YAŞLILAR İÇİN YAŞAM STANDARTLARI KAPASİTESİ (LSCAPE) ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2017, Sayı: 64, 425 - 440, 31.12.2017

Fikriye Yılmaz , Betül Yılmaz

Öz

Çalışmanın amacı Yaşlılar İçin Yaşam Standartları Kapasitesi (LSCAPE) Ölçeği‟nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğini test etmektir. Araştırmada sosyo-demografik bilgiler, sağlık durumu ve sağlık hizmetlerine ulaşım ile ilgili sorular, Yaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü (WHOQOL-AGE) ve LSCAPE Türkçe formundan oluşan anket Ankara ili Mamak ilçesinde yaşayan 65 yaş ve üstü toplam 250 kişiye yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulanmıştır. Ölçeğin geçerliliği; kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği ve ayırt etme geçerliliği ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin güvenilirliğini test etmek için iç tutarlılık ve düzeltilmiş madde-toplam korelâsyonu katsayıları hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda LSCAPE Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. LSCAPE Ölçeği‟nin Türkçe formunun yaşlı bireylerin çok boyutlu yaşam standartlarının belirlenmesi amacıyla yapılacak sosyal ve ekonomik politika çalışmalarında ve halk sağlığı uygulamalarında kullanımı önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

yaşlılık, yaşam standardı, geçerlilik güvenilirlik

Kaynakça

• Aksayan, S. ve Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber 1: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil Uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi , 4 (1):9-14. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). World Population Ageing 2013. ST/ESA/SER.A/348. United Nations, New York. Bradshaw, J. ve Finch, N (2003). Overlaps in dimensions of poverty. Journal of Social Policy, 32: 513–525. Breheny, M., Stephens, C., Alpass, F., Stevenson, B., Carter, K., Yeung, P. (2013). Development and validation of a measure of living standards for older people. Social Indicators Research, 114(3): 1035-48. Breheny, M., Stephens, C., Henricksen, A., Stevenson, B., Carter, K., Alpass, F. (2016). Measuring living standards of older people using Sen's Capability Approach: development and validation of the LSCAPE-24 (Living Standards Capabilities for Elders) and LSCAPE-6. Ageing and Society, 36(02): 307-32. Caballero, F.F., Miret, M., Power, M., Chatterji, S., Tobiasz-Adamczyk, B., Koskinen, S., et al. (2013). Validation of an instrument to evaluate quality of life in the aging population: WHOQOL-AGE. Health Qual Life Outcomes, 11(1): 177-88. Çapık, C. (2014). Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı. Journal Of Anatolia Nursing And Health Sciences, 17(3): 196-205. Chandola, T., Ferrie, J., Sacker, A., Marmot, M. (2007). Social inequalities in self reported health in early old age: Follow up of prospective cohort study. British Medical Journal, 334 (7601): 990-6. Dulin, P.L., Stephens, C. Alpass, F., Hill, R.D., Stevenson, B. (2011). The impact of socio-contextual, physical and lifestyle variables on measures of physical and psychological wellbeing among Māori and non-Māori: the New Zealand Health, Work and Retirement Study. Ageing and Society, 31(08): 1406-24. Eser, E., Lagarli, T., Baydur, H., Akkurt, V., Akkus, H., Arslan, E., et al. (2010). Psychometric properties of The Turkish version of the EUROHIS-Tr (WHOQOL-8-Tr) in a Turkish population. Turkish Journal of Public Health, 8(3): 136-152. Eser, S., Saatli, G., Eser, E., Baydur, H., Fidaner, C. (2010). The reliability and validity of Turkish version of the World Health Organization Quality of life instrument- older adults module (WHOQOL-OLD). Turkish Journal of Psychiatry, 21(1): 37-48. Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: SAGE Publications. Graham, S.E. (2015). The relationship between standard of living and quality of life for older New Zealanders. Doctoral Dissertation, Master of Science in Psychology at Massey University, Wellington, New Zealand. Groffen, D.A.I., Bosma, H., van den Akker, M., Kempen, G.I.J.M., van Eijk, J.T.M. (2008). Lack of basic and luxury goods and health-related dysfunction in older persons: Findings from the longitudinal SMILE study. BMC Public Health, 8: 242-9. Halleröd, B. (2006). Sour grapes: Relative deprivation, adaptive preferences and the measurement of poverty. Journal of Social Policy,35 (03): 371–390. McKay, S. (2004). Poverty or preference: What do „consensual deprivation indicators‟ really measure? Fiscal Studies, 25: 201–223. Netuveli, G., Blane, D. (2008). Quality of life in older ages. British medical bulletin, 85(1): 113-126. Palacios, R. (2002). The future of global ageing. International Journal of Epidemiology, 31(4): 786-791. Perry, B. (2002). The mismatch between income measures and direct outcome measures of poverty. Social Policy Journal of New Zealand,19: 101–127. Perry, B. (2009). Non-income Measures of Material Wellbeing and Hardship: First Results from the 2008 New Zealand Living Standards Survey, with International Comparisons. Ministry of Social Development, Wellington. Salmond, C., Crampton, P., King, P., Waldegrave, C. (2006). NZiDep: A New Zealand index of socioeconomic deprivation for individuals. Social Science and Medicine, 62: 1474–85. Sen, A., Hawthorn, G. (1988). The standard of living. Cambridge University Press. Sen, A. (2000). Social exclusion: Concept, application, and scrutiny. Social Development Papers No. 1. Office of Environment and Social Development. Asian Development Bank. Steckel, R.H. (1995). Stature and the Standard of Living. Journal of economic literature, 33(4): 1903-40. Stephens, C., Alpass, F., Towers, A. (2010). Economic hardship among older people in New Zealand: The effects of low living standards on social support, loneliness, and mental health. New Zealand Journal of Psychology, 39(2): 49–55. Stephens, C., Alpass, F., Towers, A., Noone, J., Stevenson, B. (2011). The effects of socioeconomic inequalities of working life on health: Implications for an ageing population. New Zealand Journal of Social Sciences Online, 6 (1-2): 73-85. Stephens, C., Alpass, F., Towers, A., Stevenson, B. (2011). The effects of types of social networks, perceived social support, and loneliness on the health of older people: Accounting for the social context. Journal of Aging and Health, 23(6): 887–911. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2016). İstatistiklerle Yaşlılar, 2015. TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 21520. 17 Mart 2016. World Bank (2013). World Development Report, 2013: Jobs. Washington, DC: World Bank.