ERDEM AHLAKINDAN KARAKTER EĞİTİMİNE: MAKBUL İNSAN YETİŞTİRMENİN KISA TARİHİ

Yıl 2022, , 44 - 62, 31.12.2022

Ogün Çakır , Midarbi Cihangir Doğan

https://doi.org/10.47214/adeder.1207331

Öz

Karakter kavramının eğitime konu oluşu eğitim kavramının özünde birey yetiştirmenin olmasının doğal bir sonucudur; zira her toplumda sağduyulu bireyler yetiştirmek bakımından çocuklarda karakter eğitimine önem vermek eğitimin temel uğraşı olagelmiştir. Karakter kavramının bireysel ve toplumsal yönünün değer ve ahlak kavramlarıyla ilişkilendirilmesi neticesinde, karakter eğitimi için; “bireylerin kişiliğini temsil eden, ahlakî yaşamına yön veren beceri ve eğilimlerinin geliştirilmesi” veya “bireylerin erdem sahibi, zorbalıktan uzak duran, iş birliği ve uyum içinde yaşayan, toplum tarafından kabul gören kimseler olarak donatılmaları süreci” şeklinde tanımlar yapılmaktadır. Antik batı ve doğu düşüncesinde erdem sahibi olma/olmama bakımından bireyin ahlakî durumuna işaret eden karakterli olma hali, sadece bireysel farklılıkları değil bireyi ahlakî açıdan takdire şayan kılan özelliklerin kombinasyonunu betimlemede kullanılmıştır. Ancak eğitim müfredatlarına konu oluşu ve sistematik bir şekilde yürütülmesi bağlamında karakter eğitiminin köklerini ancak Amerikan tarihinin kolonyal döneminde bulmak mümkün olur. Dolayısıyla, özünde her zaman birey yetiştirme anlayışının yer aldığı eğitim düşüncesinin, bu yetiştirme sürecinin nasıl yürütüleceğine dair yol haritalarını teşkil eden programlar eşliğinde toplumsal yaşam pratiklerine aktarılmasıyla birlikte, “makbul birey” yetiştirme anlayışının da olgunlaşmasına tanıklık ettiği söylenebilmektedir. İlgili alanyazının incelenerek çalışma konusu kapsamında derlendiği bu araştırmanın amacı; günümüz eğitim müfredatlarının örtük iskeletini teşkil eden karakter eğitimi uygulamalarının Antik Çağ'dan günümüze dek süregelen değişim ve gelişimini erdem, ahlak ve kişilik kavramlarıyla ilişkileri bağlamında ortaya koymak ve karakter eğitiminin çağdaş pedagoji yaklaşımlarındaki konumundan hareketle alanyazına eleştirel bir bakış açısı kazandırmaktır.

Anahtar Kelimeler

karakter eğitimi, ahlak eğitimi, erdem eğitimi

Kaynakça

• Acat, B., & Aslan, M. (2010). Karakter eğitimi ve dünyada karakter eğitimi uygulamaları. 19. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Uluslar arası Kıbrıs Üniversitesi, Lefkoşe.
• Accelerated Christian Education (2020). About ACE: aceministries.com/about-ace adresinden 20.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Althof, W., & Berkowitz, M. W. (2006). Moral education and character education: Their relationship and roles in citizenship education. Journal of Moral Education, 35(4), 495-518
• Aristoteles. (2014). Nikomakhos'a etik. İstanbul: Say Yayıncılık.
• Arnaud, E. E. (1973). Can the schools affect character education? TPGA Journal, 2(1), 39–42.
• Arthur, J. (2003). Education with character. New York: RoutledgeFalmer.
• Athanassoulis, N. (2016). The psychology of virtue education. A. Masala & J. Webber (ed.) içinde, From Personality to Virtue: Essays on the Philosophy of Character (s. 207-228). Oxford: Oxford University Press.
• Baker, E. D. (1929). The wholesome school and character education. Childhood Education, 6(2), 51-83.
• Battistich, V. (2005). Character education, prevention, and positive youth development. Washington, DC: Character Education Partnership.
• Bayrak, Y. (2015). Kant’s view on education. Procedia Social and Behavioral Sciences, 174, 2713-2715.
• Benson, G. C. S., & Engeman, T. S. (1974). Practical possibilities in American moral education. Journal of Moral Education, 4(1), 53–59.
• Bereiter, C. (1974). Must we educate? Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall
• Berkowitz, M. W. (2002). The science of character education. W. Damon (ed.) içinde, Bringing in A New Era in Character Education (s. 43-63). Stanford, CA: Hoover Institution Press
• Bertram, C. (2020). Jean Jacques Rousseau. Stanford Encyclopedia of Philosophy: https://plato.stanford.edu/entries/rousseau/ adresinden 01.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Bialik, M., Bogan, M., Fadel, C., & Horvathova, M. (2015). Character education for the 21st century. Boston, MA: Center for Curriculum Redesign
• Black, D., Groves, R., Hucker, H., & McKeown, C. (2011). Collins english dictionary. Glasgow: Harper Collins Publishers.
• Blatt, M. M., & Kohlberg, L. (1975). The effects of classroom moral discussion upon children’s level of moral judgment. Journal of Moral Education, 4(2), 129–161
• Blyth, A. (1981). From individuality to character: the Herbartian sociology applied to education. British Journal of Educational Studies, 29(1), 69-79.
• Brittan, G. G. (1999). Enlightenment. R. Audi (ed.) içinde, The Cambridge dictionary of philosophy (s. 266). New York: Cambridge University Press
• Cen, G., & Yu, J. (2014). Traditional Chinese philosophies and their perspectives on moral education. L. Nucci, D. Narvaez & T. Krettenauer (ed.) içinde, Handbook of Moral and Character Education (s. 30-42). New York: Routledge.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Chen, Y.-L. (2013). A Missing piece of the contemporary character education puzzle: The Individualisation of moral character. Studies in Philosophy and Education, 32(4), 345-360.
• Cohen, T. R. & Morse, L. (2014). Moral character: What it is and what it does. Research in Organizational Behavior, 34, 43-61.
• Curren, R. (2017). Why character education? Impact, 24, 1-42.
• Dewey, J. (1909). Moral principles in education. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Duncan, B. J. (1997). Character education: Reclaiming the social. Educational Theory, 47(1), 119-130.
• Duska, R. & Whelan, M. (1975). Moral development: a guide to Piaget and Kohlberg. New York: Paulist Press.
• Ferkany, M & Creed, B. (2014). Intellectualist Aristotelian character education: An outline and assessment. Educational theory, 64(6), 567-587.
• Francis, E. F. (1962). Fundamentals of character education. The School Review, 70(3), 345-357.
• Giddens, A. (2014). Modernite ve bireysel kimlik. İstanbul: Say Yayıncılık.
• Gordon-Roth, J. (2020). Locke on persons and personal identity: The basics. Stanford Encyclopedia of Philosophy: plato.stanford.edu/archives/spr2020/entries/locke-personal-identity adresinden 24.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Griswold, C. L. (1999). Adam Smith. R. Audi (ed.) içinde, The Cambridge Dictionary of Philosophy (s. 852-853). New York: Cambridge University Press.
• Grocker, L. (1969). The age of enlightenment. London: Macmillan & Co.
• Gutmann, A. (1999). Democratic education, Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Güç, A. (2002). Konfüçyüsçülük: Konfüçyüs’e nisbet edilen dinî, ahlâkî, sosyal, politik, ekonomik konularla ilgili inanç ve uygulamaların bütünü. İslam Ansiklopedisi XXVI. Cilt içinde (s. 167-170). İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
• Halstead, J. M. (1996). Values and values education in schools. J. M. Halstead & M. J. Taylor (ed.) içinde, Values in Education and Education in Values (ss. 2-14). London: RoutledgeFalmer.
• Hare, W. (1987). Open-mindedness in moral education: Three contemporary approaches. Journal of Moral Education, 16(2), 99-107.
• Harrison, J. L. (1976). Values clarification: An appraisal. Journal of Moral Education, 6(1), 22–31
• Higgins, C., Kramarsky, D. J., & Mackler, S. (2005). Philosophy of education. S. J. Farenga & D. Ness içinde, Encyclopedia Of Education and Human Development (s. 215-236). New York: M. E. Sharpe, Inc.
• Hogan, R. (1973). Moral conduct and moral character: A psychological perspective. Psychological Bulletin, 79(4), 217-232.
• Homiak, M. (2019). Moral character. Stanford encyclopedia of philosophy: plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/moral-character adresinden 21.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Hökelekli, H. (2010). Şahsiyet. İslam Ansiklopedisi XXXVIII. Cilt içinde (s. 297-298). İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hunt, L. H. (1978). Character and thought. American Philosophical Quarterly, 15(3), 177-186
• Ipfling, H.-J., & Chambliss, J. J. (2020). Education in 18th-century Europe. Encyclopaedia Britannica: britannica.com/topic/education/Courtly-education#ref47572 adresinden 7.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Kant, I. (1997). What is enlightenment? Modern History Sourcebook: sourcebooks.fordham.edu/mod/kant-whatis.asp adresinden 08.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kohlberg, L. (1973). The contribution of developmental psychology to education ‐ examples from moral education. Educational Psychologist, 10(1), 2-14.
• Kohlberg, L. (1975). The cognitive-developmental approach to moral education. Phi Delta Kappan, 56(10), 670-677.
• Kuehn, M. (1999). Johann Friedrich Herbart. M. Audi içinde, The Cambridge Dictionary of Philosophy (s. 376). New York: Cambridge University Press.
• Kuehn, M. (2011). Immanuel Kant. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kumar, K. (2020). Modernization. Encyclopaedia Britannica: britannica.com/topic/modernization adresinden 13.03.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Lapsley, D. K. & Carlo, G. (2014). Moral development at the crossroads: New trends and possible futures. Developmental Psychology, 50(1), 1-7.
• Lickona, T. (1992). Character development in the elementary school classroom. K. Ryan & T. Lickona (ed.) içinde, Character Development in Schools and Beyond (s. 141-162). Washington, DC: The Council for Research in Values and Philosophy.
• Lickona, T. (1993). The return of character education. Educational Leadership, 51(3), 6-11.
• Lockwood, A. L. (2005). Moral education. S. J. Farenga & D. Ness içinde, Encyclopedia of Education and Human Development (s. 378-389). New York: M.E. Sharpe, Inc.
• Mann, H. (1867). Thoughts selected from the writings of Horace Mann. Boston: H.B. Fuller.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• May, M. A. (1928). What science offers on character education. Religious Education, 23(6), 566-583.
• May, M. A., & Hartshorne, H. (1930). Recent improvements in devices for rating character. The Journal of Social Psychology, 1(1), 66–77.
• McClelan, E. B. (1992). Schools and the shaping of character: Moral education in America, 1607-present. Bloomington, IN: ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education.
• Miller, C. B. (2018). What does "character" even mean? Michael Hyatt & Co.: michaelhyatt.com/defining-character/ adresinden 12.08.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Mulkey, Y. J. (1997) The history of character education. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 68(9), 35-37.
• Noddings, N. (2002). Educating moral people. New York: Teachers’ College Press.
• Nucci, L., Narvaez, D. & Krettenauer, T. (2014). Introduction and overview. L. Nucci, D. Narvaez & T. Krettenauer (ed.) içinde, Handbook of Moral and Character Education (s. 1-8). New York: Routledge.
• Pala, A. (2011). The need for character education. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3(2), 23-32.
• Parry, G. (2004). Education and the reproduction of the Enlightenment. M. Fitzpatrick, P. Jones, C. Knellwolf, & I. McCalman içinde, The Enlightenment World (s. 217-233). Oxfordshire: Routledge.
• Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: a handbook and classification. New York: APA & Oxford University Press.
• Piaget, J. (1948). The moral judgement of the child. Glencoe, IL: Free Press.
• Platon. (1999). Devlet. İstanbul: Say Yayınları.
• Rousseau, J.-J. (2009). Emile: Bir çocuk büyüyor. İstanbul: Selis Yayınları.
• Ryan, K. (2020). Moral Education. Education Encyclopedia. education.stateuniversity.com/pages/2246/Moral-Education.html adresinden 01.10.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Salls, H. S. (2007). Character education: Transforming values into virtue. Lanham: University Press of America.
• Sırrı, V. & Mehmedoğlu, A. U. (2015). Karakter eğitimi: dün, bugün ve yarın. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 121-144.
• Smith, A. (2018). Ahlaki duygular kuramı. İstanbul: Pinhan Yayıncılık
• Smith, N. B. (2002). American reading instruction. Newark: International Reading Association.
• Snyder, S. L. (2020). Modernity. Encyclopaedia Britannica: britannica.com/topic/modernity adresinden 12.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Sommers, C. H. (2002). How moral education is finding its way back into America’s schools. W. Damon içinde, Bringing in A New Era in Character Education (s. 23-42). Stanford, CA: Hoover Institution Press.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Seçkin Yayıncılık.
• Tatman, R., Edmonson, S., & Slate, J. R. (2009). Character education: A critical analysis. International Journal of Educational Leadership Preparation, 4(1), 1-20.
• Thorndike, E. L. (1923). Education: A first book. New York: The Macmillan Company.
• Timpe, K. (2020). Moral character. Internet Encyclopedia of Philosophy: iep.utm.edu/moral-ch/#H5 adresinden 22.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Timuçin, A. (2018). Stoa ahlakı. Özne Dergisi, 29 (Güz 2018), 13-17.
• Turan, İ. (2014). Karakter eğitimi: Amerika örneği. Marife, Bahar 2014, 75-92.
• Tümer, G. (1992). Budizm: Buda’nın milâttan önce VI. yüzyılda Hindistan’da kurduğu din ve felsefe sistemi. İslam Ansiklopedisi VI. Cilt içinde (s. 352-360). İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2019). Büyük Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• U.S. Department of Education, Office of Safe and Drug-Free Schools. (2005). Character education: Our shared responsibility www2.ed.gov/admins/lead/character/brochure.pdf adresinden 07.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Uzgalis, W. (2020). Locke’s major works on education. Stanford Encyclopedia of Philosophy: plato.stanford.edu/entries/locke/#LockMajoWorkEduc adresinden 16.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Vessels, G., & Huitt, W. (2005). Moral and character development. National Youth at Risk Conference, Savannah, GA: edpsycinteractive.org/papers/chardev.pdf adresinden 11.08.2021 tarihinde erişilmiştir.
• White, M. (2018). The Enlightenment. British Library, Discovering Literature: Restoration & 18th Century: bl.uk/restoration-18th-century-literature/articles/the-enlightenment# adresinden 13.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Yazıcı, A. (2001). Epiktetusçu eğitimde erdemli insan. Felsefe Dünyası, 2(34), 61-68.
• Yazıcı, S., & Yazıcı, A. (2011). Felsefi, psikolojik ve eğitim boyutuyla karakter. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Yitik, A. İ. (2011). Taoculuk: Çin kökenli dinî-felsefî sistem. İslam Ansiklopedisi XL. Cilt içinde (s. 10-12). İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.