Amaç: Gül ıslahında ebeveyn seçimi başarıyı etkileyen faktörler
arasında yer alır. Ebeveyn seçimi ve kombinasyonların belirlenmesinde
ıslahçının; ploidi seviyesi, ebeveynlerin verimliliği, polen canlılığı, meyve
başına tohum sayısı ve tohumların çimlenme oranı gibi faktörleri dikkate alması
başarı oranını etkilemektedir. Bu çalışma, tozlamada polen kaynağı olarak
kullanılan kokulu ve kokusuz gül genotiplerinin meyve tutum oranı ve meyve
başına tohum sayısı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Metod: Çalışmada, baba ebeveyn olarak iki kokulu gül
türü (Rosa damascena Mill., Rosa odarata cv. Louis XIV) ile melez
çay gülleri olarak bilinen Rosa hybrida L.
türüne ait iki ticari kesme gül çeşidi (Magnum ve First Red), anne ebeveyn
olarak ise Rosa hybrida türüne ait
ticareti yapılan iki farklı kesme gül çeşidi (Polar Star ve Black Magic)
kullanılmıştır. Tozlama amacıyla 12 farklı kombinasyon oluşturulmuş ve 01
Mayıs-30 Aralık tarihleri arasında kombinasyon başına 20’şer adet melezleme
yapılmıştır.
Bulgular: Çalışmada kullanılan bütün ebeveynlerin ploidi
seviyelerinin 2n=4x=28 yani tetraploid olduğu belirlenmiştir. Baba ebeveyn olarak
kullanılan tür ve çeşitlerde polen canlılık oranlarının % 52.76-58.92, çimlenme
güçlerinin ise % 24.61-45.24 arasında değiştiği saptanmıştır. Tozlamalarda
meyve başına en yüksek tohum sayısı 25.67 adet ile Black Magic x R. damascena kombinasyonunda belirlenirken
bunu 23.00 adet ile Polar Star x R.
odorata cv. Louis XIV kombinasyonu izlemiştir. Meyve başına en düşük tohum
sayısı ise 7.00 adet ile Black Magic x Magnum kombinasyonundan elde edilmiştir.
Sonuç: Çalışmada baba ebeveyn olarak kullanılan kokulu gül türleri
ile yapılan tozlamaların meyve başına tohum sayısını arttırdığı sonucuna
varılmıştır.
Objective:
Parental selection is one of the factors affecting success in rose breeding.
Considering factors such as ploidy level, parental productivity, pollen
viability, number of seeds per fruit and germination rate of seed in the
selection of parental selection and combinations affect the breeder's success
rate. This study was carried out to determine the effects of fragrant and
odorless rose genotypes used as pollination sources on fruit (hip) set rate and
number of seeds per fruit.
Materials and Methods: In this study, two fragrant rose species (Rosa damascena Mill., Rosa odarata Louis
XIV) and two commercial cut roses (Magnum and First Red) belonging to Rosa hybrida L. were used as male, two
different cut roses (Polar Star and Black Magic) belonging to Rosa hybrida L. species were used as female
parents. 12 different combinations were created for dusting purposes and 20
crosses were made per combination between 01 May-30 December.
Results: The ploidy levels of parents used in the study were
determined to be (2n=4x=28) tetraploid. It was found that the pollen viability
of the species/varieties ranged between 52.76-58.92 % and germination rate
ranged between 24.61-45.24 %. The
highest number of seeds per fruit in the pollination was determined in
combination with Black Magic x R.
damascena with 25.67 seed while the lowest number of seeds per fruit was
obtained from Black Magic x Magnum combination with 7.00 seed.
Conclusion: In this study, it was concluded that pollination with
fragrant rose species used as father and parent increased the number of seeds
per fruit.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2020 |
Submission Date | October 24, 2019 |
Acceptance Date | January 22, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 57 Issue: 3 |