TBK m. 60’IN “IURA NOVIT CURIA” İLKESİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Sayı: 70, 305 - 343, 19.04.2023

Emsalgül Doğan

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1285759

Cited By: 1

Öz

Aynı maddi vakıalar ve tek bir talep
sonucu üzerinde, bu talebi haklı göstermeye
yarayan birden fazla hukuki sebep
bulunabilir. Bu durumda hukuki sebepler
birbiriyle yarışır ve mahkemece hangi
hukuki sebebe dayalı olarak karar verileceği
sorunu gündeme gelir. Bu soruna ilişkin
olarak TBK m. 60’ta bir düzenleme
mevcuttur. Buna göre bir kişinin
sorumluluğu, birden çok hukuki sebebe
dayandırılabiliyorsa hâkim, zarar gören
aksini istemiş olmadıkça veya kanunda aksi
öngörülmedikçe, zarar görene en iyi giderim
imkânı sağlayan sorumluluk sebebine göre
karar verir. Söz konusu düzenleme
kapsamında, hukuki sebeplerin
belirlenmesinde zarar görenin iradesine
öncelik verildiği görülmektedir. Öte yandan
HMK m. 33’te düzenlenen “hâkim hukuku
re’sen uygular (iura novit curia)” ilkesi
uyarınca hâkim, önüne gelen somut olaya
uygulayacağı soyut kanun hükümlerini
kendisi belirlemelidir. Dolayısıyla bu iki
düzenlemenin birbiriyle ilişkisinin ortaya
konulması ihtiyacı doğmuş ve bu sebeple
söz konusu çalışma hazırlanmıştır. Bu
bağlamda çalışmada TBK m. 60’ın kapsamı,
uygulanma koşulları incelenmeye ve bu
maddenin iura novit curia ilkesi
çerçevesinde anlamı ortaya konmaya
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Iura novit curia, hukuki sebep, sorumluluk sebepleri, sebeplerin yarışması, TBK m. 60