KASTEN ÖLDÜRME SUÇUNUN BİR SUÇU GİZLEMEK, DELİLLERİNİ ORTADAN KALDIRMAK VEYA İŞLENMESİNİ KOLAYLAŞTIRMAK YA DA YAKALANMAMAK AMACIYLA İŞLENMESİ (TCK M.82/1-h)

Yıl 2022, Sayı: 68, 167 - 203, 21.06.2022

Hüsnü Sefa Eryıldız

Öz

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 82. maddesinin ilk fıkrasında tahdidi olarak sayılan ve failin amacından yola çıkılmak suretiyle daha ağır ceza-landırılması öngören nitelikli hâllerden biri de h bendinde yer alan kasten öldürme suçunun “bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak” amacıyla işlenmesidir. Çalışmada, öncelikle söz konusu nitelikli hâlin yapılma nedenleri üzerinde durulmuş ve 765 sayılı mülga Türk Ceza Kanunu ile karşılaştırmalı hukuktaki benzer kanuni düzenlemeler ortaya koyulmuştur.
Kasten öldürme suçunun, madde bendinde sayılan amaçlarla işlenmesi hâlinde, öldürme suçu “araç suç” ve diğer suç da “amaç suç” olarak adlandırılmakta ve her iki suç arasında fikri bir ilişki, bir iç bağlantı, nedensellik bağı aranmaktadır. Bu noktada söz konusu nitelikli hâlin tatbiki bakımından aranan amaç-araç suç ilişkisinin hangi koşullarda oluşabileceği irdelenmiştir. Akabinde madde bendi lafzında birbirine alternatif olarak belirlenen ve farklı uygulanma koşulları bulunan bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak, işlenmesini kolaylaştırmak ve yakalanmamak amacı şeklindeki dört nitelikli hâl konuya ilişkin Türk ve Alman öğreti görüşleri ile yargı kararları doğrultusunda ayrı ayrı incelenmiştir. Ayrıca çalışmanın sonunda, TCK m.82/1-h bendi iştirak ve içtima müesseselerinin tatbiki açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak, kolaylaştırmak, yakalanmamak, kasten öldürme.

Kaynakça

• Akbulut B, “Kasten Öldürme Suçunun Nitelikli Hâlleri”, S.65, 2020/2, Adalet Dergisi, ss. 99-165.
• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021, 8. Baskı.
• Artuç M, Kişilere Karşı Suçlar, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018. Artuk M. E/Gökcen A/Yenidünya C, TCK Şerhi, C. 3, Özel Hükümler, Madde 76-131, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009.
• Artuk M E/Gökcen A/Alşahin M E/Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021a.
• Artuk M E/Gökcen A/Alşahin M E/Çakır K, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 19. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021b.
• Bakıcı S, 5237 Sayılı Yasa Kapsamında Ceza Hukuku Özel Hükümleri, C. 3, Madde 76-84, Adalet Yayınevi, Ankara, 2010.
• Bayraktar K, “Kasten Adam Öldürme”, C.19, S.2, 2013, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (MÜHFD), Özel Sayı, Nur Centel’e Armağan, ss. 57-77.
• Centel N/Zafer H/Çakmut Ö, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, C. I, 4. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.
• Centel N/Zafer H/Çakmut Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 11. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2020.
• Demirbaş T, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• Dönmezer S, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, 14. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 1995.
• Erem F, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, C. IV, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 1985.
• Eser, Albin/ Sternberg–Lieben, Detlev, Strafgesetzbuch, Kommentar, Editör: Schönke, Adolf/ Schröder, Horst, Verlag C. H. BECK, 29. Baskı, München, 2014.
• Fischer, Thomas, Strafgesetzbuch und Nebengesetze, Verlag C. H. BECK, 55. Baskı, München, 2008.
• Gökcen A/Balcı M, Kasten Öldürme Kasten Yaralama, Organ ve Doku Ticareti Suçları, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• Göktürk N, Fikri İçtima, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• Gündel A, Yeni Türk Ceza Kanunu Açıklaması, C. 2, Madde 53-125, Sözkesen Matbaacılık, Ankara, 2009.
• Hafızoğulları Z/Özen M, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Kişilere Karşı Suçlar, 3. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2013.
• Hafızoğulları Z/Özen M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Hakeri H, Kasten Öldürme Suçları, TCK 81-82-83, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007.
• Karakehya H, Ceza Hukuku Genel Hükümler I, Nisan Kitabevi, Eskişehir, 2018. Koca M/Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020a.
• Koca M/Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020b.
• Malkoç İ, Açıklamalı Türk Ceza Kanunu, C.3, Madde 348-479, Yetkin Yayınları, Ankara, 2002.
• Maurach, Reinhart/ Schroeder, Friedrich-Christian/ Maiwald, Manfred, Strafrecht Besonderer Teil, C. 1, Straftaten gegen Persönlichkeits- und Vermögenswerte, C. F. Müller Verlag, 10. Baskı, München, 2009.
• Meran N, Yeni Türk Ceza Kanununda Kişilere Karşı Suçlar, Madde 81-124, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
• Momsen C, Strafgesetzbuch, Kommentar, Editör: Satzger, Helmut/ Schluckebier, Wilhelm/ Widmaier, Gunter, Carl Heymanns Verlag, 2. Baskı, Köln, 2014.
• Otacı C, Genel Hükümlerle Bağlantılı Olarak Kasten İnsan Öldürme Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2009.
• Önder A, Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1994.
• Özbek V Ö, Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı, C. 2, Özel Hükümler (Madde 76-169), Uluslararası Suçlar ve Kişilere Karşı Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
• Özbek V Ö/Doğan K/Bacaksız P/Tepe İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018a.
• Özbek V Ö/Doğan K/Bacaksız P/Tepe İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018b.
• Özbek V Ö/Doğan K/Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Özen M, Ceza Hukuku Özel Hükümler Dersleri, 5. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Öztürk, B/Erdem M R, Uygulamalı Türk Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 20. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Palut A, Kasten Adam Öldürme Suçu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Parlar A/Hatipoğlu M, Türk Ceza Kanunu Yorumu, C. 2, 76-150. Maddeler, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• Ruhi A C, Türk Ceza Kanununda Kasten Öldürme Suçları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Safferling, Christoph, Strafgesetzbuch, Kommentar, Editörler: Matt, Holger/ Renzikowski, Joachim, Verlag Franz Vahlen, München, 2013.
• Sartık İ, Uygulamada ve Teoride Güncel Yargıtay Kararları Işığında Olası Kastla Öldürme ve Yaralama Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
• Sinn, Arndt, Systematischer Kommentar zum Strafgesetztbuch, Editör: Rudolphi, Hans-Joachim / Wolter, Jürgen, C. 4, Carl Heymanns Verlag, 8. Baskı, Köln, 2013.
• Soyaslan D, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, 13. Baskı, Ankara, 2020.
• Şahbaz İ, Açıklamalı ve İçtihatlı Türk Ceza Kanunu, C. 1, (Madde 1-149), Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• Şenol C, Teori ve Uygulamada Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılması ve Değerlendirilmesi Yasağı, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• Tezcan D/Erdem M R/Önok M, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 18. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Toroslu N/Toroslu H, Ceza Hukuku Özel Kısım, 10. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2019.
• Yaşar O/Gökcan H T/Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, C. II, Madde 45-85, Adalet Yayınevi, Ankara, 2010.
• Yılmaz E, Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Yokuş Sevük H, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• beck-online, Die Datenbank, veri tabanı, (https://beck-online.beck.de/Home, s.e.t.: 07.04.2022). hrr-strafrecht.de, Online-Zeitschrift und Rechtsprechungsdatenbank, online dergi ve içtihat veri tabanı, (https://www.hrr-strafrecht.de/hrr/, s.e.t.: 07.04.2022).
• TDK Güncel Sözlük, (https://sozluk.gov.tr/, s.e.t.: 08.04.2022).
• Yargıtay İçtihat Portalı (Y.İ.P.), (https://karararama.yargitay.gov.tr, s.e.t.: 08.04.2022)