TAKSİRLİ SUÇLARIN TEORİK YAPISI VE BU BAĞLAMDA İŞ KAZALARINDAN KAYNAKLANAN CEZAİ SORUMLULUĞA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2020, Sayı: 64, 239 - 268, 16.07.2020

Mahmut Koca İlhan Üzülmez

Öz

Suç teşkil eden haksızlıkların asıl işleniş şeklini kast oluşturmaktadır. Taksir, suç teşkil eden haksızlıkların istisnai bir işleniş biçimidir. Taksirin istisnai bir sorumluluk şeklini oluşturması, taksirle işlenebilen suçların unsurları ve ceza sorumluluğun diğer şartları yönünden farklı değerlendirmeye tabi tutulmasını gerektirmektedir. Nitekim Türk Ceza Kanununun (TCK) 22. maddesinde bu değerlendirmeye esas teşkil edecek özel hükümlere yer verilmiştir.
Taksirin esasını belli bir fiilin icrasıyla bağlantılı olarak öngörülen objektif dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali oluşturmaktadır. Objektif dikkat ve özen yükümlülüğünün içeriği, icra edilen faaliyetin ilgili olduğu alana göre farklılık arz edebilmektedir. Kişiden beklenen dikkat ve özenin ne olduğu hususu kimi zaman pozitif hukuk kurallarıyla kimi zaman da müşterek tecrübeye göre belirlenmektedir.
Dikkat ve özen yükümlülüğü, sosyal hayatın devamı açısından icrası zorunlu olan tüm faaliyet alanları bakımından geçerlidir. Çalışma hayatı, dikkat ve özen yükümlülüğünün önem arz ettiği ve etkisini hissettirdiği geniş bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışma hayatında iş kazası olarak tezahür eden dikkat ve özen yükümlülüğü ihlali, somut olayda failin bu yükümlülüğünün ihlaline ilişkin sübjektif durumuna göre farklı şekilde sorumluluğunu gündeme getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali, iş kazası, kusurluluk

Kaynakça

• Artukmaç, Sadık, Türk İmar Hukuku, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1969
• Canbazoğlu, Kenan ve Ayaydın, Dilhun, "İmar Planlarının Yargısal Denetimi-1", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 93, 2011, ss. 239-284
• Meşhur, Çağlar, "İdari Yargıya Konu Olan 18. Madde Uygulamaları: Konya Kenti Örneği", Planlama Dergisi, S. 4, 2002
• Çoruhlu, Y. Emre / Demir, "Osman, Vakıf Taşınmazlarda Arsa ve Arazi Düzenlemesi Sürecinin İncelenmesi", Ankara Barosu Dergisi, Cilt: 71, S. 2013/3, ss.57-83
• Ersoy, Melih, “İmar Planı Uygulamalarında Düzenleme İşlemi” İçinde: Mekan Planlama ve Yargı Denetimi, Der. Ersoy, Melih / Keskinok, H. Çağatay, Ankara, 2000.
• Gürler, Mehmet, "İmar Planı Uygulama Yöntemleri", Mülkiyet Dergisi, S. 16, 1995
• Koçak, Hüseyin / Beyaz, Metin, "Arazi ve Arsa Düzenleme Esasları", Mülkiyet Dergisi, S. 48, 2003, ss. 2-10
• Koçak, Hüseyin / Beyaz, Metin, "Parselasyon İşleminin İptali ve Geri Dönüşüm Cetveli", Mülkiyet Dergisi, S. 55, 2005, ss. 2-4
• Köktürk, Erdal, "Arsa Düzenlemelerinin Yargısal Denetimi", Mülkiyet Dergisi, S. 53. 2004, ss. 30-38
• Köktürk, Erdal, "Arsa Düzenlemelerinin Yargısal Denetimi", Mülkiyet Dergisi, S. 52, 2004, ss. 26-36.
• Köktürk Erol / Erdal Köktürk, "Arsa Düzenlemelerinin Hukuksal Dayanağı", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 70, 2007, ss. 260­283
• Turan, K. Baykal, Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Tescil Harici Alanların Hukuki Durumları ve Bu Alanların İmar Uygulamalarındaki Yeri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetim Ana Bilim Dalı, Ankara, 2013
• Özdemir, Selman, "Tapu Kanunu Bağlamında İmar Uygulamalarında Kapanan Kadastral Yollar", Türk İdare Dergisi, S. 477, 2013, ss. 239-268
• Özdemir, Selman, "İmar Kanunu Bağlamında İmar Uygulamalarında Kapanan Kadastral Yollar", Türk İdare Dergisi, S. 479, 2013, ss. 171-211
• Sancakdar, Oğuz, Belediyenin İmar Planı Yapması, Değiştirmesi ve İptal Davası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 1996.
• Şimşek, Suat, İmar Hukuku, Milli Emlak Kontrolörleri Derneği Yayınları, Ankara, 2010
• Şimşek, Suat, "Kamu Malları Teorisi Açısından Arazi ve Arsa Düzenlemesi İşlemleri: Yargıtay ve Danıştay Kararları Işığında Bir Değerlendirme", Adalet Dergisi, S. 46, 2013
• Şimşek, Suat ve Hazar, İlhami, Açıklamalı – İçtihatlı ve Örnek Dilekçelerle İmar Davaları Rehberi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019, 2. Baskı.
• Uzun, Bayram, Kentsel Alan Düzenlemelerinde İmar Parseli Üretme Yöntemleri ve Sonuçlarının İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 1992.
• Yakar, Aytuğ, "İmar Uygulamalarında Tescil Harici Alanların Durumu", Mülkiyet Dergisi, S. 40, 2001, ss. 11-17
• Yayla, Yıldızhan, Şehir Planlamasının Başlıca Hukuki Meseleleri ve İstanbul, Doçentlik Tezi, İstanbul, 1974
• Yomralıoğlu, Tahsin / Uzun, Bayram, “Land Readjustment Implementations in Turkey”, Çevrimiçi: https://www.researchgate.net/ publication/242211397_Land_readjustment_implementations_in_Turkey, Erişim Tarihi: 14.05.2020.