Elec-tronic Journal of General Medicine, 17(5), em218. doi:10.29333/ejgm/7881
• Moquin, H., Seneviratne, C., & Venturato, L. (2018). From apprehension to advocacy: a qualitative study of undergraduate nursing student experience in clinical placement in residential aged care. BMC Nurs. 17, 8. doi:10.1186/s12912-018-0277
• Özütürker, M. (2021). Yaşlı ayrımcılığı. Uluslara-rası Toplum Araştırmaları, 17(36), 2528-9535. doi:10.26466-opus.883434-1589178
• Schroyen, S., Missotten, P., Jerusalem, G., Gilles, C., & Adam, S. (2016). Ageism and caring attitudes among nurses in oncology. International Psychogeriatrics, 28(5), 749–757. doi:10.1017/S1041610215001970
• Steele, C. M., Spencer, S. J., & Aronson, J. (2002). Contending with group image: The psychology of stereotype and social identity threat. Advances in Experimental Social Psychology, 34, 379–440.
• Sun, Y. J., Wang, S. Y., Tsai, Y., Wei, W., & Chang, H. C. (2024). Registered nurses' perceptions and experience of working in aged care: A qualitative approach. Nursing Open, 11, e2060. doi:10.1002/nop2.2060
• TÜİK. İstatistiklerle Yaşlılar, 2024. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2024-54079 Erişim tarihi: 24.06.2025.
• TÜİK. Türkiye Sağlık Araştırması, 2022. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2022-49747 Erişim tarihi: 24.06.2025.
• Umutlu, S., Epik Tekin, M. (2019). Türkiye’de Yaşlı Nüfus ve Sosyal Politika Uygulamaları. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 11(1), 29-43.
• United Nations World Social Report (2023). https://www.un.org/development/desa/pd/ content/launch-world-social-report-2023 Erişim tarihi: 13.03.2024.
• Uysal, N., Ünal Toprak, F., & Koç, A. (2021). Working with older people: A qualitative study of X and Y generation nurses’ perceptions. Journal of Contemporary Medicine, 11(6), 853-858. doi:10.16899/jcm.843416
• World Report on Aging and Health. (2015). World Health Organization. Erişim Adresi: https://www.who.int/publications/i/item/9789241565042. Erişim Tarihi: 24.06.2025.