Condolence Culture as a Product of Social Capital and Grief Counseling as an Institutional Service: The Examples of Turkey and Germany

Yıl 2019, , 93 - 112, 31.12.2019

Emine Ataman , İsmail Barış

https://doi.org/10.22466/acusbd.617229

Cited By: 5

Öz

Condolence culture as an accumulation of social capital is an important matter in the Turkish tradition. It is known that the condolence culture has, especially in psychological, social and spiritual areas, curative, rehabilitative and improving effects on people who are in a grief process. Condolence ceremonies in Germany are performed by a limited number of family members and close circle. However, in Germany, professional grief counselling for the patients who have terminal diseases as well as for their families, especially in hospitals and nursing homes, are widespread. Assistance for the terminally ill, and grief counselling for their surrounding aim at comforting them in the face of their physical and psychological ordeal through spiritual care and ministry. All patients in Germany are entitled to humane terminal care and grief counselling. Although the grief counselling in Turkey is not yet formed in a corporate/professional form, the condolence culture as a reflection of social capital guards the natural vitality and the solidarity in the Turkish society. The impact of social capital, a result of condolence cultures that live in Turkey, delays the transformation of grief counseling into a professional service. However, social modernization and urbanization reduce the sustainability of this social capital. Therefore, the implementation of grief counseling as a professional consultancy service in Germany can set an example for Turkey, and can provide new insights into the practices mentiond in this study.

Anahtar Kelimeler

Social Capital, Condolence, Grief, Grief Counseling

Sosyal Sermaye Ürünü Olarak Taziye Kültürü ve Kurumsal Bir Hizmet Olarak Yas Danışmanlığı: Türkiye-Almanya Örneği

Öz

Bir
sosyal sermaye birikimi olarak değerlendirilen taziye kültürü, Türk geleneğinde
büyük önem arz etmektedir. Taziye kültürünün yas sürecindeki bireylerde
psikolojik, sosyal ve manevi bakımdan teskin edici, yatıştırıcı ve iyileştirici
bir etkisi olduğu bilinmektedir. Almanya’da taziye merasimleri, sınırlı sayıda
aile mensubu ve yakın çevre tarafından icra edilmektedir. Ancak Almanya’da
özellikle hastanelerde ve yaşlı bakım merkezlerinde terminal (tedavisi olmayan)
hastalıklara yakalanmış hasta ve ailelerine yönelik profesyonel yas
danışmanlığı hizmeti yaygındır. Ölüme refakat/destek hizmeti ve yas
danışmanlığının gayesi, ölecek kişiye manevi bakım ve rehberlik sağlamak
suretiyle ölümün fiziki ve psikolojik sıkıntılarını hafifletmektir.
Almanya’daki bütün hastalar insan onuruna yaraşır ölüme refakat hizmetleri ve
yas danışmanlığı alma hakkına sahiptir. Her ne kadar Türkiye’de yas
danışmanlığı henüz mesleki/kurumsal şekliyle oluşmamış ise de sosyal sermayenin
bir yansıması olarak taziye kültürü Türk toplumunun tabii canlılığını ve
dayanışmasını korumaktadır. Netice itibariyle sosyal sermayenin etkisiyle,
taziye kültürünün yaşamakta olduğu Türkiye’de, yas danışmanlığının kurumsal bir
hizmete dönüşmesi gecikmektedir. Ancak modernleşen toplum ve kent hayatı, bu
sosyal sermayenin sürdürülebilirliğini azaltmaktadır. Bu sebeple kurumsal bir hizmet
olarak yas danışmanlığının uygulandığı Almanya örneği, Türkiye’ye örnek teşkil
edebilmesi ve uygulamaya yeni açılımlar sağlayabilmesi amacıyla çalışmaya konu
olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sermaye, Taziye, Yas

Kaynakça

• Aksöz, İ. (2014). “Kayıp ve Yas,” “Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım”. Özgür Erdur Baker ve Türkan Doğan (Ed.), (s. 43-63). Ankara: Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
• Altınöz, F. Y. (2015). “Sosyal Sermaye,” https://www.milligazete.com.tr/makale/852700/furkan-yilmaz-altinoz/sosyal-sermaye adresinden alındı.
• Apaydın, S. (2017). “Kayıp ve Yas, Yas Danışmanlığı”. Özgür Erdur ve İdil Aksöz-Efe (Ed.) (1-51). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydemir, M. A. (2011). “Sosyal Sermaye: Topluluk Duygusu ve Sosyal Sermaye Araştırması”. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Bourdieu, P. (1983). “Ökonomisches Kapital, Kulturelles Kapital, Soziales Kapital”. (Übz): Reinhard Kreckel, “Soziale Ungleichheiten” Göttingen: Soziale Welt Sonderband 2.
• Braun, S. (2002). “Soziales Kapital, Sozialer Zusammenhalt und Soziale Ungleichheit”. https://www.bpb.de/apuz/26805/soziales-kapital-sozialer-zusammenhalt-und-soziale-ungleichheit?p=all adresinden alındı.
• Brück, M. (2012). “Ewiges Leben und Wiedergeburt: Sterben, Tod und Jenseitshoffnung in Europeischen und Asiatischen Kulturen”, Münih: Herder Verlag.
• Bundesverbang Trauerbegleitung. (2018). “Trauerbegleitende Brauchen Kompetenzen Angebot des Bundesverbandes Trauerbegleitung eV, (BVT) https://bv-trauerbegleitung.de/ adresinden alındı.
• Din Görevlileri. (2017). “Diyanet, Hastanelere ‘Manevi Rehberlik’ Personel Alımı Yapacak!,”. https://dingorevlileri.com.tr/diyanet-hastanelere-manevi-rehberlik-personel-alimi-yapacak-h159.html adresinden alındı.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. (2015). “TC. Diyanet İşleri Başkanlığı ile TC. Sağlık Bakanlığı arasında Hastanelerde Manevi Destek Sunmaya Yönelik İşbirliği Protokolü”. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Protokol%C3%BC.pdf adresinden alındı.
• Ersoy, R. (2002). “Türklerde Ölüm ve Ölü İle İlgili Rit ve Ritüeller,”. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi. 86-101. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/41.php adresinden alındı.
• Field, J. (2003). “Sosyal Sermaye”. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Friedrich, H. (2018). “Braucht es die Kirche für den perfekten Abschied?”. Berliner Zeitung.
• Gassmann, D. (2017). “Jungfrauliche Erde, Frankfurter Allgemeine. https://www.faz.net/aktuell/gesellschaft/menschen/bestattung-von-muslimen-teilweise-problematisch-14942392.htmlm adresinden alındı.
• Kara, E. (2016). “Yas Süreci ve Dini Danışmanlık,” Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Özel Sayı 251-270.
• Klie, T. (2008). “Performanzen des Todes: Neue Bestattungskultur und kirchliche Wahrnehmung”. Stuttgart: Kohlhammer Verlag.
• Köylü, M. (2012). “ Ölüm Eğitimi, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri”. Nurullah Altaş ve Mustafa Köylü (Ed.) Ankara: Gündüz Yayıncılık.
• Kurter, F. ve Jacqueline S, M. (2015). “Türkiye’de Uygulamacıların Gözüyle Psikolojik Danışmada Kültüre Duyarlı Olma”. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
• Küçük, M. (2017). “Bir Psikoloğun Kaleminden Manevi Rehberlik”. İstanbul: Ahir Zaman Yayınları.
• Morgenthaler, C. (2012). “Lehrbuch Praktische Theologie: Seelesorge”. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus.
• Özel, Ü. (2006). “Ağıt Yakan Kadınlar” Haber 7. http://www.haber7.com/yasam/haber/195537-son-nesil-agit-yakan-kadinlar adresinden alındı.
• Rechenberg-Winter, P., Esther F. (2010). “Kursbuch systemnische Trauerbegleitung”. Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht.
• Smith, R. (2000). “A Good Death,” BMJ 320, 15 Ocak 2000, 129-130.
• Şahin, M. M. (2010). “Sosyal Sermaye Kuram Uygulama Eleştiri”. İstanbul: Değişim Yayınları.
• Trauerbegleitung. (2019). https://bv-trauerbegleitung.de/ueber-uns/entstehungsgeschichte/ adresinden alındı.
• Trauart. (2019). “Trauerbegleitung: Ausbildung & qualifizierung,” https://www.trauart.de/trauerbegleitung-ausbildung-2019 adresinden alındı.
• WHO Expert Committee.(1990) “Cancer Pain Relief and Palliative Care,” Cenevre: World Health Organization.