Daire Formu ve Günümüz Seramik Sanatına Yansımaları

Yıl 2020, Sayı: 47, 99 - 118, 31.03.2020

Yasemin Tanrıverdi

Öz

Sade ve basit bir forma sahip olan daire, bünyesinde geçmişi geleceği ve anı barındırır. Dünyamız, güneş ve tüm gezegenler, metal paralar, görmeye yarayan göz, daire şeklindedir. Bu geometrik form geçmiş dönemden bu güne insanoğlu için güçlü simgelerden biri olmuştur. Simgeler, düşüncelerin veya soyut kavramların somutlaştırılmış, grafik gösterimi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. İlk Çağlardan bu yana daire formu simgesel olarak yaşamın bir parçası durumundadır. Yerleşim alanlarının kurulum şeklinden tutun da, gücün, sonsuzluğun anlatılmak istendiği bir çok şekil daire şeklindedir. Simgeler bize düşünme alanları sunarlar. İnsanda var olan simgesel düşünme şekli, sanatçıların da eserlerinde ortaya çıkar. İçerisinde farklı anlamlar barındıran daire formu başı ve sonu olmayan sonsuzluk fikrini devindirir. Formalist yaklaşım biçimi ile çalışan birçok sanatçı eserlerinde daire şeklini kullanmaktadır. Bu çalışmada daire formunun simgesel olarak görüldüğü yerler araştırılmıştır. Bu denli kuvvetli bir aktarım gücü olan daire formunun toplumsal bellek üzerindeki izlerinden yola çıkarak, bu kavramla çalışan sanatçılar ve ele alış nedenleri eserleri üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Daire, sembol, seramik sanatı, kültür

Reflections of the Circle Form in Ceramic Art

Öz

The circle, which has a plain and simple form, contains the past, the future and the moment. Our world, the sun, all the planets, coins, the eye that has the function of seeing, are all shaped like a circle. From past to present, this geometric form has been a powerful symbol for humans. Icons appear as embodied, graphical representation of thoughts or abstract concepts. Since the early ages, the circle form has been a part of life in a symbolic way. Many shapes with which power or infinity are expressed, are symbolized with the circle. The icons offer us a space of thinking. The symbolic way of thinking in human beings also emerges in the works of artists. Circle form, which has different meanings in it, impels the idea of infinity by having no beginning and no end. Many artists who work with a formalist approach, use circle shape in their works. In this study, the places where the circle form is seen as symbolic are researched. The artists working with this form and their reasons for handling the apartment are presented. Starting from the traces of this form on social memory, the artists working with this concept and the reasons for their approach to this concept are presented.

Anahtar Kelimeler

Circle, symbol, ceramic art, culture

Kaynakça

• Acartürk, B. (2019). Kişisel Arşiv.
• Bachelard, G. (2008). Mekanın Poetikası. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Cassırer, E. (2011). Sembol Kavraminin Doğasi. Ankara: Hece Yayınları.
• Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi (1997). 2. Cilt, İstanbul: Yem Yayınları.
• Hançerlioğlu, O. (1976). Felsefe Ansiklopedisi - Kavramlar ve Akımlar. Cilt 1, İstanbul: Remzi Kitapevi Yayınları.
• Hockley, L. (2004). Film Çözümlemesinde Jungcu Yaklaşım. İstanbul: Es Yayınları.
• Jung, G. C. (2017). İnsan ve Sembolleri. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Koca, S. K. (2010). Genel Hatlari ile Kültür ve Sembol İli̇şki̇si̇. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 12 (2), 87-94.
• Küçükhemek, M. (2018). Buğday Filminde Ruhsal Gelişim Sembolü Olarak Daire (Mandala). Mahalle Mektebi, (40), 100-106.
• New Ceramıcs (2009). The European Ceramics Magazine. Germany, 5.
• Newton, I. (1846). Newtons Principia, The Mathematical Principles Of Natural. New York: Daniel Adee.
• Özgündoğdu, F. (2014). Şirin Koçak’ın Seramikleri. Ceramics Art and Perception, (109), 62-67. Şirin Koçak Özeskici arşivinden.
• Sennett, Richard (2013). Gözün Vicdanı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Schmidt, Klaus (2014). Göbekli Tepe. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• http 1: Nietzseche, Bengi Dönüş, https://academyofideas.com/2016/02/nietzsche-the-eternal-return- suffering-and-the-affirmation-of-life/, Erişim Tarihi: 12/10/2019.
• http://www.kemaluludag.com/yorumlar.asp, Erişim Tarihi: 1/12/2019. https://www.lisahellrup.com/, Erişim Tarihi: 9/12/2019.
• https://www.margakirbis.com/, Erişim Tarihi: 8/12/2019.
• https://www.ryanlabar.com/, Erişim Tarihi: 8/12/2019.
• http://islamicartsmagazine.com/magazine/view/tradition_as_innovation_in_the_fine_art_ceramics_of_ zehra_cobanli/, Erişim Tarihi:1/12/2019.
• https://turnercontemporary.org/?s=Seeing+Round+Corners%3A&submit=Search Erişim Tarihi: 12/11/2019.
• Görsel Kaynakça
• Görsel 1: Nietzseche, https://dusunbil.com/friedrich-nietzschede-bengi-donus/, 12/10/2019. Görsel 2: Göbekli Tepe, Kişisel Arşiv. Görsel 3: Göbekli Tepe, Schmidt, Klaus, Göbekli Tepe, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2014. Görsel 4: İtalya’da yıldız şeklinde surlarıyla Palmanova kent görüntüsü. Jung, G. C. (2017). İnsan Ve Sembolleri, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık. Görsel 5: Paris’te Place de L’Etoile’de daire şeklinde birleşen bir cadde görüntüsü. Jung, G. C. (2017). İnsan Ve Sembolleri, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık. Görsel 6: Leonardo Da Vinci, Vitruvius Adamı – Vikipedi. Görsel 7: Leonardo da Vinci (1508), Leonardo’nun not defterinden bir bölüm, İngiliz Kütüphanesi https://turnercontemporary.org/?s=Seeing+Round+Corners%3A&submit=Search, 12/11/2019. Görsel 8: Richard Long, (2011), Blaenau Ffestiniog Dairesi, Amgueddfa Cymru Kolleksiyonu https://turnercontemporary.org/?s=Seeing+Round+Corners%3A&submit=Search, 12/11/2019. Görsel 9: William Blake (1820-21), Günlerin Kadim, Fitzwilliam Müzesi, Cambridge, https://turnercontemporary.org/?s=Seeing+Round+Corners%3A&submit=Search, 12/11/2019. Görsel 10: Gabriel Orozco, https://universes.art/en/documenta/2002/binding-brauerei/gabriel-orozco, 3/12/2019. Görsel 11: Ryan LaBar, https://www.ryanlabar.com/, 8/12/2019. Görsel 12: Ryan LaBar, https://www.ryanlabar.com/, 8/12/2019. Görsel 13: Ryan LaBar, https://www.ryanlabar.com/, 8/12/2019. Görsel 14: Rafa Perez, https://nathanmullis3.wordpress.com/tag/rafa-perez/, 5/12/2019. Görsel 15: Rafa Perez, New Ceramıcs, The European Ceramics Magazine, 5/2009. Görsel 16: Rafa Perez, New Ceramıcs, The European Ceramics Magazine, 5/2009. Görsel 17: Lisa Hellrup, https://www.lisahellrup.com/, 9/12/2019. Görsel 18: Lisa Hellrup, https://www.lisahellrup.com/, 9/12/2019. Görsel 19: Lisa Hellrup, https://www.lisahellrup.com/, 9/12/2019. Görsel 20: Buket Acartürk, Sanatçı Arşivi. Görsel 21: Buket Acartürk, Sanatçı Arşivi. Görsel 22: Buket Acartürk, Sanatçı Arşivi. Görsel 23: Zehra Çobanlı, http://islamicartsmagazine.com/, 1/12/2019. Görsel 24: Zehra Çobanlı, http://islamicartsmagazine.com/, 1/12/2019. Görsel 25: Zehra Çobanlı, http://islamicartsmagazine.com/, 1/12/2019. Görsel 26: Kemal Uludağ, https://www.galerisoyut.com.tr/kemal-uludag-2016/1/12/2019. Görsel 27: Kemal Uludağ, https://www.galerisoyut.com.tr/kemal-uludag-2016/1/12/2019. Görsel 28: Kemal Uludağ, http://www.kemaluludag.com/yorumlar.asp, 1/12/2019. Görsel 29: Şirin Koçak, Sanatçı Arşivi. Görsel 30: Şirin Koçak, Sanatçı Arşivi. Görsel 31: Şirin Koçak, Sanatçı Arşivi.