Politeness and Principles of Politeness in Contemporary Chinese

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 270 - 290, 31.07.2023

Fatma Ecem Ceylan

https://doi.org/10.22466/acusbd.1310085

Öz

Politeness, one of the prominent phenomena in the relationship between language and culture, has such norms that vary from society to society as language and culture. These norms turn into a social behavior form by taking shape according to the cultural and moral values of each society. Since ancient times, Chinese society has been known for its importance to the rules of morality and respect. Politeness rules, which have a distinctive place in Chinese through culture and moral rules, are much more than the theories of politeness put forward by Western researchers such as Lakoff, Leech, Brown and Levinson, and they have different linguistic, structural and cultural characteristics. Thus, in this study, first of all, the theories of politeness put forward by Western researchers will be examined the historical origin of the concept of politeness in China will be given and the Principles of Politeness in Contemporary Chinese will be emphasized by the Chinese linguist Gu Yueguo (1990). The aim of this study is to shed light on the researches to be done on Politeness in Contemporary Chinese in our country and to introduce the principles of politeness peculiar to Chinese, which has different characteristics than the language of politeness in the West.

Anahtar Kelimeler

Gu Yueguo, Contemporary Chinese, Politeness, Respect

Çağdaş Çincede Nezaket ve Nezaket İlkeleri

Öz

Dil ve kültür ilişkisinde öne çıkan olgulardan biri olan nezaket, dil ve kültür gibi toplumdan topluma değişen normlara sahiptir. Bu normlar, her toplumun kültürel ve ahlak değerlerine göre şekil alarak toplumsal bir davranış formuna dönüşmektedir. Antik çağlardan itibaren Çin toplumu ahlak ve saygı kurallarına verdiği önem ile tanınmaktadır. Kültür ve ahlak kuralları aracılığıyla Çincede kendine özgü bir yer edinen nezaket kuralları, Batılı araştırmacılardan Amerikalı Dilbilimci Robin Lakoff’un, İngiliz dilbilimci Geoffrey Neil Leech’in, Amerikalı dilbilimci Penelope Brown ve İngiliz sosyalbilimci Stephen G. Levinson’ın öne sürdüğü nezaket kuramlarından çok daha farklı dilsel, yapısal ve kültürel özellikler taşımaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, öncelikle Batılı araştırmacılar tarafından ileri sürülen nezaket kuramları incelenecek, daha sonra Çin’de nezaket kavramının tarihsel kökeni hakkında bilgi verilerek Çinli dilbilimci Gu Yueguo (1990) tarafından ortaya koyulan Çağdaş Çincedeki Nezaket İlkeleri üzerinde durulacaktır. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde Çağdaş Çincede nezaket üzerine yapılacak araştırmalara ışık tutmak ve Batıdaki nezaket dilinden daha farklı özellikler gösteren Çinceye özgü nezaket ilkelerini tanıtmaktır.

Anahtar Kelimeler

Gu Yueguo, Çağdaş Çince, Nezaket, Saygı

Kaynakça

• Al-Duleimi, H. Y., Rashid, S. M., & Abdullah, A. N. (2016). A critical review of prominent theories of politeness. Advances in Language and Literary Studies, 7(6), 262-270.
• Brown, P. (1976). Women and politeness: A new perspective on language and society. Reviews in Anthropology, 3(3), 240-249. https://doi.org/10.1080/00988157.1976.9977235
• Brown, P. (2015). Politeness and Language. In The international encyclopedia of the social and behavioural sciences (IESBS) (2nd ed., 326-330). Elsevier.
• Brown, P., & Levinson, S. C. (1987). Politeness: some universals in language usage. (Vol. 4). Cambridge University Press.
• Chen, R., He, L., & Hu, C. (2013). Chinese requests: In comparison to American and Japanese requests and with reference to the “east-west divide”. Journal of Pragmatics, 55, 140-161.
• Coşar, A. M. ve Usta, Ç. (2016). Nasreddin Hoca fıkralarında Grice’ın işbirliği ilkesinin ihlali. Millî Folklor, 28(109), 141-152.
• Fidan, G. (2011). Çin dili ve Çince dilbilgisi. Efil Yayınevi.
• Gong, J. 龚军 (2006). Liangyan yi ju san dong nuan- Gu Yueguo xiansheng de limao yuanze zai tushuguan duzhe fuwu zhong de yunyong 良言一句三冬暖——顾曰国先生的礼貌原则在图书馆读者服务中的运用. Tushuguan Jie 图书馆界,1-3.
• Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 729(1), 50-57.
• Grice, H. P. (1975). Logic and conversation. In P. Cole, & J. Morgan (Eds.), Syntax And Semantics 3, (41-58). Academic Press. https://www.ucl.ac.uk/ls/studypacks/Grice-Logic.pdf
• Gu, Y. (1990). Politeness phenomena in modern Chinese. Journal of Pragmatics, 14(2), 237-257.
• Gu, Y. 顾曰国 (1992). Limao, yuyong yu wenhua 礼貌、语用与文化. Waiyu Jiaoxue yu Yanjiu 外语教学与研究, (4), 10-17.
• Hirik, S. (2022). Soru tümceleri üzerinden nezaket stratejisi kurma. Karadeniz Araştırmaları. 19(76), 1143-1178.
• Kansu-Yetkiner, N. (2008). İncelik kuramı ve yüz olgusu bağlamında çeviri çalışmalarında işlevsel-edimbilimsel eleştiri yöntemi uygulaması. Dilbilim Araştırmaları, 19, 31-49.
• Karasu, K. (2015), Türkçe ve Arapça nezaket ifadeleri: karşılaştırmalı bir inceleme. Nüsha, 40, 93-128.
• Kerimoğlu, C. (2022). Dil canlı bir varlık mıdır?. Gazi Türkiyat, 30, 1-11.
• Konfüçyüs (2017). Konuşmalar (G. Fidan, Çev.). Dedalus Kitap.
• Konfüçyüs (t.y.). Liji Quli. 1 Nisan 2023 tarihinde https://ctext.org/liji/qu-li-i adresinden alınmıştır.
• Konfüçyüs (t.y.). Liji Zaji. 1 Nisan 2023 tarihinde https://ctext.org/liji/za-ji-ii/zhs adresinden alınmıştır.
• Leech, G. N. (1983). Principles of pragmatics. Longman.
• Li, Y. 李屿. (2015). Zhong Ri limao yuyan yuqi wenhua jiazhiguan bijiao yanjiu 中日礼貌语言与其文化价值观比较研究 [Master's thesis]. Chongqing Shifan Daxue 重庆师范大学.
• Mao, L. R. (1994). Beyond politeness theory: ‘face’ revisited and renewed. Journal of Pragmatics, 21(5), 451-486.
• Pan, Y., & Ka´da´r, D. Z. (2011). Historical vs. contemporary Chinese linguistic politeness. Journal of Pragmatics, 43, 1525–1539.
• Schleicher, A. (1869). Darwinism tested by the science of language (A.V.W. Bikkers, Trans.). John Camden Hoten.
• Yaylagül, Ö. (2005). Eski Türkçede nezaket ifadeleri. Millî Folklor, 17(68), 151-165.
• Zdic. Lìng kavramı. Han Dian. https://www.zdic.net/hans/%E4%BB%A4 adresinden 05.04.2023 tarihinde alınmıştır.
• Zdic. Xián kavramı. Han Dian. https://www.zdic.net/hans/%E8%B4%A4 adresinden 05.04.2023 tarihinde alınmıştır.
• Zhang, Y., & Yu, G. 张艳红 & 于国栋 (2016). Hanyu gongwei huiying yu “duibi gongwei” moshi de huihua fenxi 汉语恭维回应语 “对比恭维” 模式的会话分析. Xiandai Waiyu 现代外语, 39(5), 605-615.
• Zhongguo Shehui Kexueyuan Yuyan Yanjiusuo Cidian Bianji Shibian 中国社会科学院语言研究所词典编辑室编 (2012), Xiandai Hanyu Cidian 现代汉语词典. Shangwu Yinshuguan 商务印书馆.
• Zhou, L., & Zhang, S. (2018). Reconstructing the politeness principle in Chinese: A response to Gu’s approach. Intercultural Pragmatics, 15(5), 693-721.
• Zhou, Y. (1986). Modernization of the Chinese language, International Journal of the Sociology of Language, (59), 7-24. https://doi.org/10.1515/ijsl.1986.59.7
• Zhu, W. 朱维芳 (1998). Shuxin yu pian limao xianxiang diaocha 书信语篇礼貌现象调查. Waiyu Jiaoxue yu Yanjiu 外语教学与研究, 1, 17-22.