Beyşehir Lake (Isparta-Konya, Türkiye) Fishing from Past to Present and Situation Analysis

Yıl 2022, Cilt: 18 Sayı: 4, 436 - 450, 01.12.2022

İskender Gülle , Fahrettin Küçük , Salim Serkan Güçlü

https://doi.org/10.22392/actaquatr.1068143

Cited By: 1

Öz

Beyşehir Lake, located in one of the important karstic discharge basins of the Anatolian Plate, is Turkey's largest freshwater lake with a surface area of 650 km2, and is a very important wetland in terms of bio-ecological, socio-economic, and cultural aspects. Although the first records on Beyşehir Lake fishery date back to the 1910s, the first scientific findings on fisheries began in the 1950s. Although it is challenging to reach reliable data about the fishery of Lake Beyşehir, the main processes that have been effective in fishing from the 1950s to the present are: i) used fishing gear and methods, ii) changes in the trophic structure of the lake, iii) foreign fauna elements entering the lake, iv) the lake water level changes, v) fishermen's socio-economic and awareness level, vi) fisheries management strategies. The lake's catch yield was nearly 3 kg/ha in the 1950s, and it was determined as 13.34 kg/ha in 2021. While there have been significant changes in the fauna in the intervening time, it has been determined that there has been a substantial increase in the number of fishermen with the increasing amount of catch. Today, 23 fish species, 14 of which are endemic, live in the lake, which is at the mesotrophic-eutrophic level in terms of trophic status. The average catch amount between 2010 and 2021 was 669.051 kg/year. 67.41% of this amount was composed of Carassius gibelio (Prussian carp), 20.17% of Sander lucioperca (pike-perch), and 12.42% of Cyprinus carpio (carp). In 2021, the last fishing season, 75.41% of the caught species were Prussian carp, 21.47% pike-perch, and 3.11% carp. 385 fishermen are actively fishing in the lake, and according to the data of 2021, it has been determined that the fishermen have earned 13,970 TL/year in return for 2.252 kg/year of catch. As another result of this study, it has been understood that the most significant factor in the fishing ecosystem of Beyşehir Lake is untimely and excessive fishing.

Anahtar Kelimeler

fisheries economy, ecosystem services, freshwater fisheries, lake management, shallow lake.

Dünden Bugüne Beyşehir Gölü (Isparta-Konya, Türkiye) Balıkçılığı ve Durum Analizi

Öz

Anadolu plakasının önemli karstik boşalım havzalarından birinde yer alan Beyşehir Gölü 650 km2 yüzey alanı ile Türkiye’nin en büyük tatlısu gölü olmasının yanında; biyo-ekolojik, sosyo-ekonomik ve kültürel yönlerden çok önemli bir sulak alandır. Beyşehir Gölü balıkçılığı üzerine tutulmuş ilk kayıtlar 1910’lara dayanmakla birlikte, balıkçılığa ait ilk bilimsel bulgular 1950’li yıllarda başlamıştır. Gölün balıkçılığı hakkında güvenli verilere ulaşmak oldukça zor olmakla beraber, 1950’lerden günümüze kadar olan süreçte balıkçılık üzerine etkin olan başlıca süreçlerin: i) kullanılan avcılık yöntemi ve av araçları, ii) gölün trofik yapısındaki değişimler, iii) yabancı fauna elemanlarının göle girmesi, iv) gölün su seviyesindeki değişimler, v) balıkçıların sosyo-ekonomik ve bilinç düzeyi, vi) balıkçılık yönetim stratejileri olduğu görülmüştür. Gölde 1950’lerde yaklaşık 3 kg/ha olan av verimi 2021 yılında 13,34 kg/ha olarak belirlenmiştir. Aradan geçen zamanda faunada önemli değişimler olurken, artan av miktarı ile birlikte balıkçı sayısında da önemli bir artış olduğu belirlenmiştir. Günümüzde 14’ü endemik olmak üzere 23 balık türünün yaşadığı ve mezotrofik-ötrofik düzeyde olan gölde, 2010-2021 yılları ortalamasına göre avlanan 669.051 kg balığın %67,41’ini Carassius gibelio (gümüşi havuzbalığı) %20,17’sini Sander lucioperca (sudak) ve %12,42’sini Cyprinus carpio (sazan) oluştururken; 2021 yılındaki avcılık dağılımının ise %75,41’ini gümüşi havuzbalığı, %21,47’sini sudak ve %3,11 kadarını ise sazan oluşturmuştur. Gölde 385 adet balıkçı aktif olarak avcılık yapmakta olup, 2021 yılı verilerine göre balıkçı başına 2.252 kg/yıl ava karşılık 13.790 TL/yıl kazanç elde edilmiştir. Bu çalışmanın diğer bir sonucu olarak, Beyşehir Gölü balıkçılık ekosistemi üzerindeki en büyük etkenin zamansız ve aşırı avcılık olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

balıkçılık ekonomisi, ekosistem hizmetleri, göl yönetimi, sığ göl, tatlısu balıkçılığı

Kaynakça

• Anonim. (1969). Konya İl Yıllığı, 1967. Konya Valiliği, 610p.
• Anonim. (2016). Konya Kapalı Havzası Master Planı Hidroloji Raporu. Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü – Konya.
• Anonim. (2020). Beyşehir Gölü milli parkı uzun devreli gelişme planı analitik etüt ve sentez raporu. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Konya. Balık, İ. (1997). Beyşehir Gölü balık avcılığı üzerine bir araştırma. Su Ürünleri Dergisi, 14(1-2), 145-151.
• Balık, S., & Ustaoğlu, R. (2006, February 7–9). Fish introducing studies in lakes, ponds and reservoirs of Turkey and their results. In Proceedings of the National Conference on Stocking and Reservoir Management Symposium, Antalya, Turkey.
• Battalgil, F. (1942). Contribution A La Connaissance Des Poissons Des Eaux Douces De La Turquie. Revue De La Faculte Des Sciences De l’Üniversited’İstanbul, 7, 287-306.
• Bayçelebi, E., Kaya, C., Güçlü, S. S., Küçük, F., & Turan, D. (2020). Taxonomic status of endemic fish species in Lake Beyşehir Basin (Turkey). Acta Aquatica Turcica, 16(1), 138-147. https://doi.org/10.22392/actaquatr.618539
• Beklioğlu, M., Altınayar, G., & Tan, C. O. (2006). Water level control over submerged macrophyte development in five shallow lakes of Mediterranean Turkey. Arch. Hydrobiol. 166, 535–556. https://doi.org/10.1127/0003-9136/2006/0166-0535
• Bucak, T., Trolle, D., Tavşanoğlu, Ü. N., Çakıroğlu , A. İ, Özen, A., Jeppesen, E., & Beklioğlu, M. (2018) . Modeling the effects of climatic and land use changes on phytoplankton and water quality of the largest Turkish freshwater lake: Lake Beyşehir. Science of the Total Environment, 621, 802–816. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.11.258
• Çubuk, H., Çinar, Ş., Uysal, R., Çetinkaya, S., Özkök, R., Tümgelir, L., Yağcı, M., Erol, K.G. & Ceylan, M. (2005). Beyşehir ve Eğirdir göllerindeki ekonomik balık stoklarının tespiti ve sürdürülebilirliklerinin araştırılması. Project No: Tagem-Haysüd/ 2005/09/02/02, Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 169 pp.
• Deveciyan, K. (2006). Türkiye’de balık ve balıkçılık. Aras yayıncılık.
• Fricke, R., Eschmeyer, W. N., & Fong, J.D. (2021). Eschmeyer's catalog of fishes: genera/speciesbyfamily/subfamily. http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/SpeciesByFamily.asp
• Hanko, B. (1924), Fische aus kleinasien. Annales historico-naturales Musei Nationalis Hungarici., 21, 137-158.
• Küçük, F. (2012). Extinct endemic fishes of Turkey: Alburnus akili (Gövce) and Pseudophoxinus handlirschi (Kavinne) (Pisces: Cyprinidae). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 12, 345-347.
• Meke, T., Küçükkara, R., Çınar, Ş., Çavdar, N., Babar, B., & Yener, O. (2012, Ağustos 27-29). Beyşehir Gölü balık faunası için yeni bir kayıt: istilacı bir tür: Pseudorasbora parva (Temminck & Schlegel, 1846). V. Ulusal Limnoloji Sempozyumu, Isparta, Türkiye.
• Merter, Ü., Genç, A. Ş., & Göksu, M. Z. L. (1986). Isparta ve yöresindeki göllerde su kalitesi. fiziksel, kimyasal ve biyolojik parametreler. Tubitak Çevre Araştırmaları Grubu. Proje No: ÇAĞ-45-G. Ankara.
• Numann, W. (1958). Anadolu göllerinde limnolojik ve balıkçılık ilmi bakımından araştırmalar ve bu göllerde yaşayan sazanlar hakkında özel bir etüd. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Monografi, İstanbul, 7, 114.
• Ricker, W. E. (1975). Computation and interpretation of biological statistics of fish populations. Ottowa, Bulletin of the Fisheries Research Board of Canada.
• Schönhuth, S., Vukić, J., Šanda, R., Yang, L. & Mayden, R.L. (2018). Phylogenetic relationships and classification of the Holarctic family Leuciscidae (Cypriniformes: Cyprinoidei). Molecular Phylogenetics and Evolution, 127, 781-799. https://doi.org/10.1016/j.ympev.2018.06.026
• Soyaslan, İ. İ., & Hepdeniz, K. (2019). Beyşehir Gölü havzasının yeraltısuyu akım modellemesi esaslı hidrojeolojik özelliklerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 63-74. https://doi.org/10.29048/makufebed.358206
• URL-1. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=undefined&m=ISPARTA Erişim tarihi: 14.10.2022
• Yerli, S. V., Mangıt, F., Emiroğlu, Ö., Yeğen, V., Uysal, R., Ünlü, E., ... & Zengin, M. (2014). Distribution of invasive carassius gibelio (bloch, 1782)(teleostei: cyprinidae) in Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 14(2), 581-590.
• Yılmaz, G., Çolak, M. A., Özgencil, İ. K., Metin, M., Korkmaz, M., Ertuğrul, S., Soyluer, M., Bucak, T., Tavşanoğlu, Ü. N., Özkan, K., Akyürek, Z., Beklioğlu, M., & Jeppesen, E. (2021). Decadal changes in size, salinity, waterbirds, and fish in lakes of the Konya Closed Basin, Turkey, associated with climate change and increasing water abstraction for agriculture. Inland Waters, 11(4), 538-555. https://doi.org/10.1080/20442041.2021.1924034
• Yoğurtçuoğlu, B., Kaya, C., & Freyhof, J. (2021). Oxynoemacheilus nasreddini, a new nemacheilid loach from Central Anatolia (Teleostei: Nemacheilidae). Zootaxa, 4974(1), 135–150. https://doi.org/10.11646/zootaxa.4974.1.5
• Yoğurtçuoğlu, B., Kaya, C., Geiger, F.M., & Freyhof, F. (2020). Revision of the genus Seminemacheilus, with the description of three new species (Teleostei: Nemacheilidae. Zootaxa, 4802(3), 477-501. https://doi.org/10.11646/zootaxa.4802.3.5