Taekwondo Sporcularının Öz Yeterlilik ve Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 31.07.2024

Yasin Yıldız , Osman Uğur Koçak

Öz

Bu çalışma Taekwondo sporcularının öz yeterlilik ve duygusal zeka düzeyleri etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 yılı Antalya ilinde lisanslı olarak aktif Taekwondo sporu yapan 18 yaş üstü toplam 321 sporcu oluşturmuştur. Araştırmada ilgili verilerin toplanması için kullanılan anket üç bölümden oluşturmuştur. Birinci bölümde demografik bilgiler, ikinci bölümde Sherer ve arkadaşları (1982) tarafından geliştirilen, Yıldırım ve İlhan (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan, 17 maddeden oluşan Genel Özyeterlilik ölçeği ve üçüncü bölümde Shutte ve diğ. (1998) tarafından geliştirilen Lane vd. (2009) tarafından revise edilen Türk kültürüne uyarlaması Adiloğulları ve Görgülü (2015) tarafından yapılan Duygusal zeka ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25.0 paket programı kullanılarak istatistiksel analiz yapılmıştır. İkili değişkenler için Mann Whitney U testi testi, ikiden fazla değişkenler içi Kruskal Wallis H testi yapılmıştır. Elde edilen bulgular istatistiksel olarak p<0,05 düzeyinde anlamlılık düzeyi ile test edilmiştir. Katılımcıların Duygusal Zekâ düzeyleri ve Genel Öz yeterlilik düzeylerinin ölçek toplamlarında ve alt boyutlrında genel olarak yüksek olduğu görülmektedir Ayrıca duygusal zeka ve tüm alt boyutları ile genel öz yeterlilik ve tüm alt boyutları arasında 0.01 düzeyinde anlamlı ve pozitif ilişki bulunmaktadır. Sonuç olarak, duygusal zeka ve öz yeterlilik, sporcuların sadece fiziksel yeteneklerini değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal dayanıklılıklarını da güçlendirerek, genel performanslarını önemli ölçüde artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Taekwondo, Özyeterlilik, Duygusal Zeka

Examining the Self-Efficacy and Emotional Intelligence Levels of Taekwondo Athletes

Öz

This study was conducted to determine the impact of self-efficacy and emotional intelligence levels on Taekwondo athletes. The study group consisted of a total of 321 licensed and active Taekwondo athletes over the age of 18 in Antalya during the 2020-2021 period. The survey used to collect the relevant data comprised three sections. The first section included demographic information, the second section used the General Self-Efficacy Scale developed by Sherer et al. (1982) and adapted into Turkish by Yıldırım and İlhan (2010), consisting of 17 items, and the third section employed the Emotional Intelligence Scale developed by Schutte et al. (1998), revised by Lane et al. (2009), and adapted into Turkish by Adiloğulları and Görgülü (2015). The obtained data were statistically analyzed using the SPSS 25.0 package program. The Mann-Whitney U test was used for binary variables, and the Kruskal-Wallis H test was applied for variables with more than two categories. The findings were tested for statistical significance at the p<0.05 level. It was observed that the participants' levels of Emotional Intelligence and General Self-Efficacy were generally high in both the total scores and sub-dimensions of the scales. Additionally, there was a significant and positive relationship at the 0.01 level between emotional intelligence and all its sub-dimensions, as well as between general self-efficacy and all its sub-dimensions. As a result, emotional intelligence and self-efficacy not only enhance athletes' physical abilities but also strengthen their mental and emotional resilience, significantly improving their overall performance.

Anahtar Kelimeler

Taekwondo, Self-efficacy, Emotional Intelligence

Kaynakça

• Adiloğulları, İ., & Görgülü, R. (2015). Sporda duygusal zeka envanteri'nin uyarlama çalışması. Uluslararası Spor Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 1(2), 83-94.
• Bandura A. (1994). Self-efficacy. Encyclopedia of Human Behavior, Ramachauran, VS. Ed. New York: Academic Pres, 71-81.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological, 84, 191-215.
• Çetin, S. (2019). Elit Sporcuların Duygusal Zeka, Öz-Yeterlik ve Öz Güven Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Çanakkale.
• D'Urso, V., Petrosso, A., &Robazza, C. (2002). Emotions, perceived qualitiesand performanceof rugby players. The Sport Psychologist, 16: 173-199.
• Goleman, D. (2005). Duygusal zekâ neden IQ’ dan daha önemlidir? (Çev: B. S. Yüksel). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gundlach, M. J., Martinko, M. J., & Douglas, S. C. (2003). Emotional Intelligence, Causal Reasoning and the Self- Efficacy Developmental Process. The International Journal of Organizational Anlysis, Vol. 11 No.3 229-246.
• Gürol, A., Özercan, M., & Yalçın, H. (2010). A Comparative Analysis of Pre-Service Teachers’ Perceptions of Self-Efficacy and Emotional İntelligence. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3246-3251.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel yayın dağıtım, 81-83.
• Kılıç, A. ve Öner, Ç. (2019). Basketbol hakemlerinin özyeterlikleri ve karar verme stillerinin incelenmesi. 4 th International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress, 29-30 November 2019, İstanbul.
• Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D. L. & Sitarenios, G. (2001). Emotional intelligence as a standard intelligence. Emotion, 1, 232–242.
• Scherbaum, C., Cohen-Charash, Y., & Kern, M. J. (2006). Measuring general self efficacy: A comparison of three measures using ıtem response theory. Educational and Psychological Measurement, 66(6), 1047-63.
• Sert, M., & Traş, Z. (2019). Ergenlerin duygusal zekâ düzeyleri ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 1205-1220.
• Türksoy, A., Güvendi, B., Keskin, N., & Şahin, M. (2016). Milli güreşçilerde duygusal zeka, öz yeterlik ve hedef yönelimleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 530-543.
• Yaylacı, G.Ö. (2006). Kariyer yaşamında duygusal zekâ ve iletişim yeteneği. İstanbul: Hayat Yayınları, s.202.
• Yazıcı, A. (2016). Profosyonel basketbol oyuncularında zihinsel dayanıklılık ve duygusal zekanın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Yıldırım, F., & İlhan, İ.Ö. (2010). Genel öz yeterlilik ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi; 21(4), 301-308.
• Yıldız, A. B. (2017). Sporcularda Zihinsel Dayanıklılık ve Öz Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yüzen A, (2016). Meslek kararı verme öz yeterliliğinin artırılmasına yönelik multimedya tasarımı. Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.