Çiftlerde Somatizasyon ve Psikolojik Esnekliğin Evlilik Çatışması Üzerindeki Yordayıcı Rolü

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 99 - 108, 06.11.2023

Meryem Karaaziz , Kübra Yarar , Buse Keskindağ

https://doi.org/10.54969/abuijss.1336626

Öz

Bu çalışmanın amacı, çiftlerde evlilik çatışması ve somatizasyon düzeyleri arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin yordayıcı rolünün incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni evli çift bireylerden oluşturulmuştur. Araştırmanın örneklemi ise kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 20 yaş ve üzeri 380 evli bireyden oluşturulmuştur. Araştırmada verileri toplamak için katılımcılara Sosyo-demografik Bilgi Formu, Evlilik Çatışması Ölçeği, Somatizasyon Ölçeği ve Psikolojik Esneklik Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma bulgusunda, evlilik çatışması düzeyleri ile somatizasyon düzeyleri arasında pozitif yönlü, psikolojik esneklik düzeyleri arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Buna göre, katılımcıların somatizasyon düzeyleri arttıkça evlilik çatışması düzeyleri artarken, psikolojik esneklik düzeyleri arttıkça evlilik çatışması düzeyleri azaldığı bulunmuştur. Bununla birlikte, katılımcıların somatizasyon düzeyleri ile psikolojik esneklik düzeyleri arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bu nedenle, klinisyenlerin evlilik çatışması yaşayan çiftlere psikolojik esneklik düzeylerini geliştirmeye yönelik stratejiler öğretmesinin evlilik çatışmalarını azaltabileceği düşünülmektedir. Bunun için psikolojik esneklik odaklı terapi yöntemleri kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Evlilik Çatışması, Psikolojik Esneklik, Somatizasyon

Kaynakça

• Badr, H.E., Elsherif, M., ve Al-Mallah, M.H. (2017). Gender differences in marital conflict and compatibility among newlyweds. Journal of Family and Community Medicine, 24(1), 8-13.
• Bodenmann, G., Ledermann, T., ve Bradbury, T. N. (2007). Stress, sex, and satisfaction in marriage. Personal Relationships, 14(4), 551-569.
• Brien, M. J., Raisanen, J. C., Berry, J. O., & Lapsley, D. K. (2011). Gender differences in marital conflict: The Role of Relationship Context. Sex Roles, 64(7-8), 532-543.
• Cano, A., O'Leary, K. D., ve Vivian, D. (2008). The association between gender and marital conflict in a community sample. Journal of Family Psychology, 22(1), 28-37.
• Cummings, E. M., ve Davies, P. T. (2014). Çocuklar ve evlilik çatışması: Aile Tartışması ve Çözümünün Etkisi (G. Şendil, Cev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çevik, A. (1990). Berksun O. Bir grup süreci içinde iletişim ve etkileşimin duygu belirten sözcükler açısından incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 1, 199-202.
• Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. ve Alpkan, R. L. (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam, 18(1), 39-47. Erden, K. ( 2016). Kendini izleme tarzı, yakın ilişkilerde yaşanan kaygı ve algılanan eş davranışlarının evlilik doyumu üzerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Folger, J. P., Poole, M. S. ve Stutman, R. K. (2013). Çatışma Yönetimi: İnsan Ilişkilerinde, Gruplarda ve Örgütlerde Çatışmayı Yönetme Stratejileri (7. Bs.). (F. Akkoyun, Cev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gözcelioğlu, P.E.A. (2012). Koroner anjigrafi uygulanan hastalarda somatizasyon ve ı̇lişkili faktörlerin değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Ufuk Üniversitesi, Ankara.
• Harris, R. (2009). ACT with Love: Stop struggling, reconcile differences, and strengthen your relationship with acceptance and commitment therapy. Oakland, CA: New Harbinger.
• Hatipoğlu, Z. (1993). Kadın ve erkeklerin evlilik doyumlarında evlilik çatışmasının ve bazı demografik değişkenlerin rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Hayward, M., ve Zhang, Z. (2006). Gender, the marital life course, and cardiovascular disease in late midlife. Journal of Marriage and Family, 68(3), 639-657.
• Karanci, A. N., Aker, S., ve Ağış, İ. (2012). Psychological flexibility, somatization, and subjective well-being in Turkish adults. Journal of Happiness Studies, 13(4), 589-599.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kashdan, T. B., ve Rottenberg, J. (2010). Psychological flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical Psychology Review, 30(7), 865-878.
• Katon, W., Ries, R. K., ve Kleinman, A. (1984). Part II: A ospective DSM-III study of 100 consecutive somatization patients. Comprehensive Psychiatry, 305-314.
• Kent, W., Hochard, K. D., ve Hulbert-Williams, N. J. (2019). Perceived stress and professional quality of life in nursing staff: How important is psychological flexibility?. Journal of Contextual Behavioral Science, 14, 11-19. doi:10.1016/j.jcbs.2019.08.004.
• McKay, M., Fanning, P., Lev, A., ve Skeen, M. (2013). The Interpersonal Problems Workbook: ACT to End Painful Relationship Patterns. Oakland, CA: New Harbinger Publications.
• Mirzaee, M., Khodabakhshi-Koolaee, A., ve Hosseini, S. H. (2020). Gender Differences in Marital Conflict and Satisfaction in a Sample of Iranian Married Individuals. Journal of Family and Reproductive Health, 14(3), 151-158.
• Özgür, H., Şahin, İ., ve Buzlu, S. (2015). Evli bireylerde somatizasyon, psikolojik esneklik ve evlilik çatışması düzeyleri. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(2), 167-181.
• Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özgüven, İ.E. (2001). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Stoudemire, A. (1991). Somatothymia, Parts I and II. Psychosomatics, 32:365-381.
• Toksöz, İ., ve Kolburan, Ş.G. (2018). Evli bireylerde bağlanma stilleri ve bilişsel esnekliğin ilişki doyumuna etkisi. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi ,4(2),17-34.
• Vowles, K.E., McCracken, L. M., ve Eccleston, C. (2009). Patient functioning and catastrophizing in chronic pain: the mediating effects of acceptance. Health Psychology, 28(2), 65-73.
• Yavuz, F.K. (2012). Fibromyalji ve somatoform bozukluk hastalarında kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Tıpta Uzmanlık Tezi. Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Yavuz, K. F. (2015). Kabul ve kararlılık terapisi (ACT): Genel Bir Bakış. Turkiye Klinikleri Journal of Psychiatry Special Topics, 8(2), 21-27.