ÇOCUKLARIN ÖDÜL VE CEZA ALGILARI İLE ÖĞRETMENLERİN DİSİPLİN HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2018, Sayı: 33, 1 - 12, 01.04.2018

Hatice Uysal , Şenay Özen Altınkaynak , Necdet Taşkın , Berrin Akman

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.735

Öz

Öğretmenler tarafından ceza ile disiplinin sıkça karıştırıldığı ve istenmeyen davranışlara yönelik sıklıkla ödül-ceza stratejilerinin kullanıldığını öne süren alan yazından hareketle; bu araştırmada çocukların ödül-ceza algılarının ve öğretmenlerin disipline ilişkin görüşlerinin ne olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örneklem yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ilinde resmi ilköğretim okullarında görev yapan 22 okul öncesi öğretmeni ve bu okulların anasınıflarına devam eden 69 çocuk oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması için yarı yapılandırılmış çocuk ve öğretmen görüşme formları kullanılmıştır. Araştırmanın verileri betimsel nitel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, çocukların daha çok ödülün maddi yönünü vurguladıklarını göstermektedir. Çocuklar tarafından oyundan çıkarılma-oyuna alınmama şeklindeki ikinci tip cezanın daha çok ifade edildiği göze çarpmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin ödül ve ceza yöntemini kullanmalarının yanı sıra çocukları sürece dahil etmeden sınıf kurallarını belirleyerek disiplini sağlamaya çalışmaları, öğretmen merkezli katı disiplin anlayışının etkin olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

ödül, ceza, disiplin, sınıf yönetimi, okul öncesi

Reward and Punishment Perceptions of Children with the Opinions of Teachers about Discipline

Öz

The literature is based on discipline and punishment stirred frequently and often used to the reward-punishment strategy for unwanted behavior by teachers. This research aimed to determine what their views on the discipline of the teachers and perception of children about reward-punishment. Case studies method of qualitative research design was used in this research. Easily accessible sampling method of purposeful sampling was selected. The study group of this research consisted from 22 preschool teachers working in public primary schools in Ankara and 69 preschool children ongoing to these schools. Semi-structured interview children and teacher forms were used in the collection of data. Research data were analyzed using descriptive qualitative analysis technique. The findings from this study indicated that the rewards were stressed more materialistic by children. The second type punishment is noteworthy that the was more expressed by the children. Used of reward and punishment methods by teachers as well as provided discipline by defining the class rules without involving children had shown that teacher-centered approach of strict discipline were effective.

Anahtar Kelimeler

reward, punishment, discipline, classroom management, preschool

Kaynakça

• Adams, A. T. (2000). The status of school discipline and violence. Annals of American Academy of Political & Social Science, 567, 140-157.
• Akar, H., Tantekin Erden, F., Tor, D. & Şahin, İ. T. (2010). Study on teachers’ classroom management approaches and experiences. Elementary Education Online, 9(2), 792-806.
• Akgün, E., Yarar, M. & Dinçer, Ç. (2011). The evaluation of classroom management strategies of preschool teachers in classroom activities. Pegem Eğitim & Öğretim Dergisi, 1(3), 1-9.
• Akman, B., Baydemir, G., Akyol, T., Çelik Arslan, A. & Kent Kükürtcü, S. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları sorun davranışlara ilişkin düşünceleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(2), 1715-1731.
• Akman, B., Çörtü, F., Özden, Z. & Okyay, Ö. (2004). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi profillerinin incelenmesi. I. Uluslararası Okulöncesi Eğitim Kongresi: Okulöncesi Eğitimde Yeni Fırsatlar, Marmara Üniversitesi, Kültür Okulları Salonları, İstanbul, 30 Haziran-3 Temmuz 2004.
• Aküzüm, C. & Nazlı, K. (2017). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştıkları disiplin sorunları, nedenleri ve bu sorunlarla baş etme yöntemlerinin değerlendirilmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1 (2), 88-102.
• Alisinanoğlu, F. & Kesicioğlu, O. S. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun ili örneği). Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 93-110.
• Alkan, H. B. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin istenmeyen davranışlarla baş etme yöntemleri ve okulda şiddet. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Bear, G. (1998). School discipline in the united states: prevention, correction and long term social development. (Ed. P. Harrison & D. Indoe). Educational And Child Psychology, 1(15), 15–39.
• Bulut, M. S. & İflazoğlu, A. (2007). Anasınıfı öğretmenleri ile öğretmen adaylarının sınıfta karşılaştıkları problem davranışlar ve bu davranışlara yönelik geliştirdikleri stratejiler: nitel bir çalışma örneği. Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Bugünü ve Geleceği Sempozyum Kitabı. (Ed. N. Aral & B. Tuğrul). Ya-Pa Yayınları.
• Burden, P. R. (2010). Classroom management: Creating a successful K-12 learning community (4th ed.). Danvers, MA: Wiley.
• Cemaloğlu, N. & Kayabaşı, Y. (2007). Öğretmenlerin tükenmişlik düzeyi ile sınıf yönetiminde kullandıkları disiplin modelleri arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 123-155.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2005). Research methods in education. (5th ed.). London: Routledge Falmer.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Demir, M. K., Şahin, Ç. & Kartal, O. Y. (2012). Öğretmen adaylarının sınıf içi disiplin sağlamada tercih ettikleri ceza uygulamalarının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 71-86.
• Denizel Güven, E. & Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(18), 1-22.
• Dökmen, Ü. (2004). Küçük şeyler. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ekinci, C. E. & Burgaz, B. (2009). İstenmeyen öğrenci davranışlarının öğretmen ve okuldan kaynaklanan nedenleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 91-111.
• Evertson, C. M. & Harris, A. H. (1992). What we know about managing classrooms. Educational Leadership, 19(7), 71-78.
• Güleç, S. & Alkış, S. (2003). Öğretmenlerin sınıf ortamında kullandıkları davranış değiştirme stratejileri. XII. Eğitim Bilimleri Kongresinde sunuldu, 12-15 Ekim, Antalya.
• He, J., Jin, X., Zhang, M., Huang, X., Shui, R. & Shen M. (2013). Anger and selective attention to reward and punishment in children. Journal of Experimental Child Psychology, 115, 389–404.
• İflazoğlu, A. & Bulut, M. S. (2005). Anasınıfı öğretmenleri ile öğretmen adaylarının sınıf yönetimine bakış açıları: Nitel bir çalışma örneği. I. Uluslararası Okul öncesi Eğitimi Kongresi, 30 Haziran-3 Temmuz, İstanbul, 251–269.
• Ling, S. M. & Barnett, D. W. (2013). Increasing preschool student engagement during group learning activities using a group contingency. Topics in Early Childhood Special Education, 33, 186-196.
• Longstreth, S., Brady, S. & Kay, A. (2013). Discipline policies in early childhood care and education programs: building an infrastructure for social and academic success. Early Education & Development, 24(2), 253- 271.
• Maitland El Amri, A. (2013). Classroom management strategies to “Live By”. US-China Foreign Language, 11(1), 58-67.
• Martin, A. J., Linfoot, K. & Stephenson, J. (1999). How teachers respond to concerns about misbehavior in their classroom. Psychology in the Schools, 36(4), 347-358.
• McGinnis, E. & Goldstein, A. P. (2003). Skillstreaming in early childhood: new strategies and perspectives for teaching prosocial skills (revised ed.). Champaign, IL: Research Press.
• Öztürk, B. (2002). Sınıfta istenmeyen davranışların önlenmesi ve giderilmesi. E. Karip (Ed.). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3th ed). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Polat, S., Kaya, S. & Akdağ, M. (2013). Öğretmen adaylarının sınıf disiplinine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(2), 877-890.
• Reschke, K. L. & Hegland, S. M. (1999). Emotional and disciplinary responses of preservice teachers to young children’s misbehavior. Annual Conference of the American Educational Research Association, Montreal, Quebec, Canada, 19-23 April 1999.
• Sadık, F. (2002/a). İlköğretim I. aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 1-23.
• Sadık, F. (2002/b). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içinde karşılaştıkları problem davranışlar. Öğretmen Dünyası, 23(272), 31-34.
• Sadık, F. (2004). Okul öncesi sınıflarda gözlenen problem davranışlar ve bu davranışlarla baş etmede öğretmenlerin kullandıkları yöntemler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, 88-97.
• Savage, T. V. & Savage, M. K. (2010). Successful classroom management and discipline: teaching self-control and responsibility. Thousands Oaks, CA: Sage Publiscations.
• Saygılı, G. & Gürşimşek, I. (2008). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlara ilişkin öğrenci görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 152-159.
• Scarpaci, R. T. (2007). A case study approach to classroom management. Boston, MA: Pearson Education.
• Tahiroğlu, A. Y., Bahalı, K., Avcı, A., Seydaoğlu, G. & Uzel, M. (2009). Ailedeki disiplin yöntemleri, demografik özellikler ve çocuklardaki davranış sorunları arasındaki ilişki. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16(2), 67-81.
• Derman, M.T. & Başal, H. A. (2013). Okulöncesi çocuklarında gözlenen davranış problemleri ile ailelerinin anne-baba tutumları arasındaki ilişki. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 115-144.
• Thompson, J. G. (2007). The first-year teacher’s survival guide: Ready-to-use strategies, tools & activities for meeting the challenges of each school day (2nd ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Tulley, M. & Chıu, L. H. (1995). Student teachers and classroom discipline. The Journal of Educational Research, 88(3), 164-171.
• Tunstall, P. & Gipps, C. (1996). Teacher feedback to young children in formative assessment: a typology. British Educational Research Journal, 22(4), 389-404.
• Uysal, H., Akbaba Altun, S. & Akgün, E. (2010). The strategies preschool teachers use when confronted with children’s undesired behaviors. Elementary Education Online, 9(3), 971-979.
• Uysal, H., Burçak, F., Tepetaş, G. Ş., & Akman, B. (2014). Preschool education and primary school preservice teachers’ perceptions about classroom management: A metaphorical analysis. International Journal of Instruction, 7(2), 165-180.
• Veeman, S. & Reamaekers, J. (1995). Long-term effects of a staff development programme on effective instruction and classroom management for teachers in multigrade classes. Educational Studies, 21(2), 167- 184.
• Wofgang, C. H. (2005). Solving discipline and classroom management problems: methods and models for today’s teachers. Hoboken, NJ: Wiley Jossey Bass Education.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F. & Babaoğlan, E. (2013). Reward and punishment methods used elementary teachers to provide classroom discipline. Elementary Education Online, 12(1), 36-51.
• Yılmaz, N. (2007). Sınıf öğretmenlerinin sınıf içi disiplini sağlamada kullandıkları ödül ve ceza yöntemlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.