DEPREME İLİŞKİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANLAMINDA İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Yıl 2023, , 197 - 232, 15.10.2023

Duygu Çelebi Demir

https://doi.org/10.30915/abd.1382266

Öz

Deprem toplum hayatını derinden etkileyen doğal afetlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyanın en önemli deprem kuşaklarından biri üzerinde yer alan ülkemizin, konumu itibariyle topraklarının çok büyük bir kısmı deprem riski altındadır. Nitekim ülkemizde geçmiş yıllarda birçok yıkıcı deprem olmuş, olmaya da devam etmektedir. Söz konusu durum nedeniyle ülkemizin her an depreme hazır olması gerekmektedir. Son olarak 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olan ve on bir ilimizi acı bir şekilde etkileyen deprem, ülkemiz için arz ettiği önemi bir kez daha gözler önüne sermiştir. Depremin, birçok alana olduğu gibi iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin de birtakım etkileri bulunmaktadır. Bu kapsamda işçiyi gözetme borcu kapsamında işverenin, acil bir durum olan deprem öncesinde ve sonrasında yasal olarak yerine getirmesi gereken bir takım iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükleri bulunmaktadır. Olası bir deprem durumunda, çalışanların yaşama hakkı gözetilerek meydana gelebilecek kazalardan korunması işverenin iş sağlığı ve güvenliği anlamında kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getirdiği ölçüde gerçekleşebilecektir. Bu nedenle bu çalışmamızda işverenin depreme ilişkin alması gereken önlemler ele alınmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

deprem, doğal afet, iş sağlığı ve güvenliği, işveren yükümlülükleri, acil durum

Kaynakça

• Akın, Levent. “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun İşverenin Hukuki Sorumluluğuna Etkisi.” MÜHFD 20, no.1 (2014) (Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan), 657-674.
• Akın, Levent. “Risk Değerlendirme Yönetmeliği’nin İş Sağlığı ve Güvenliğine Katkısı (Taslak Üzerine Bir Değerlendirme).” Sicil İş Hukuku Dergisi, (Mart 2012), 33-43.
• Akpınar, Teoman ve Baki Yiğit Çakmakkaya. “İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İşverenin Risk Değerlendirme Yükümlülüğü.” Çalışma ve Toplum Dergisi, no.1 (2014), 273-304.
• Akyiğit, Ercan. İş Hukuku Açısından Ödünç İş İlişkisi. Ankara: 1995
• Alpagut, Gülsevil. “6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun Genel Esasları.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası LXXII, no. 2 (2014), 31-46.
• Arıcı, Kadir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Dersleri. Ankara: Tes-İş Eğitim Yayınları, 1999.
• Arslan, Seda. “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na Göre İşverenin Genel Yükümlülükleri.” MÜHFD 20, no.1 (2014) (Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan), 767-807.
• Ateş, Zehra Gizem. “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Eğitilmeleri.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 28, no.2 (2020), 713-744.
• Aydınlı, İbrahim. Sosyal Temas ve İş İlişkisinden Doğan İşverenin Edimden Bağımsız Koruma Yükümlülükleri ve Sonuçları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2004.
• Aydınlı, İbrahim. “İşverenin İşyerinde “Çalışan” İşçilerin İş Görmekten Kaçınma Hakkı.” Çimento İşveren Dergisi 19, no.4 (Temmuz 2005), 15-29.
• Bakır, “Z. Gönül. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sorumluluğu.” Sicil İş Hukuku Dergisi, no.28 (Aralık 2012), 20-41.
• Balık, Derya. “İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sebebiyle İş Görmekten Kaçınma Hakkı (İş Kanunu Madde 83).” Legal İHSGHD, no.7 (2010), 1002-1011.
• Baycık, Gaye. İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Maden İşçileri. Ankara: Yetkin Yayınları, 2006.
• Baycık, Gaye. “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Haklarında Yeni Düzenlemeler.” Ankara Barosu Dergisi, no.3 (2013), 105-170.
• Bayram, Fuat. “Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatına Hakim Olan İlkeler.” Legal İHSGHD, no.7 (2005), 1104-1128.
• Belverenli, Demet. “Alt İşveren İlişkisinden Doğan İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 74 (2016), Özel Sayı, 171-221.
• Bikçe, Murat. “Türkiye’deki Depremlerde Alınan ve Alınabilecek Önlemler.” Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 9, no. 2 (2017), 24-31.
• Bozkurt Gümrükçüoğlu, Yeliz. “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Önlemlerin Alınmaması Sebebiyle İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı.” Fasikül Aylık Hukuk Dergisi 30, no.IV (2012), 23-38.
• Caniklioğlu, Nurşen. “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Çerçevesinde İşverenin İş Kazasından Doğan Hukuki Sorumluluğu,” içinde Prof. Dr. Turhan Esener 10. İş Hukuku Uluslararası Kongresi, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016), 35-70.
• Capodistrias, Joannis. “Strek und Zurückbehaltung der Arbeitsleistung”, Festschrift für Hnas Carl Nipperdey Zum 70. Geburstag II, (1965), 105-127.
• Centel, Tankut. “İşverenin İşyerinde Sağlık Güvenliği Sağlama Yükümü.” Çimento İşveren Dergisi, (Mayıs 2013), 6-15.
• Çelik, Nuri, Nurşen Caniklioğlu ve Talat Canbolat, İş Hukuku Dersleri. 32. Bası, İstanbul: Beta Basım, 2019.
• Demir, Fevzi. “İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınmasına İşverenin Sorumluluğu.” MÜHFD 20, no.1 (2014) (Ali Rıza Okur’a Armağan), 675-704.
• Doğan, Sevil. “İş Sağlığı ve Güvenliği Hukukunda İşverenin İşçilerine Eğitim Verme Yükümlülüğü ve Kapsamı,” içinde İş Hukukunda Genç Yaklaşımları IV, Editör Prof. Dr. Tankut Centel İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020, 135-172.
• Dulay Yangın, Dilek ve Sevil Doğan. “Özel Bir Risk Grubu Olarak Engelli Çalışanlara Yönelik Alınması Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Hukuki Çerçevesi.” Sicil İş Hukuku Dergisi, no. 42 (2019), 110-127.
• Engin, Murat. “Yeni İş Kanunu Tasarısı ve İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5, no. 1 (2003), 77-94.
• Erkanlı Başbüyük, Betül. İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Ertürk, Şükran. “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda İşverene Getirilen Yükümlülükler.” Sicil İş Hukuku Dergisi, no. 27 (Eylül 2012), 13-24.
• Eyrenci, Öner, Savaş Taşkent ve Devrim Ulucan, Bireysel İş Hukuku. 9. Baskı, İstanbul: Beta Basım, 2019.
• Gökçek Yılmaz, Berrin. “Çerçeve Direktif, AB Ülkeleri ve Türkiye’de İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Yükümlülüğü.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 29, no. 3 (2021), 1923-1968.
• Güzel, Ali, Ali Rıza Okur ve Nurşen Caniklioğlu, Sosyal Güvenlik Hukuku, 18. Bası, İstanbul: Beta Basım, 2020.
• Haase, Wilhelm. Das Zurückbehaltungsrecht des Arbeitnehmers an Leistungen aus dem Arbeitsverhaltnis, Köln 1967, 69.
• İren, Ertan. “Geçici İş İlişkisinde İşverenleri İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Alma Yükümlülüğü.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60, no.2 (2011), 281-308
• Kabakcı, Mahmut. Avrupa Birliği İş Hukukunda İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Temel Yükümlülükleri. 1. Baskı, İstanbul: Beta Basım, 2009.
• Kabakcı, Mahmut. “İş Sağlığı ve Güvenliğinin Hukuk Sistemindeki Yeri.” TBB Dergisi, no. 86 (2009), 249-267.
• Kabakcı, Mahmut. “6331 Sayılı Kanun’un İş Sağlığı ve Güvenliği Anlayışı ve Risklerden Korunma İlkelerinin (m.5) İşlevi.” Sicil İş Hukuku Dergisi 29, no. 1, (2013), 61-76.
• Keser, Hakan. “İşverenin İşçiyi Gözetme Borcunun Geçici İş İlişkisine Yansıması.” Legal İHSGD, no.9 (2006), 65-109.
• Erkoç, T., Bardan, B., Hamzaçebi, G., Deprem Nedir?. T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara: 2000.
• Kılıç, Leyla. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü ve Sorumluluğu, Ankara: Yetkin Yayınları, 2006.
• Kılkış, İlknur ve Seçil Demir. “İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Verme Yükümlülüğü Üzerine Bir İnceleme.” Çalışma İlişkileri Dergisi 3, no. 1 (Ocak 2012), 23-47.
• Kiel, Heinrich, Stefan Lunk ve Hartmut Oetker. Münchener Handbuch zum Arbeitsrecht. 5. Auflage, München: Verlag C.H.Beck, 2021.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi, Muhittin Astarlı ve Ulaş Baysal. İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi, 2014.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi, Muhittin Astarlı ve Ulaş Baysal. İş Hukuku Ders Kitabı, Cilt 1 Bireysel İş Hukuku, Ankara: LYKEION Yayınları, 2017.
• Müller-Glöge, Rudi, Ulrich Preis ve Ingrid Schmidt. Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht. 23. neu bearbeitete Auflage, München: C.H.Beck Verlag, 2023.
• Ocak, Saim. “Maden ve Yeraltı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Gelişmeler.” Legal İHSGHD 12, no.45 (2015), 143-173.
• Odaman, Serkan. “İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Tarafların Önemli Hak ve Yükümlülükleri ile Uluslararası Standart.” Legal İHSGD 11, no. 3 (2006), 879-897.
• Oğuz, Özgür. AB Direktifleri ve Türk İş Hukukuda İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenlerin Yükümlülükleri ve İşçilerin Hakları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Eskişehir: 2010.
• Özdemir, Erdem. İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Ankara: Vedat Kitapçılık, 2014.
• Sarıbay Öztürk, Gizem. İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesinin Hukuki, İdari ve Cezai Sorumlulukları. İstanbul: Beta Basım, 2015.
• Söllner, Alfred. “Das Zurückbehaltungsrecht des Arbeitnehmers”, ZfA (1973), 1-28.
• Sur, Melda. “İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı.” Prof. Dr. Can Tuncay’a Armağan, İstanbul: Legal Yayınevi, 2005, 395-414.
• Sümer, Haluk Hadi. İş Hukuku. 26. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Sümer, Haluk Hadi. İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku. Güncellenmiş 6. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Süzek, Sarper. “İşçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Hakları ve Yükümlülükleri.”, Legal İSGHD, no. 6 (Nisan-Mayıs-Haziran 2005), 609-622.
• Süzek, Sarper. İş Hukuku. Yenilenmiş 21. Baskı, İstanbul: Beta Basım, 2021.
• Süzek, Sarper. “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Açısından İşverenin Yükümlülükleri.” Legal İSGHD 14, no. 55 (2017), 1295-1322.
• Şahin, Şakir ve İbrahim Üçgül. “Türkiye’de Afet Yönetimi ve İş Sağlığı ve Güvenliği.” Afet ve Risk Dergisi 2, no. 1 (2019), 43-63.
• Şahin Emir, Asiye. İşyerinde Tehlike Halinde Alınması Gereken Önlemlerin Hukuki Çerçevesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Tulukcu, N. Binnur. “İşverenin Risk Değerlendirmesi Yükümlülüğünün Hukuki Boyutu.” MÜHFD 20, no.1 (2014) (Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan), 711-747.
• Yılmaz, Fatih. “6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda Önleyici Yaklaşım ve İşverenin Yükümlülükleri.” TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi 24, no.6 (2013), 44-69.