AYDIN İLİNDE YAŞ SEBZE ve MEYVE TOPTANCI HALLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 2, 83 - 92, 01.06.2015

Mehmet Hakan Coşkun Renan Tunalıoğlu

Öz

Bu araştırmada, Aydın ilinde mevcut 11 adet Toptancı Hal'de faaliyet gösteren toplam 118 komisyoncu ve hal
yöneticisinin yeni Hal Yasası (5957 sayılı kanun) hakkındaki görüşleri incelenmiştir. Çalışmada öncelikle
komisyoncuların kişisel ve dükkân özellikleri ve pazarlama tercihleri belirlenmiştir. Aydın'daki Toptancı
Hallerde komisyoncuların genellikle orta yaş grubunda oldukları, eğitimlerinin ilkokul düzeyinde olduğu ve
mesleki deneyimlerinin en fazla yirmi yıl olduğu belirlenmiştir. Komisyoncuların faaliyet gösterdikleri
dükkânların genellikle küçük oldukları, bu nedenle de çeşitli teknik malzemelerin ve depolama sistemlerinin
yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bazı dükkânların sadece yılın belirli dönemlerinde faaliyet gösterdikleri ve
ürünleri çevre iller olmak üzere Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden tedarik ettikleri anlaşılmıştır. Toptancı
Hallerdeki komisyoncuların aldıkları ürünlerin büyük bir bölümünü semt pazarlarına sattıkları, satılan ürünlerin
fiyatlarını belirleyen en önemli unsurun rekabet olduğu ve Haller dışındaki kaçak satışların ise denetimsizlikten
kaynaklandığı tespit edilmiştir. Komisyoncuların çoğunluğunun yeni hal yasasından haberdar oldukları ve bu
konudaki görüşlerinin kısmen olumlu olduğu tespit edilmiştir. Toptancı Hallerde görev yapan yöneticilerin
çoğunluğu, yeni hal yasasının alt yapı eksikliği, bürokrasi ve geçiş süreci nedeniyle etkin olarak
uygulanamadığını belirtmişlerdir. Sonuç olarak, Toptancı Hallerdeki komisyoncular ve yöneticiler yeni hal
yasasının yenilikler yanında çeşitli sorunlara neden olduğunu, bu sorunların en aza indirilmesi ve yasanın
getirdiği yeniliklerin düzgün bir biçimde uygulanması için ise denetimlerin arttırılması gerektiğini
belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Yaş sebze ve meyve, toptancı halleri, yeni hal yasası, komisyoncular

Investigation of Fresh Vegetable and Fruit Wholesale Markets in Aydın

Öz

The aim of this study was to examine opinions of brokers, are active at dealer hall in Aydın city, regarding new hall
law. Totally 118 brokers and hall managers, are active at 11 wholesaler halls in Aydın city, were interviewed.. In
result of study, it was determined that brokers, are active in wholesaler halls, are middle age generally, they were
brokers or sellers, their vocational experience are 1-10 years and 11-20 years generally. It was established that
brokers' shop are small dimension generally and technical materials and storage system are deficiency. It was
found some brokers are active certain period of year, obtained produces are provided from varied region of
country especially neighborhood cities. It was established that brokers at wholesalers sell their produces local
bazaar, the most important factor determining price of sold produces is rivalry and fugitive sales out of
wholesalers are originated from unrestraint. It was found that majority of brokers aware of new hall law, brokers'
opinions regarding new hall law are positive partially or uncertain. It was determined that managers, serve at
wholesaler, express that new hall law brings about substructure deficiency, document crowdies, the law doesn't
apply at all hall because it transition period, internet page has problem and there is decline in tax income at ratio of
1/15. As a result, brokers and hall managers emphasized new hall law brings about varied problems as well as a lot
of improvement. Therefore, it can be said that controls are increased to apply improvements of new hall law
smoothly and to decline problems of new hall law.

Anahtar Kelimeler

Fresh vegetable and fruit, wholesaler halls, new hall law, brokers, marketing

Kaynakça

• Adanacıoğlu H, Yercan M (2012) Yeni Hal Kanununun Tarım Kesimine Olan Muhtemel Etkilerinin Değerlendirilmesi. In: 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi Bildirileri, 5-7 Eylül 2012, Konya, Cilt-2, 844-853.
• Albayrak M (2009) Yaş Meyve ve Sebze Pazarlama Merkezleri: Toptancı Haller-Pazarlar, Dünya, Avrupa Birliği ve Türkiye'den Örneklerle Yapısı Ve İşleyişi. http://www.tepge.gov.tr/Dosyalar/Yayinlar/4572fd42c 8 2 2 4 6 8 5 a d 4 6 1 b 5 9 0 6 2 11 b 7 5 . p d f a d r e s i n d e n 13.04.2014 tarihinde erişilmiştir.
• Canik F, Alparslan Y (2010) Türkiye'de Yaş Meyve ve Sebze Pazarlaması ve Toptancı Haller. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü 11(2): 1-8
• Çetin B (2009) Yeni Perakendecilik Sisteminde Toptancı Hallerinin İzlemesi Gereken Stratejiler. İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No: 2009-44, İstanbul.
• Kahraman E (2012) Türkiye'de Yaş Meyve-Sebze Pazarlamasında Toptancı Hallerinin Etkinliği, Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri: İzmir İli Örneği. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Korkmaz M, Nargül S, Akman G (2011) Adana ili toptan sebze ve meyve fiyatlarının çeşitli faktörlere göre değerlendirilmesi. Akademik Bakış Dergisi 26: 1-13.
• Resmi Gazete. 2010. Sebze ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun. Sayı:27533.
• Sayılı M, Civelek O (2012) Tokat İli Merkez İlçede Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Halinin Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Ankara.
• Tahhuşoğlu Ö (2007) Hatay İli'nde Yaş Sebze Meyve Dış Satımının Yapısı ve Geliştirme Olanakları. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Yulafcı A, Cinemre HA (2007) Çarşamba Ovasında Yaş Meyve Ve Sebze Pazarlama Sorunları ve Çözüm Önerileri. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 22(3): 260-268. Sorumlu Yazar Renan TUNALIOĞLU
• [e-mail]
• Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,
• Tarım Ekonomisi Bölümü Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 19.11.2015