Performans Sanatı: Kültür Etkileşimli Dinamik Bir Fraksiyon

Yıl 2022, , 100 - 115, 31.12.2022

Temel Şükrü Töre , Engin Güney

https://doi.org/10.22466/acusbd.1197170

Öz

Sanatı genel olarak ele almak yerine onun fraksiyonlarından olan performans sanatındaki dönüşümler araştırıldığında postmodern kültürden post-dijital kültüre gerçekleşen değişimler ile paralel işleyiş ve sanatın/sanatçının yeni kültürel yapıyı oluşturma uğraşındaki potansiyeli gözlemlenebilir. Araştırmanın amacı performans sanatındaki değişimleri belirlemekten, sanatsal üretim biçimlerini tasniften / benzerlik ve farklılıkları belirlemekten öte, post-modern kültürden post-dijital kültüre sanatın içeriğindeki, sunumundaki, uygulama biçimdeki, rolündeki değişimleri “Performans Sanatı” odağında, parça-bütün ilişkisinde değerlendirmektir. “Performans Sanatı”, sanatın, “Sanat” ise “Kültür” ün bir parçasıdır. Performans sanatını bütünün bir parçası/fraksiyonu olarak ele alıp parça bütün ilişkisinde performans sanatındaki dönüşümleri açıklamak, kültürel ve sanatsal değişimler arasındaki etkileşimi göstermek araştırmanın mahiyetidir. Bu minvalde çalışmanın “Giriş” bölümünde performans sanatı odağında sanattaki değişimleri kültür ile ilişkilendirme öncesinde, belirtilen sınırlılıklarda kültürel değişimler irdelenecektir. Kültürel değişimler bilim, teknoloji, sanat, ideoloji, hegemonya, politika, ekonomi, inanç gibi olgular etik, ahlak, değer, estetik gibi unsurlar bileşkesinde açıklanacaktır. Bu değişimler kültür ilişkisinde “Postmodern Kültür ve Performans Sanatı”, “Dijital Kültür ve Performans Sanatı”, “Post Dijital Kültür ve Performans Sanatı” başlıkları açıklanacaktır, “Sonuç ve Tartışma” bölümünde genel değerlendirme yapılacaktır. Post-dijital performans uygulamalarını gerçekleştiren ekipler günümüz kültürünü yansıtmakla birlikte kültürü etkileyen, gelecekçi yaklaşımlar sergilemektedir. Bu da performans sanatının dinamik bir kültürel/sanatsal fraksiyon olarak kültürle etkileşim halinde olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Performans Sanatı, Post- Dijital Performans, Kültürel Değişimler

Performance Art: A Dynamic Fraction with Culture Interactive

Öz

The aim of the research is to evaluate the changes in the content, presentation, application form and role of art from postmodern culture to post-digital culture with the focus of "Performance Art" in the part-whole relationship. “Performance Art” is a part of art and “Art” is a part of “Culture”. Considering performance art as a part/fraction of the whole, explaining the transformations in performance art in the part-whole relationship, and showing the interaction between cultural and artistic changes are the nature of the research. In this context, in the "Introduction" section of the study, cultural changes will be examined within the limitations specified, before associating the changes in art with culture, in the focus of performance art. Performance Art” has been applied in very different ways in the three cultures mentioned. The titles of "Postmodern Culture and Performance Art", "Digital Culture and Performance Art", "Post-Digital Culture and Performance Art" will be explained in relation to changes in culture, and a general evaluation will be made in the "Conclusion and Discussion" section. Teams that perform post-digital performance practices reflect today's culture and exhibit futuristic approaches that affect culture. This shows that performance art interacts with culture as a dynamic cultural/artistic fraction.

Anahtar Kelimeler

Performance Art, Post Digital Performance, Culturel Changes

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. Sel Yayınları.
• Artsemerson. (2012). Imagination as the Fourth Dimension a Look into Lemieux Pilon 4 d Art, https://artsemerson.org/2012/11/27/imagination-as-the-fourth-dimension-a-look-into-lemieux-pilon-4d-art-3/
• Ayteş, E. (2014). Kavram ve Eylem Boyutuyla Performans Sanatı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. Box, (2013). box :https://www.youtube.com/watch?v=y4ajXJ3nj1Q
• Brooks, R. (2011). Beden ve Makine Kaynaşması, Jhon Brockman (Ed.), Gelecek 50 Yıl: 21. Yüzyılın İlk Yarısında Hayat Ve Bilim,. Nurettin Elhüseyni (Çev.), NTV Yayınları.
• Bulut, M. (2018). Digital Performance: The Use of New Media Technologies in the Performing Arts. School of Journalism and Mass Communications Faculty of Economic and Political Sciences, Aristotle University of Thessaloniki
• Ceylan, H. (2019). Teknolojinin Performans Sanatına Yansımaları. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim Anabilim Dalı, Konya
• Cramer, F. (2014). What is Post Digital?. APRJA, 3, 11-24
• Çıtak, E. (2014). Postkolonyalizm ve Batı Sinemasında Doğu-Batı Ayrımına Yönelik Postkolonyal Öğeler. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), 561- 578
• Hasgüler, S. B. (2012), Sanat ile Teknolojiyi Performansta Birleştiren Sanatçı: Stelarc. 5, 39 - 49, 01.04.2012
• Kıroğlu, H. (2018). Postmodernizm Bağlamında Performans Sanatında İnanç Pratikleri, TC. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anasanat Dalı, İstanbul
• Lovejoy, M. (2004). Digital Currents Art in the Electronic Age. London and New York: Routledge.
• Menay, M. S ve Meltem, Ö. (2020). Performans Sanatında Hayvan Bedeni Kullanımı: Joseph Beuys Örneği. ulakbilge, 55 1617–1626. doi: 10.7816/ulakbilge-09-55-12
• Önemli, S. (2017). İnternet. Erişim Tarihi: 04.05.2022, Post Dijital Çağa Hazır mısınız? https://digitalage.com.tr/post-dijital-cagahazir-misiniz/
• Özgül, E. G. (2012). “Bir Görme Biçimi Olarak Yeni Medya: Kamusal Bir Alan İmkanının Araştırılması” Journal of Yasar University 26 (7), 4526 - 4547
• Roca, M. A. (1999). İnternet. Erişim Tarihi: 02.02.2014, İnteractive İnstallation http://marceliantunez.com/work/requiem/
• Ruiz, E. (2011). İnternet. Erişim tarihi: 08.052022, Digital Video Performance Art http://edwardruizart.blogspot.com/2011/07/video-performance-piece.html
• Söderqvist, J - B, A. (2015). Netokratlar - Fütürika Üçlemesi 1 Çev: Göral Erinç Yılmaz, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• Sözen, M. (2001). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Sanat. (2017). İnternet. Erişim Tarihi, https://seyler.eksisozluk.com/vucudunun-ve-seyircinin-sinirlarini-gormek-isteyen-m-abramovicin-unutulmaz-performansi-rhythm-0
• Şaylan, G. (2009). Postmodernizm. İmge Kitapevi Yayınları.
• Topdemir, G. H. - Unat, Y. (2012). Bilim Tarihi, Ankara: Pagem Akademi.
• Türkoğlu, T. (2010).Dijital Kültür . Beyaz Yayınları.
• Wans, B. (2006). Dijital Çağın Sanatı, Osman Akınhay (Çev ), Akbank Sanat Yayınları.
• Wired (2012). İnternet. Erişim tarihi: 20.07.2022, https://www.wired.com/2012/05/stelarc-performance-art/
• Yaykın, M. (2010). Sanat, Teknoloji, Bilim ve Fotoğraf. Kalkedon Yayınları.
• Yengin, D. (2012). Yeni Medya ve Dokunmatik Toplum. Derin Yayınları.
• Yılmaz, M. (2006). Modernizmden Postmodernizme Sanat. ÜtopyaYayınevi.