Tanzi ve Patinkin Etkisi Çerçevesinde Bütçe Açığı ile Enflasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 11, 30.12.2020

Hakan Güneş

https://doi.org/10.22466/acusbd.706642

Öz

Tanzi etkisi, enflasyonun bütçe açıklarını arttırdığı ifade ederken; Patinkin etkisi enflasyonun bütçe açıklarını azalttığını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı da 1995-2018 dönemleri için 28 OECD ülkesinde hangi etkinin geçerli olduğunu test etmektir. Çalışmada, serilerin durağanlığının tespiti için 1.nesil panel birim kök testlerinden LLC, IPS, Fisher ADF ve Fisher PP panel birim kök testleri uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda serilerin seviyesinde durağan olduğu görülmüştür. Değişkenler seviyesinde durağan olduğu için uzun dönemli ilişkiyi veren eşbütünleşme testine geçilmemiştir. Granger nedensellik testi sonuçlarına göre; ele alınan ülkeler için enflasyondan bütçe açığına doğru tek yönlü nedensel ilişki tespit edilmiştir. Diğer yandan VAR modelinde de enflasyonla bütçe açıkları arasındaki negatif ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmada Patinkin etkisinin geçerli olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

enflasyon, bütçe açığı, tanzi etkisi, patinkin etkisi

Investigation of the Relationship Between Budget Deficit and Inflation in the Framework of Tanzi and Patinkin Effects

Öz

While Tanzi effect stated that inflation increased budget deficits, the Patinkin effect shows that inflation reduces budget deficits. The aim of this study is to test which effect is valid in 28 OECD countries for the period 1995-2018. In the study, LLC, IPS, Fisher ADF and Fisher PP panel unit root tests, which are among the first generation panel unit root tests, were applied to determine the stability of the series. As a result of the analysis, it was seen that the series were stationary at the level. Since the variables are stationary at the level, the cointegration test that gives the long-term relationship did not been passed. According to the Granger causality test results; one-way causality was determined from inflation to budget deficit for the countries discussed. On the other hand, the negative relationship between inflation and budget deficits was determined in the VAR model. In addition, the effect of Patinkin was found to be valid in the study.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Budget Deficit, Tanzi Effect

Kaynakça

• Abdioğlu, Z. & Terzi, H. (2009). Enflasyon ve bütçe açıkları ilişkisi: tanzi ve patinkin etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 195-211.
• Alavirad, A. (2003). The effect of inflation on government revenue and expenditure: the case of Islamic Republic of Iran. Opec Review, 27(4), 331-341.
• Ashra, S., Chattopadhyay, S. & Chaudhuri, K. (2004). Deficit, money and price: the indian experience. Journal of Policy Modelling, 26(3), 289-299.
• Cardoso, E. (1998). Virtual deficits and the patinkin effect. IMF Staff Papers, 45(4), 619-646.
• Ceyhan, M.S. & Koç Yıldız, S. (2017). Bütçe açıkları belirleyicilerinin ekonometrik analizi: Türkiye uygulaması (2006-2015). USOBED Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 1(1), 21-35.
• Çetintaş, H. (2005). Türkiye’de bütçe açıkları enflasyonun nedeni midir? İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 229, 115-127.
• Dağ, M. ve Kızılkaya, F. (2019). Bütçe açığı ile enflasyon ilişkisi: Türkiye üzerine bir uygulama. İktisadi Yenilik Dergisi, 6(2), 76-85.
• Demirkan, B. (2010). Mali kural: dünyadaki uygulamaları ve Türkiye ekonomisi üzerine etkileri. Vergi Raporu, 128, 123-129.
• Doğru, B. & Şentürk, S.H. (2013). Latin Amerika ülkelerinde bütçe açığı ve enflasyon arasındaki eş bütünleşme ilişkisinin analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41, 89-109.
• Erdil-Şahin, B. (2019). Analysis of the relationship between inflation, budget deficit and money supply in Turkey by ardl approach: 1980-2017. Journal of Life Economics, 6(3), 297-306.
• Ezeabasili, V.N., Mojekwu, J.N. & Herbert, W.E. (2012). An empirical analysis of fiscal deficits and inflation in Nigeria. International Business and Management, 4(1), 105-120.
• Fischer, S., Sahay, R. & Vegh, C.A. (2002). Modern hyper and high inflations. Journal of Economic Literature, 40 (3), 837-880.
• Granger, C.W.J. (1969). İnvestigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
• Gujarati, D. N. (2009). Temel ekonometri. Çev., Şenesen, G. G. & Şenesen, Ü., Literatür Yayıncılık.
• Günaydın, İ. (2004). Bütçe açıkları enflasyonist midir? Türkiye üzerine bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 158-181. Habibullah, M.S., Cheah, C. & Baharom, A.H. (2011). Budget deficits and inflation in thirteen asian developing countries. International Journal of Business and Social Science, 2(9), 192-204.
• Herwartz, H. & Siedenburg, F. (2008). Homogeneous panel unit root tests under cross sectional dependence: finite sample modifications and the wild bootstrap. Comput Stat Data Analysis, 53(1), 137–150.
• Hoechle, D. (2007). Robust standard errors for panel regressions with cross-sectional dependence. The Stata Journal, 7 (3), 281-312.
• Hondroyiannis, G. & Papapetrou, E. (1997) Are budget deficits inflationary? a cointegration approach. Applied Economics Letters, 4(8), 493-496.
• Im, K. S., Pesaran, M.H. & Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Econometrics 115, 53-74.
• İpek, E. & Akar, S. (2016). Bütçe açığı ve enflasyon arasındaki ilişki: Türkiye için ampirik bir analiz. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(2), 181-203.
• Kamacı, A., Ceyhan, M.S. & Peçe, M.A. (2017). Bütçe açığı ve enflasyon ilişkisi: G7 ülkeleri ve Türkiye örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi, 20-22 Nisan 2017, 202-211.
• Kasseah, H., Weng, M.F. & Moheeput, K.H. (2011). Central bank independence: evidence from Africa. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 2(4), 325-332.
• Kaya, M.G. & Öz, E. (2016). Enflasyon, bütçe açığı ve para arzı ilişkisinin Türkiye ekonomisi açısından değerlendirilmesi: 1980-2014 dönemi. Yönetim ve Ekonomi, 23(3), 639-651.
• Kearney, C. & Mehdi, M. (1990). Fiscal policy and current account: international evidence on the twin deficit. Journal of Macroeconomics, 12(2), 197–217.
• Keskingöz, H. (2013). Maastricht kriterleri doğrultusunda Türkiye’de mali disiplinin sürdürülebilirliği açısından mali kuralın değerlendirilmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 261-274.
• Kopits, G. (2001). Fiscal rules: useful policy framework or unnecessary ornament?, IMF Working Paper 01/145, 3-22.
• Kopits, G. & Symansky, S. (1998). Fiscal policy rules, IMF Occasional Paper, 162, 1-45.
• Koyuncu, F.T. (2014). Causality network between budget deficit, money supply and inflation: an application to Turkey. International Journal of Business and Social Science, 5(10), 225-235.
• Levin, A., Lin, C. & Chu, C.J. (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties. Journal of Econometrics, 108, 1-24.
• Lin, H. & Chu, H. (2013). Are fiscal deficits inflationary. Journal of International Money and Finance, 32, 214-233. Maddala, G.S. & Wu, Shaowen (1999). A comparative study of unit root tests with panel data and a new simple test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 0305-9049.
• Maraş, G. & Dumrul, C. (2019). Türk ekonomisinde bütçe açığı ve enflasyon ilişkisinin sınır testi yaklaşımı ile eş-bütünleşme analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 54, 314-342.
• Narayan, P.K., Narayan, S. & Prasad, A.D. (2006). Modeling the relationship between budget deficits, money supply and inflation in Fiji. Pacific Economic Bulletin, 21(2), 103-116.
• Osbat, C. (2004). Panel unit root and panel cointegration methods. European Central Bank
• Örüç, E. (2016). Bütçe açıkları enflasyonist etkiye sahip midir? Türkiye üzerine uzun dönemli bir analiz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 1-21.
• Özmen, M. & Koçak, F.İ. (2012). Enflasyon, bütçe açığı ve para arzı ilişkisinin ardl yaklaşımı ile tahmini: Türkiye örneği. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(1), 1-19.
• Patinkin, D. (1993). Israel stabilization program of 1985 or some simple truths of monetary theory. Journal of Economic Perspective, 7(2), 103-128.
• Pınar, A. (2006). Maliye politikası, Naturel Yayıncılık
• Samimi, A.J. & Jamshidbaygi, S. (2011). Budget deficit and inflation: a sensitivity analysis to inflation and money supply in Iran. Middle-East Journal of Scientific Research, 8(1), 257-260.
• Şimşek, M. (2002). Türkiye’deki bütçe açıklarının ve finansmanının makroekonomik etkileri: ekonometrik bir yaklaşım 1950-2000. İstatistik Araştırma Dergisi, 10(2), 135-159.
• Tanzi, V. (1978). Inflation, real tax revenue and the case for inflationary finance: theory with an application to Argentina. IMF Staff Papers, 25(3), 417-451.
• Tarı, R. (2010). Ekonometri. Umuttepe Yayınları.
• Temurlenk, S. & Oltulular, S. (2007). Türkiye’nin temel makroekonomik değişkenlerinin bütünleşme dereceleri üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi, 8. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 24-25 Mayıs 2007, Malatya.
• Torres-Reyna, O. (2012). Panel data analysis fixed and random effects using stata (v. 4.2). Princeton University.