İÇSEL BÜYÜME MODELLERİ ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE’DE TEKNOLOJİK GELİŞMENİN NÜFUS ÜZERİNE ETKİSİ (ROMERİAN BAKIŞ AÇISI)

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 4, 331 - 349, 30.12.2020

Bilal Özden , Cüneyt Kesbiç

Öz

Bu çalışmada içsel büyüme modelleri çerçevesinde Türkiye’de teknolojik gelişme ve nüfus arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışma Zaman Serileri Analizi kapsamında Vektör Otoregresif Model (VAR) ile oluşturulmuştur. 1990-2018 yılları arası oluşturan bu modele göre teknolojik gelişmenin nüfus üzerine etkisi test edilip araştırılmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamında bağımsız değişken olarak Nüfus artış hızı, bağımlı değişkenler ise okullaşma oranı, bebek ölüm oranı, kişi başına GSMH ve AR-GE harcamalarının GSYH içindeki payı olmuştur. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; Türkiye’de teknolojik gelişim ile nüfus arasında pozitif bir ilişki vardır. Özellikle bebek ölüm oranlarının azalması ve AR-GE harcamalarının artması nüfus artışına olumlu yansıdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nüfus, Teknoloji, Vektör Otoregresif Model (VAR)

Kaynakça

• Arrow, K, J. (1962) “The Economic Implication of Learning by Doing”. Rewiev of Economic Studies, 15-173.
• Becker, G. S., Glaser, E. L. ve Murphy, M. K. (1999) “Population and Economic Growth”, American Economic Review, 89, ss.145-149.
• Bektaş, H., Kayacan, E., Uras, Ö. (2015). Türkiye’de Planlı Kalkınma Döneminde İktisadi Büyüme ile Nüfus Artışı İlişkisinin Ekonometrik Analizi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi 3(2): 69-77. ISSN:2147-804X.
• Demir, O., Üzümcü, A., ve Duran, S. (2006). İçsel büyümede içselleşme süreçleri: Türkiye örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1).
• Doğan, M. (2011). Türkiye’de Uygulanan Nüfus Politikalarına Genel Bakış.
• Eser, K., Gökmen, Ç. E., (2009). Beşeri sermayenin ekonomik gelişme üzerindeki etkileri: Dünya deneyimi ve Türkiye üzerine gözlemler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), 41-56.
• Furuoka, F. (2009). Nüfus Artışı ve Ekonomik Gelişme: Tayland'dan Yeni Ampirik Kanıtlar. Ekonomi Bülteni, 29 (1), 1-14.
• Gujarati, D. N. (2016). Örneklerle Ekonometri, Çeviren: N. Bolatoğlu, BB101 Yayınları, Ankara.
• Güneş, H. H. (2009). İktisat Tarihi Açısından Nüfus Teorileri ve Politikaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 126-138.
• Ismiç, B. (2015). Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Nüfus İlişkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 259-274. Liddle, B., ve Lung, S. (2010). Age-structure, Urbanization, And Climate Change İn Developed Countries: Revisiting STIRPAT For Disaggregated Population and Consumption Related Environmental İmpacts. Population and Environment, 31(5), 317-343.
• Liu, Y. (2009). Exploring The Relationship Between Urbanization and Energy Consumption İn China Using ARDL (autoregressive distributed lag) and FDM (factor decomposition model). Energy, 34(11), 1846-1854.
• Lucas Jr, R. E. (1988). On The Mechanics Of Economic Development. Journal Of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
• Manga, M., Bal, H., Algan, N., ve Kandır, E. D. (2015). Beşeri Sermaye, Fiziksel Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRİCS ülkeleri ve Türkiye örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 45-60.
• OECD (2020), (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ), https://data.oecd.org/.
• Özer, M., ve Çiftçi, N. (2009). Ar-Ge Tabanlı İçsel Büyüme Modelleri ve Ar-Ge Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi.
• Özsoy, C. (2009). Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli İle Analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(1), 71-83.
• Parasız, İ. (2008). Ekonomik Büyüme Teorileri, 3. Baskı, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
• Polat, M. A. (2018). Türkiye’de Ekonomik Büyümenin ve Nüfus Artışının Ekonometrik Modellemesi: Ampirik Bir Çalışma Örneği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 205-228.
• Romer, D. (2012). Advanced Macroeconomics, The McGraw-Hill Companies, Inc.
• Romer, P. M. (1986). Artan Getiriler ve Uzun Vadeli Büyüme. Politik Ekonomi Dergisi, 94(5), 1002 1037.
• Sevüktekin, ve M., Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. Ankara: Nobel Kitap Dağıtım A.Ş.
• Shaari, M.S., Rahim, H.A., Rashid, I.M.A. (2013). Relationship Among Population, Energy Consumption And Economic Growth In Malaysia. The International Journal of Social Sciences, 13(1): 39-45.
• Tarı, R. (2016). Ekonometri. İstanbul: Kocaeli Üniversitesi Vakfı Yayınları. Kocaeli.
• Telatar, O. M., ve Terzi, H. (2010). Nüfus ve Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 197-214.
• Thornton, J. (2001). Population Growth and Economic Growth: Long-Run Evidence From Latin America. Southern Economic Journal, 68, 464– 468.
• Tunç, M., ve Taşdöken, Ö. (2019). Kalkınmada Eğitim Sürecinin İktisadi Analizi. Dokuz Eylul University Journal of Graduate School of Social Sciences, 21(1).
• TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019. Sayı: 33705, (Rapor Tarihi 04.02.2020).
• TÜİK, Haber Bülteni, Türkiye Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2018. Sayı 30572, (Rapor Tarihi 27.11.2019).
• TÜİK, Nüfus İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/.
• Uçan, O., ve Kaçar, E. (2017). Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Nüfus İlişkisi: Türkiye Örneği, Verimlilik Dergisi 2(2017) :109-120.
• UNDP, (2018), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, İnsani Gelişme Endeksleri ve Göstergeleri: 2018 İstatistiksel Güncellemesi.
• UNDP, (2019), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, http://hdr.undp.org/en/data.
• Üzümcü, A. (2015). İktisadi Büyüme (Teori, Model ve Türkiye Üzerine Gözlemler), 2. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• World Bank (2020), Dünya Bankası, https://data.worldbank.org/
• Yardımcı, P. (2006). İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye Ekonomisinde İçsel Büyümenin Dinamikleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2006(1), 96-114.
• Yeldan, E. (2011). İktisadi Büyüme ve Bölüşüm Teorileri. 2. Baskı, Eflatun Basım Yayıncılık, Ankara.
• Yılmaz, Ö., ve Akıncı, M. (2012). İktisadi Büyüme ve Makroekonomik Belirleyicileri. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara.