NOTES ON ANKAR A COURTHOUSE BALGAT BUILDING IN THE CONTEXT OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ARCHITECTURE AND LAW

Yıl 2020, , 135 - 172, 15.07.2020

Duygu Hatıpoğlu

https://doi.org/10.30915/abd.769374

Öz

Law and architecture are two areas that have messages, that communicate those messages to their interlocutors, that are based on symbols and have narratives. In courthouses that are the design and schematic expression of a narrative, we can see the relationship and partnership between law and architecture. It is also possible to see the relationship between architecture and law through the history of courthouses in the world and Turkey and courthouses in Ankara. “Ankara Courthouse Balgat Building” is one of the places that the law- architecture, and space- justice relationship fade in. Although this building is not designed as a courthouse, it contains several
messages on legal affairs and the understanding of justice. The procedure and process of building becoming a courthouse and its current use is a reflection of the Turkish law practice.

Anahtar Kelimeler

Courthouses, law and architecture, space and justice, courthouse architecture, courthouses of Ankara

Mimarlık ve Hukuk İlişkisi Bağlamında Ankara Adliyesi Balgat Ek Hizmet Binası Üzerine Notlar

Öz

Hukuk ve mimarlık, mesajları olan, bu mesajları muhataplarına ileten, sembollere dayalı ve anlatılara sahip iki alandır. Adliye binaları, bir anlatının tasarımsal ifadesi olarak, hukuk ve mimari arasındaki ilişkinin ve ortaklığın görülebileceği yerlerden biridir. Mimarlık ile hukuk arasındaki ilişkiyi dünyadaki ve Türkiye’deki adliye binaları, Ankara’daki adliyelerin tarihi üzerinden görmek de mümkündür. Hukuk ve mimari, mekan ve adalet ilişkisinin somutlaştığı yerlerden biri olan, “Ankara Adliyesi Balgat Ek Hizmet Binası” da, her ne kadar bir adliye olarak tasarlanmasa da, hukuk işlerine ve adalet anlayışına dair birtakım mesajlar barındırmaktadır. Binanın adliye yapılması
usulü ve süreci ile hali hazırdaki kullanımı, Türkiye’de hukuk uygulamasının yansıması olarak okunabilir.

Anahtar Kelimeler

Adliye binaları,, hukuk-mimarlık ilişkisi, mekan ve adalet, mahkeme mimarisi, Ankara adliyeleri

Kaynakça

• Akman, Şefik Taylan. Hukuk ve Politika İlişkisi- Hukukun Ekonomi Politik Analizi ve Liberal Hukuk Düzeninin Eleştirisi. Ankara: İmge Kitabevi, 2016.
• Akyüz, Sevil İnci, ve Ahmet Erdem Akyüz. “Zamanda Yolculuk–Ankara Adliye Binaları”. Ankara Barosu Dergisi 68, sy 2010/4 (2010): 261-63.
• Alsaç, Üstün. “Türk Mimarlık Düşüncesinin Cumhuriyet Devrindeki Evrimi”. Mimarlık, sy 11-12 (Kasım-Aralık 1973): 12-25.
• “Adliye Sarayı”, 1926, Koç University Suna Kıraç Digital Library, ID No: 0135, http://cdm21054.contentdm.oclc.org/cdm/ref/collection/FKA/id/205, E.T. 30/06/2019.
• Akal, Cemal Bali. Hukuk Nedir? Ankara: Dost Yayınları, 2017.
• “Ankara Adliye Sarayı Proje Yarışması”. Mimarlık, sy 3 (Mart 1974): 16-21.
• “Ankara Mimarlık Rehberi 2002”. Ankara: Türk Serbest Mimarlar Müşavirler Derneği, 2002.
• Aslanoğlu, İnci. Erken Dönem Cumhuriyet Mimarlığı (1923-1938). Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, 1980.
• Batuman, Bülent. “Okul Cephelerinden “Cumhurbaşkanlığı Sarayı”na: Mimari Temsil Olarak Osmanlı-Selçuklu ve Ulusun Millet Olarak (Yeniden) İnşası”. Arredamento Mimarlık, 2014.
• Branco, Patrícia. “Questioning the Connection Between Access to Law and Justice and Courthouse Architecture”. Oficina do CES. Portekiz: Centre for Social Studies, University of Coimbra, Eylül 2010.
• Brigham, John. Materail Law- A Jurisprudence of What’s Real. Philadelphia: Temple University Press, 2009.
• Clarkson, Carrol. Drawing the Line- Towards an Aesthetics of Transnational Justice. New York: Fordham University Press, 2014.
• Cotterrell, Roger. Hukukbilimin Politikası- Hukuk Felsefesine Eleştirel bir Giriş. Çeviren Saim Üye. İstanbul: Pinhan, 2018.
• Cover, Robert M. “Foreword: Nomos and Narrative”. Harvard Law Review 97 (1984 1983): 4.
• Demirkan, Halime. “Mekanlarda Erişilebilirlik, Kullanılabilirlik ve Yaşanabilirlik”. Dosya 36- TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 2015.
• Eco, Umberto. Mimarlık Göstergebilimi. Çeviren Fatma Erkman Akerson. İstanbul: Daimon, 2019.
• Edgeworth, Brendan. Law, Modernity and Postmodernity. Ashgate, 2003.
• Eldem, Sedat Hakkı. “Milli Mimari Meselesi”. Arkitekt, sy 9-10 (1939): 220-23.
• Elveriş, İdil. “Adalet Hizmeti? İstanbul Adliyelerinde Gözlemler”. Içinde Adalet Gözet: Yargı Sistemi Üzerine Bir İncleme, editör Seda Kalem, 71-104. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009.
• Ergut, Elvan Altan. “Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı: Tanımlar, Sınırlar, Olanaklar”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 7, sy 13 (2009): 121-30.
• Family Court of Australia. Court User Satisfaction Survey. Federal Circuit Court of Australia, 2015.
• Gregotti, Vittorio. Mimarlık Üzerine 17 Mektup. Çeviren Alp Tümertekin. İstanbul: Janus, 2016.
• Hatıpoğlu Aydın, Duygu. Güvencesiz Adalet: İşçilerin Hukuk Deneyimi Üzerine Bir Temellendirilmiş Kuram Çalışması. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Işık, Oğuz. “Değişen toplum/mekan kavrayışları: Mekanın politikleşmesi, politikanın mekansallaşması”. Toplum ve Bilim Dergisi, sy 64-65 (1994): 7-38.
• Jeffrey, Alex. “Legal Geography 1: Court Materiality”. Progress in Human Geography, 2017, 1-9. https://doi.org/10.1177/0309132517747746.
• Kayhan, Fahrettin. “Yargısal Mekan Politikalarının Yargı İşlevine Etkileri”, 4:309-318. Ankara: Ankara Barosu, 2006.
• Kurt Konca, Nesibe. “Medeni Usul Hukukunda Aleniyet İlkesinin Sınırlandırılması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 4, sy 2 (05 Ağustos 2016): 65-96.
• Lefebvre, Henri. Mekanın Üretimi. Çeviren Işık Ergüden. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2014.
• Merry, Sally Engle. Getting Justice and Getting Even: Legal Consciousness among Working-Class Americans. Chicago: University of Chicago Press, 1990.
• Mohr, Richard. “In Between: Power and Procedure Where the Court Meets the Public Sphere”. The Journal of Social Change and Critical Inquiry, sy 1 (1999). https://www.academia.edu/1004516/In_Between_Power_and_Procedure_Where_the_Court_Meets_the_Public_Sphere.
• Monnier, Gerard. Mimarlık Tarihi. Çeviren İsmail Yerguz. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2013.
• Mulcahy, Linda. “Architects of Justice: The Politics of Courtroom Design”. Social & Legal Studies 16, sy 3 (2007): 383-403.
• ———. Legal Architecture: Justice, Due Process and the Place of Law. Routledge, 2010.
• Olguntürk, Nilgün. “Evrensel Tasarım: Tüm Yaşlar, Farklı Yetenekler ve Çeşitli İnsanlık durumlar İçin Tasarım”. Dosya 4- TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 2007.
• Ödekan, Ayla. “Mimarlık ve Sanat Tarihi (1908-1980)”. Çağdaş Türkiye 1908-1980 içinde, 5. baskı, 505-90. Türkiye Tarihi 4. İstanbul: Cem Yayınevi, 1997.
• Pencak, William, ve Anne Wagner. Images in Law. Routledge, 2016.
• Psarra, Sophia. Architecture and Narrative-The Structure of Space and Cultural Meaning in Buldings. New York: Routledge, 2009.
• Sayar, Zeki. “Kiracı Devlet Müesseseleri”. Arkitekt, sy 1 (1938): 30.
• Shapiro, Martin M. Courts-A Comparative and Political Analysis. Chicago: The University of Chicago Press, 1981.
• Spaulding, Norman. “The Enclosure of Justice: Courthouse Architecture, Due Process, and the Dead Metaphor of Trial”. Yale Journal of Law & the Humanities 24, sy 1 (08 Mayıs 2013). http://digitalcommons.law.yale.edu/yjlh/vol24/iss1/16.
• Tekeli, Doğan. “Cumhuriyetin Binaları”. Türkiye Mühendislik Haberleri, 2006.
• Topçubaşı, Lütfi. “Milano Adalet Sarayı”. Arkitekt, sy 193-194 (1948): 21-32.
• Tschumi, Bernard. Mimarlık ve Kopma. Çeviren Alp Tümertekin. İstanbul: Janus Yayıncılık, 2018.
• Uludağ, Alican. “Kiralık Adalet”. Cumhuriyet Gazetesi, 05 Ağustos 2017. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/796498/Kiralik_adalet.html#. (E.T. 28.06.2019)
• Uzun, Ertuğrul. Hukuk Göstergebilimi. İstanbul: Nora Kitap, 2017.
• Yavuz, Yıldırım. “Cumhuriyet Dönemi Ankara’sında Mimari Biçim Endişesi”. Mimarlık, sy 11-12 (Kasım-Aralık 1973): 26-44.
• “Yazılı soru önergesi cevabı”. Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürlüğü, 15 Aralık 2016. https://www2.tbmm.gov.tr/d26/7/7-2024sgc.pdf.
• Yücel, Mustafa Tören. Türkiye’de Yargının Etkinliği. Ankara: Türkiye Barolar Birliği, 2008.
• FOTOĞRAFLAR 1. United States Supreme Court Building, https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_Supreme_Court_Building#/media/
• 2. Ankara Adliye Sarayı, 1926, http://cdm21054.contentdm.oclc.org/cdm/ref/collection/FKA/id/205 3. Ankara Adliye Sarayı, Sıhhiye.
• 4. Ankara Adliyesi Balgat Ek Binası. (Fotoğraf yazar tarafından çekilmiştir.)
• 5. Ankara Adliyesi Balgat Ek Bina Giriş kapısı. (Fotoğraf yazar tarafından çekilmiştir.)
• 6. Balgat Adliyesi’nde bir koridor. (Fotoğraf yazar tarafından çekilmiştir.)