History and development of special effects use in cinema

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 57, 67 - 83, 01.01.2020

Sefa Dayı Özer Kanburoğlu

Öz

This study presents the changes and developments in the use of special effects
that occurred in various time periods within cinema and film industry. These
developments, and the techniques used, are prominent in various cinema
productions regarding special effects, starting especially from the nineteenth
century. Improvements in this area were contingent on technological
developments. Special effects have always had a distinctive role to internalize
how social processes are constructed as well as to put forth the realization
processes of television films and series, as information sources in which situations
of social reality are constantly reproduced. At this point, the idea of acquiring
the reproduced surreal societally through methods that render the reality more
real than it actually is becomes prominent. Special effects, which are used in
order to reproduce reality, gains significance as methods used in the process of
realizing simulative meanings in this study, the history and development of the
use of special effects in cinema were discussed. For this purpose, twenty - one
films made from the world cinema between 1920 and 2009 were examined and
this process was shown with historical information and pictures.

Anahtar Kelimeler

CGI,, special effect,, chroma key,, model,, scene.

Sinemada özel efekt kullanımının tarihi ve gelişimi

Öz

Bu çalışma, sinema ve film sektöründe özel efekt kullanımının tarihini ve gelişimini, çeşitli zaman dilimlerinde meydana gelen gelişmeler ve değişimleri ortaya koymaktadır. Özellikle on dokuzuncu yüzyıldan başlayarak özel efekt alanında çeşitli sinema yapımlarında bu ilerlemeleri ve kullanılan teknikleri görmek mümkündür. Bu alandaki ilerlemeler teknolojik gelişmelere bağlı olarak süregelmiştir. Toplumsal gerçekliğe dair durumların devamlı bir şekilde tekrardan üretildiği bir enformasyon kaynağı olan televizyon dizi ve filmlerinde realize etme süreçlerini ortaya koymak, toplumsal süreçlerin nasıl inşa edildiğini içselleştirmek açısından özel efektlerin ayrı bir önemi vardır. Bu noktada, üretilen gerçek üstü toplumsallığın, gerçeği olduğundan daha gerçek kılacak yöntemlerle kategorize edildiği fikri ön plana çıkmaktadır. Gerçekliğin yeniden üretilmesi bağlamında kullanılan özel efektler, simülatif anlamları gerçekleştirme süreçlerinde kullanılan bir yöntem olarak önem kazanmaktadır. Bu çalışmada da sinemada özel efekt kullanımının tarihi ve gelişimi ele alınmış, bu amaçla dünya sinemasından, 1920 – 2009 tarihleri arasında yapılmış, 21 film incelenmiş ve bu süreç tarihi bilgiler ve resimlerle gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

CGI,, özel efekt,, chrome key,, maket,, sahne.

Kaynakça

• [1] Answerbag, (2010). “What qualifies as a ‘visual effect’ in a theatrical production?”, http://www.answerbag.com/qview.php,Erişim Tarihi: 27.06.2010.
• [2] Bergan, R. (2008). Film. İnkılap Yayınevi, çev. Zeynep Berik, Selen Erdoğan, İstanbul.
• [3] Elitaş, T. (2014). Televizyon Haberlerinin Anlatı Formunun Kurulmasında Özel Efektler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı. Erzurum.
• [4] Özbanazı, O. O. (2004). Çağdaş Hollywood Bilim Kurgu Sinemasında Görsel Etkiler ile Yaratılan Sinemasal Gerçeklik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı.
• [5] Rickitt, R. (2000). Special Effects: The History and Technique, First Edition, New York, Billboard Books.
• [6] Roloff, B., Seeßlen, G. (1995). Ütopik Sinema-Bilim Kurgu Sinemasının Tarihi ve Mitolojisi. Veysel Atayman (Çev.). İstanbul.
• [7] Şenyapılı, Ö. (2003). Bir Yığın İletişim Aracı Olarak Sinema: Sinema ve Tasarım, Boyut Yayın, İstanbul.
• [8] Yurdigül, Y. ve Zinderen, İ. E. (2013). Sinema ve Televizyonda Özel Efekt. İstanbul, Doğu Kitabevi.
• [9] “Special Effects, The execution of Mary Queen of Scots”, ISBN6055296315.
• [10] Yılmazkol, Ö. (2000). Sonrası Türk Sineması’na Eleştirel Bakış. Okur Kitaplığı, Okur Kitaplığı, 286.