THE TECHNICAL AND MODAL ANALYSIS OF HALIL KARADUMAN'S MUHAYYER IMPROVISATION

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 182 - 210, 27.03.2025

Soner Çini

https://doi.org/10.51576/ymd.1614917

Abstract

Halil Karaduman holds considerable importance in Turkish music as one of the prominent figures in the performance of the qanun. His use of ornamentation techniques and modal structures has served as a guiding example for subsequent performers. This study aims to examine and analyze Halil Karaduman’s ornamentation techniques and his understanding of the Muhayyer mode in his improvisation (taksim). As the Muhayyer improvisation performed by Halil Karaduman was transcribed, the research employs the Documentary Survey Model. Additionally, musical and technical analyses of the transcribed improvisation were conducted using the Descriptive Analysis Model. The study examines the ornamentation techniques, rhythmic structures, and modal progression used in his improvisations. The findings reveal that Halil Karaduman utilized ornamentation techniques such as fiske, çarpma, vibrato, octave playing, glissando, and tremolo. In this study, He frequently employed rhythmic patterns such as triplets, 32nd notes, and dotted 16th notes following 32nd notes are examined. Furthermore, he seamlessly incorporated modulations to the Hüseyni and Suz-i Dil modes within his improvisation. His ornamentation techniques were executed with exceptional skill and fluency, demonstrating a high degree of musical creativity. To further understand Halil Karaduman’s performance style, this study recommends conducting in-depth technical analyses of his modal usage, modulations within modes, and the ornamentation techniques featured in his improvisations. It is also suggested that students benefit from the transcriptions of his improvisations and apply these elements to their own performances.

Keywords

Halil Karaduman, improvisation, qanun, mode, Muhayyer mode.

HALİL KARADUMAN’IN MUHAYYER TAKSİMİNİN TEKNİK VE MAKAMSAL OLARAK İNCELENMESİ

Abstract

Halil Karaduman Türk müziğinde kanun icrasının önde gelen temsilcilerinden biri olması bakımından önem arz etmektedir. Halil Karaduman kanunda kullandığı süsleme teknikleri ve makam kullanımı ile kendinden sonra gelen icracılara yol gösterici olmuştur. Bu çalışmada, Halil Karaduman’ın Muhayyer makamındaki taksim icrasındaki süsleme tekniklerini ve makam anlayışını inceleyip analiz etmek amaçlanmaktadır. Araştırma betimsel nitelikte olup belgesel tarama modelini esas almaktadır ve notaya alınan taksimlerin müzikal ve teknik analizlerinin yapılmasından dolayı betimsel analiz modeli kullanılmıştır. Araştırmada Karaduman’ın Muhayyer taksiminde kullanmış olduğu süsleme teknikleri, tartım kullanımı ve makam seyir anlayışı incelenmiştir. İnceleme süreci sonunda Halil Karaduman’ın Muhayyer taksiminde fiske, çarpma, vibrato, oktavlı icra, glissando ve tremolo süsleme tekniklerini kullandığı, bu araştırmada üçleme, 32’lik, 32'lik notadan sonra gelen noktalı 16'lık tartım şeklinde gösterilen tartım kalıplarını sık olarak kullandığı ve taksim içerisinde Hüseyni ve Suz-i Dil makamlarına geçki yaptığı ayrıca Halil Karaduman’ın kullandığı süsleme tekniklerini ustalıkla ve seri bir şekilde icra ettiği ve müzikal yaratıcılığının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada Halil Karaduman’ın icra üslûbunu anlamak için, seyir ve makam kullanımı, kullandığı makamlarda uygulamış olduğu geçkileri ve taksim içerisinde kullanmış olduğu süsleme tekniklerini teknik açıdan inceleyen çalışmaların yapılması ayrıca öğrencilerin dikte edilen taksim notasından faydalanmaları ve kendi icralarına aktarmaları önerilmektedir.

Keywords

Halil Karaduman, taksim, kanun, makam, Muhayyer makamı.

Ethical Statement

Çalışmanın etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını beyan ederim.

References

• Akkuş, S. (2004). Türk Müziğinde Halil Karaduman ve Göksel Baktagir’in Müzik ve Kanun Sazındaki Eğilimleri ve Yönelişleri (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Arıkan, R. (2011). Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Başer, F.A. (1996). Türk Mûsıkîsinde Abdülbâki Nâsır Dede (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Beşiroğlu, Ş. (1998). Kanun. İstanbul: Türk Sanat Müziği. (Cilt 1, s. 112-117).
• Caşka, M. (2021). Hasan Ferit Alnar Keman Ve Piyano Süiti Taksim Bölümünün Geleneksel Etki Analizi. Balkan Müzik ve Sanat Dergisi, 3(2). 37-50.
• Çalhan, N. Yokuş, H. (2019). Kanun Öğrencilerinin Taksim Yapmaya Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Eurasian Journal of Music and Dance, 15, 91-104.
• Çini, S. (2024). Kanun Taksimlerine Yönelik Alıştırmaların Kanun Eğitiminde Kullanılmasına İlişkin Bir Alan Araştırması: Halil Karaduman Örneği (Doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Erdoğan, C.S. (2023). Kânûnî Hacı Arif Bey’in taksimlerindeki yorum unsurlarının incelenmesi. Rast Müzikoloji Dergisi, 11(4), 475-502.
• Gürel, M. (2021). Anadolu Edvar Geleneği Yaklaşımıyla Makamı Oluşturan Temel İlke ve Öğeler, Hicaz Perde Düzeninden Doğan Otuz Yedi Makam, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 85, 1376-1409.
• İrden, S. (2020). Türk Müsikisinde Düzen Perde Makam Terkib Uygulamaları. Konya: Eğitim Yayınevi.
• İrden, S. (2021). Makamlar. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Karaduman, H. (2007). Kanun Metodu. İstanbul: ALFA Yayıncılık.
• Karakaya, F. (2001). Kanun, TDV İslam Ansiklopedisi içinde. Erişim adresi https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/24/C24007907.pdf
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (31.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kostak Toksoy, A. (2006). Kanun Eğitiminde Teknik Çalışma ve Süsleme Elemanlarını İçeren Etütler (Sanatta yeterlik tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kutluğ, F. (2000). Türk Musikisinde Makamlar. İstanbul: Yapı Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılık.
• Özalp, M.N. (1986). Türk Musikisi Tarihi- Derleme 1.Cilt. Ankara: TRT Müzik Dairesi Basılı Yayınlar Müdürlüğü.
• Özbilen, N.Ö. (2007). Fasıl Şarkıcılığı Açısından Türk Makam Müziği’nde Süslemeler (Sanatta Yeterlik Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özçelik, S. (2002). Batı Müziği Yazısında Süslemeler, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 77-91.
• Özkan, İ.H. (2010). Taksim, TDV İslam Ansiklopedisi içinde. Erişim adresi https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/39/C39012963.pdf.
• Öztuna, Y. (1990). Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. Ankara: I. Kültür Bakanlığı Basımevi.
• Öztürk, M. O. (2014). Makam Müziğinde Ezgi ve Makam İlişkisinin Analizi ve Yorumlanması Açısından Yeni Bir Yaklaşım: Perde Düzenleri ve Makamsal Ezgi Çekirdekleri (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sarı, A. (2012). Türk Müziği Çalgıları. İstanbul: Nota Yayıncılık.
• Savaş, K. (2016). Mesleki Müzik Eğitimi Veren Devlet Konservatuvarlarındaki Kanun Eğitiminin İçerik ve Yöntem Bakımından İncelenmesi (Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Somakcı, P. (2000). Mesleki Müzik Eğitimi Yapan Üniversitelerde Başlangıç Düzeyi İçin Kanun Öğretim Yöntemine İlişkin Sistematik Bir Yaklaşım (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yeprem, G. (2007). Dimitri Cantemir Edvarı’nın Makam Kavramı Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.