Egemen ideoloji ve mimarlık: Helenistik ve Roma dönemi mimarisi üzerinde “egemen ideoloji”nin rolü

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 50, 85 - 102, 30.06.2018

Veli Rauf Velibeyoğlu Alev Erarslan Göçer

Öz

Egemen ideoloji ve mimarlığın süregelen ilişkisinde
fizikselleştirilen ideolojilerde yapıların mesajları daha doğrudan ilettikleri
açıktır. İdeolojik bir kimlik oluşturma aracı olan mimarlık siyasi erke göre,
tarih ve coğrafya ile kurulan duygusal ve politik bağın toplumsal hafızaya aktarımıdır.
Erkin mekanizmalarının fizikselleşmesi anlamında olmanın yanı sıra sistemin sürekliliği
de hedeflenmektedir. Bu düşünce, mimari ürünlerin kent içindeki konumları,
görsellikleri, görkemleri, plan ve cepheleri ile süslemelerindeki detaylara
yüklenmiş sembolik anlamlarla can bulur.

Bu incelemede egemen ideolojilerin mimarlık üzerindeki
etkilerinin, Helenistik ve Roma dönemleri üzerinden okunması amaçlanmıştır. Bu amaçla
totaliter liderlerin güçlerini yansıtmak ve fikirlerini somutlaştıran bir araç
olarak mimariyi kullandıkları bu dönemlere ait önemli yapılar olan anıtlar ve
kamu yapıları ile kent planları ve meydanlar incelenmiş, siyasetin ve
ideolojilerin mimariyi biçimlendirme çabası bu 2 dönem üzerinden ortaya
konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İdeoloji ve mimarlık, helenistik, Roma, ideoloji

Kaynakça

• [1] Bertarione, S., (2015). Augustus’ Power From The Stars and the Foundation of Augusta Praetoria Salassorum, Cambridge University Press, Cambridge, İngiltere.
• [2] Bomgardner, D., (2000). The Story of the Roman Amphitheatre, Routledge Press, Oxfordshire, İngiltere.
• [3] Favro, D., (1999). The Urban Image of Augustan Rome, University of California Press, Los Angeles, ABD.
• [4] İnceoğlu, A., (1996). “Totaliter Mimarlık ve Mekan”, İdeoloji, Erk ve Mimarlık, İzmir, 152-161.
• [5] Kayın, E., (1996). “Imperator, Caesar, Divi Filius, Pontifex Maximus, Consul XIII, Imperator XX, Tribunica Potestate XVII, Pater Patriae, Augustus ve Mimarlık”, İdeoloji, Erk ve Mimarlık, İzmir, 174-180.
• [6] Martienssen, R., (1956). The Idea of Space in Greek Architecture, Witwatersrand University Press, Johannesburg.
• [7] Wycherley, R., (1962). How the Greek Built Cities, Macmillan, London.
• [8] Yılmaz, C.A., (2016). Büyük İskender Hindistan’da, Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü, Elazığ.