Türkiye’de ebe ve hemşirelerin kendi kendine meme muayenesi ile ilgili yaptığı lisansüstü tezlerin incelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 367 - 379, 03.12.2020

Seda Göncü Serhatlıoğlu , Nuran Gençtürk

https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.750463

Cited By: 1

Öz

Amaç: Ebe ve hemşirelerin Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) ile ilgili yaptıkları lisansüstü tezlerin özelliklerini belirlemek ve gelişmeleri ortaya koymak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma retrospektif tipte literatüre dayalı tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Tez Tarama veri tabanı 25 Aralık 2019-25 Ocak 2020 tarihleri arasında “kendi kendine meme muayenesi” anahtar kelimesi kullanılarak tarandı. Çalışmaya 1985-2019 yılları arasında hazırlanan 20 tez dahil edildi.
Bulgular: Tezlerin tamamına yakınının (%90) yüksek lisans tezi olduğu, %15’inin 2019 yılında hazırlandığı, %30’unun Cerrahi Hemşireliği Anabilim Dalı’nda yürütüldüğü belirlendi. Tanımlayıcı tipte hazırlanan tezlerin fazla olduğu (%60) ve araştırmalarda veri toplama aracı olarak anket ve ölçeklerin kullanıldığı görüldü.
Sonuç: Çalışmanın uygulandığı örneklem grubu kim olursa olsun, KKMM ile ilgili bilgi, tutum eksikliği ve aynı zamanda KKMM’yi uygulamaya devam etmede sıkıntı tespit edilmiştir. KKMM farkındalığı ve becerisi kazandıran lisansüstü tezlerin sayılarının arttırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erken tanı, Kendi kendine meme muayenesi, Meme kanseri, Tez inceleme

Destekleyen Kurum

Destekleyen herhangi bir kurum yoktur

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

An examination of the graduate theses about breast self-examination by midwifes and nurses in Turkey

Öz

Aim: It was conducted to examine the postgraduate theses by midwives and nurses on Breast Self-Examination (BSE).
Materials and Methods: The study was conducted as a retrospective type descriptive based on the literature. Higher Education Institution (HEI) Thesis Search database was searched between 2 January and 25 January using the keyword "breast self-examination". Twenty theses prepared between 1985 and 2019 were included in the study.
Results: It was determined that almost all (90%) of the theses included in the study were master's theses, 15% were prepared in 2019 and 30% of theses conducted in the Department of Surgical Nursing. It is seen that the theses prepared in descriptive type are high (60%) and surveys and scales are used as data collection tools.
Conclusion: According to the results of the study, regardless of the sample group to which the study was applied, it was determined that there was a lack of knowledge and attitude regarding BSE and difficulties in continuing the application. It is recommended to increase the number of postgraduate theses that give BSE awareness and skill.

Anahtar Kelimeler

Breast cancer, Breast self-examination, Early diagnosis, Thesis review

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. “Global Cancer Statistics 2018: GLOBOCAN Estimates of İncidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries.” CA: A Cancer Journal For Clinicians. 2018;68(6):394-424.
• Sağlık İstatistikleri Yıllığı. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1106. Kuban Matbaacılık ve Yayıncılık, Ankara. 2017.
• Akram M, Iqbal M, Daniyal M, Khan AU. “Awareness and current knowledge of breast cancer.” Biological research 2017;50(1):33.
• Jamal MY. “Knowledge, screening, and practices surrounding ıraqi female breast cancer: an observational cross-sectional survey study.” Prensa Med Argent. 2020;106:1.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Dünya’da ve Türkiye’de Meme Kanseri Tarama Programları. 2018., https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/yayinlar/raporlar/ Ulusal Kanser_ KontrolPlani2013_2018.pdf. 08 Şubat 2020 tarihinde erişildi.
• Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Meme Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari. 1 Ocak 2020 tarihinde erişildi.
• American Cancer Society. Cancer Facts and Figures. https://www.cancer.org/research/cancer-facts-statistics/all-cancer-facts-figures/ cancer-facts-figures-2015.htm. 07 Şubat 2020 tarihinde erişildi.
• Gençtürk N. “İstanbul’da bir sağlık kuruluşunda çalışan kadın sağlık profesyonellerinin kendi kendine meme muayenesini bilme ve uygulama durumları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2015; 2(2):209-216.
• Kozan R, Tokgöz VY. “Türkiye'de meme kanseri farkındalığı ve tarama programı.” ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;(4):185-188.
• Gençtürk N, Demirezen E, Ay F. “Health beliefs of midwifery students at Istanbul University about breast cancer and breast self-examination acknowledgements.” Journal of Cancer Education. 2017;32(4), 784-789.
• Gökpınar Çevik C. Memede Kitle Şüphesiyle Hastaneye Başvuran Kadınların Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Kitlenin Fark Edilmesinde Kendi Kendine Meme Muayenesinin Etkisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Afyon; 2003.
• Canbulat N. Sağlık Çalışanlarının Meme Kanseri, Kendi Kendine Meme Muayenesi ve Mamografiye İlişkin sağlık İnançlarının İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Erzurum; 2006.
• Harputlu D. Kadın Mahkumların Benlik Saygısı ve Kendi Kendine Meme Muayenesi İlişkisi, Ege üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Yüksek lisans Tezi, İzmir; 2005.
• Arslan M. Kadınların Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Bilgi Düzeyini Arttırmada Hemşirenin Eğitici Rolünün Etkinliği, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Afyon; 2007.
• Taşçı A. Bolu İl Merkezindeki Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran 40 Yaş Üstü Kadınlarda ve Bu Merkezlerde Çalışan Hemşirelerde Kendi Kendine Meme Muayenesi Bilgi ve Uygulamalarının Karşılaştırılması, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bolu; 2008.
• Öktem A. Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde Sağlıkla İlgili Bölümler Dışındaki 3. ve 4. Sınıf Kız Öğrencilerin Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Hakkında Bilgi Düzeylerinin ve Uygulama Durumlarının Belirlenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyon; 2012.
• Şahin T. Adıyaman Üniversitesi’nde Çalışan Bayanların Kendi Kendine Meme Muayenesiyle İlgili Bilgi ve Uygulamaları, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ; 2012.
• Ateş S. Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamalarının Değerlendirilmesi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul; 2014.
• Öztürk Ş. Bir Fabrikada Çalışan Kadınlara Verilen Eğitimin Kendi Kendine Meme Muayenesine İlişkin Sağlık İnanç ve Davranışlarına Etkisi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir; 2014.
• Şeker E. Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Merkez Kampüsünde Çalışan Hemşirelerin Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Konusundaki Bilgi Düzeylerinin ve Uygulama Durumlarının Belirlenmesi, Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Düzce; 2016.
• Ceylan S. Kadın Sağlık Çalışanlarının Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamalarına Sağlık İnanç Düzeylerinin Etkisi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul; 2017.
• Akyolcu N. Kadınların Meme Kanseri ve Kendi-Kendine Meme Muayenesi Hakkındaki Sağlık Bilgisi Düzeylerinin Ölçülmesi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul; 1985.
• Tuna A. Üniversite Öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayenesini Öğrenmelerinde Akran Eğitimi Modelinin Etkinliğinin İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir; 2002.
• Elik Z. Sağlık İnanç Modeli Doğrultusunda Verilen Eğitimin Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamaları Üzerine Etkisi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli; 2006.
• Koçak M. İşaret Dili İle Hazırlanan Eğitim Videosunun İşitme Engelli Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Üzerine Etkisi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa; 2019.
• Çelik S. Sesli Betimleme İle Hazırlanan Eğitim Videosunun Görme Engelli Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Üzerine Etkisi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa; 2019.
• Koçak M, Çelik S, İldan Çalım S, Cambaz Ulaş, S, Karadal A. İşitme Engelli Kadınlara Verilen Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Eğitiminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. STED. 2019;28 (5): 320-326. DOI: 10.17942/sted.438518
• Duran Ö. Kendi Kendine Meme Muayenesi ile İlgili Verilen Planlı Eğitimin Kadınların Sağlık İnançları ve Algılanan Sağlık Durumlarına Etkisi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sivas: 2008.
• Kayar N. Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Eğitiminin Meme Kanseri Korkusu ve Sağlık İnançlarına Etkisi, Ordu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ordu; 2019.
• Aksoy YE, Turfan EÇ, Sert E, Mermer G. “Meme Kanseri Erken Tanı Yöntemlerine İlişkin Engeller.” J Breast Health. 2019;11: 26-30.
• Pak N. Kars/Sarıkamış İlçesinde Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Hakkındaki Sağlık İnançlarının İncelenmesi, Kafkas Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kars; 2018.
• Kersu Ö. Meme Kanserinin Erken Tanısına Yönelik Eğitim Verilen Kadınlarda Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Yapma Davranışının Değerlendirilmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir; 2010.