İstihdamda Mesleki Eğitimin Önemi ve Öğrencilerin Mesleki Eğitime İlişkin Tutumları: Aydın İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 70 - 85, 30.06.2021

Elvan Hayat , Şefika Şölen

https://doi.org/10.30803/adusobed.912720

Öz

Bu çalışmada, mesleki eğitim-istihdam ilişkisinin önemine değinilerek, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL) öğrencilerinin mesleki eğitimle ilgili tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Aydın ili Efeler Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde öğrenim gören son sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada mesleki eğitime yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Öncelikle, çalışmada demografik bilgilere ilişkin tanımlayıcı istatistiklere yer verilmiştir. Kullanılan ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesinde, Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı ve düzeltilmiş madde-toplam korelasyonları hesaplanmıştır. Daha sonra ölçek maddelerinin faktör yapısı faktör analizi ile incelenmiştir.
Analiz sonucunda, öğrencilerin aldıkları mesleki eğitimle ilgili bir işte çalışma ve yükseköğrenimde mesleki eğitime devam etme konularında kararsız oldukları ve cinsiyete göre ise bu tutumlarının farklılaşmadığı sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin %65’inin meslek lisesinde okumaya kendileri karar vermelerine rağmen, mezun olduklarında meslekleri ile ilgili bir yerde çalışmak isteyenlerin oranının %38 olduğu belirlenmiştir. Karar vericilere, genç işsizliğinin ve ara eleman eksikliğinin giderilmesinde, gençlerin mesleki eğitime yönelik ilgilerinin artırılması için gerekli çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

mesleki eğitim, tutum, anket, faktör analizi

Destekleyen Kurum

YOK

The Importance of Vocational Education in Employment and Students' Attitudes towards Vocational Education: The Case of Aydın Province

Öz

The study aims to determine the attitudes of Vocational and Technical Anatolian High School (MTAL) students towards vocational education by emphasizing the importance of vocational education-employment relationship. The sample of the study consists of senior students studying at Aydın Efeler Mimar Sinan Vocational and Technical Anatolian High School in the 2017-2018 academic year. In the study, an attitude scale towards vocational education was used. First, descriptive statistics on demographic information were presented. Then in order to determine the reliability of the scale used, Cronbach's alpha internal consistency coefficient and corrected item-total correlations were calculated. Afterwards, the factor structure of the scale items was examined by factor analysis. As a result of the analysis, it was concluded that the students were hesitant to work in a job related to the vocational education they received and to receive vocational education for higher education. Moreover, the attitudes did not differ no matter what their gender is. Although 65% of the students decided to study at a vocational high school themselves, it was determined that the only 38% of them want to work in a place related to their profession when they graduate. It is recommended to the decision policy makers to carry out the necessary works in order to eliminate youth unemployment and lack of intermediate staff to increase the interest of young people in vocational education.

Anahtar Kelimeler

Vocational education, attitude, survey, factor analysis

Kaynakça

• Alkan, C., Doğan, H. ve Sezgin S. İ. (2001). Mesleki ve Teknik Eğitimin Esasları, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 256 s.
• Altuncı, Y.T., Salman, C., Doğan, Z.M. (2009). Mesleki Eğitim Sorunları ve Yeni Model Arayışları. 1. İnşaat Mühendisliği Eğitimi Sempozyumu, Antalya.
• Aksoy Mıhoğlu, B., Afşar, B., Suna, S. (2018). İşsizlikle mücadelede mesleki eğitimin önemi ve firmaların mesleki kurslara bakışı: Konya ili örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21 (2 ), 407-416.
• Aykaç, N. (2002). Türkiye’de ve Bazı Avrupa Birliği Ülkelerinde Mesleki Teknik Eğitim (Almanya, Fransa, İsviçre, İspanya, Yunanistan Örneği), Milli Eğitim Dergisi, Sayı no: 155-156.
• Bolat, Y. (2015). Türkiye’de Mesleki-Teknik Eğitimin Mevcut Durumu ve Farklı Ülkelerle Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı- İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, E., Şen, H. Ş. (2009). Cumhuriyet Dönemi Mesleki ve Teknik Eğitim Reformları. Ege Eğitim Dergisi. 10(2): 39-59.
• Erden Özsoy, C. (2015). Mesleki eğitim - istihdam ilişkisi: Türkiye’de mesleki eğitimin kalite ve kantitesi üzerine düşünceler, Electronic Journal of Vocational Colleges-Aralık 2015 4. UMYOS Özel Sayısı, s.173-181.
• Gürsel, S. ve Uysal Kolaşin, G. (2010). İstihdamda dezavantajlı grupların işgücüne katılımını artırmak. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi.
• Işık, V., (2019). Mesleki eğitimin iş piyasası ile uyumlaştırılmasında ihtiyaç analizi ve öz değerlendirme modeli. SETA yayınları, sayı 285.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 7.Baskı, Asil Yayınevi, Ankara.
• Kalkan, Ö. (2014). Mesleki eğitime yönelik tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1):117-128.
• Kalkınma Bakanlığı, 2014. Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı, 2014-2018. https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/017.pdf
• Kalkınma Bakanlığı, 2019. On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/11/ON_BIRINCI_KALKINMA-PLANI_2019-2023.pdf
• Koşan, A. (2003). Eğitimde Okul-Endüstri İşbirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2): 107-130. MEB (2018), Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları Mezunlarının İzlenmesi (E-Mezun) 2017 Yılı Raporu. Ed:Yusuf Çidem, Haz:Fikret Yalım ve
• Feridun Saka, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü Yay.
• Özsoy, C. (2007), Türkiye'de mesleki ve teknik eğitimin iktisadi kalkınmadaki yeri ve önemi, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özyakışır, D. Beşeri Sermayenin Ekonomik Kalkınma Sürecindeki Rolü: Teorik Bir Değerlendirme. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi (6:1) 2011.
• Şahin, L. (2010). Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Genç İşsizlik Sorunu. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, İ. ve Fındık, T. (2008). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitim: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3:65-86.
• Tamer, M.A. ve Özcan, M. (2014). Örgün mesleki ve teknik eğitim sisteminin mesleki eğitimin paydaşlarınca değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 44(203), 205-224.
• Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz, Akademi matbaası, Ankara.
• Tuzcuoğlu, S. (1994). Meslek Seçimi ve Önemi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(6): 265-280.
• Vuranok, T. T. (2017). Mesleki Eğitimde İstihdam Sorunları: (İstanbul Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, S. (2009). Sağlık Sektörünün Ara Kademe İnsan Gücü İhtiyacının Belirlenmesi. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED), MEB Kaynak Kitaplar Dizisi