Karabuğdayın Arıcılık Açısından Önem Arz Eden Bazı Bitkisel Özelliklerinin Farklı Ekim Zamanlarına Göre Değişimi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 1, 109 - 115, 30.06.2023

Erdal Çaçan , Selim Özdemir , Kağan Kökten , Rıdvan Uçar , Muammer Ekmekçi , Mehmet Ali Kutlu , Sam Mokhtarzadeh

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1224939

Öz

Karabuğday bitkisinin arıcılık açısından önem arz eden bazı bitkisel özelliklerinin farklı ekim zamanlarına göre değişimini incelemek amacıyla bu çalışma yürütülmüştür. Çalışmada karabuğdayın Güneş çeşidi materyal olarak kullanılmış olup, çalışma 2021 ve 2022 yıllarında Bingöl ili ekolojik koşullarında kurulmuştur. Çalışma konusu olarak dört ekim zamanı seçilmiş ve farklı günlerde alınan gözlem ve incelemelerle bu ekim zamanlarının karabuğday bitkisinin arıcılık açısından önemli bazı bitkisel özellikleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmada incelenen bitki boyu, bitki başına çiçek salkımı sayısı, metrekare başına bitki sayısı, metrekare başına çiçek salkımı sayısı, tohum verimi ve bin tane ağırlığı açısından ekim zamanları ve sayım zamanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Bitki boyu, bitki başına çiçek salkımı sayısı, tohum verimi ve bin tane ağırlığı açısından birinci ve ikinci ekim zamanlarının, metrekare başına bitki ve çiçek salkımı sayıları açısından ise sadece birinci ekim zamanının en yüksek değerleri verdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak Bingöl ili ve benzeri ekolojik koşullarda gerek arıcılık açısından gerekse de tohum üretimi açısından yapılacak karabuğday ekimlerinin imkanlar dahilinde erken yapılmasının (Nisan ayının ikinci yarısı) üretici açısından avantajlı olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arı bitkisi, Arı merası, Karabuğday, Fagopyrum esculentum

Destekleyen Kurum

Bingöl Üniversitesi Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Changes of Some Plant Properties of Buckwheat with Importance for Beekeeping According to Different Sowing Times

Öz

This study was conducted to investigate the changes in some plant properties of buckwheat that are important for beekeeping, according to different sowing times and counting times. Güneş variety of buckwheat was used as plant material, and the study was established in the ecological conditions of Bingöl province between 2021 and 2022. Four sowing times were chosen as the study subject and the effects of these sowing times on some important plant characteristics of buckwheat in terms of beekeeping were examined with observations and examinations taken on different days. It was observed that there were statistically significant differences between sowing times in terms of plant height, number of inflorescences per plant, number of plants per square meter, number of inflorescences per square meter, seed yield and thousand-seed weight. It was determined that the first and second sowing times gave the highest values in terms of plant height, number of inflorescences per plant and thousand grain weight, and only the first sowing time in terms of plant and inflorescences numbers per square meter and seed yield. As a result, it was concluded that buckwheat sowing as early as possible (second half of April) would be advantageous for the producers in terms of both beekeeping and seed production in Bingöl province and similar ecological conditions.

Anahtar Kelimeler

Bee plant, bee pasture, buckwheat, Fagopyrum esculentum

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Kaynakça

• Acar R, Güneş A, Gummadov N, Topal İ (2011) Farklı Bitki Sıklıklarının Karabuğdayda (Fagopyrum esculentum Moench.) Verim ve Bazı Verim Unsurlarına Etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25(3): 47-51.
• Akçura S (2013) Çanakkale Koşullarında Karabuğdayda Farklı Ekim Sıklığı Ve Sıra Arası Mesafesinin Verim ve Verin Unsurları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Akçura S, İzci B, Kökten K, Özdemir S (2020) İki Lokasyonda Sıra Arası Mesafe ve Ekim Sıklığının Karabuğday Çeşitlerinin Tane Verimi ve Ham Protein Oranı Üzerine Etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7(1): 195-204.
• Alkay R, Kökten K (2020) Karabuğday’ın (Fagopyrum esculentum Moench) Önemi ve Kullanım Alanları. Gıda ve Yem Bilimi-Teknolojisi Dergisi 24: 16-21.
• Anonim, 2023. Tarım ve Orman Bakanlığı, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Erişim adresi: https://arastirma.tarimorman.gov.tr, Erişim tarihi: 02.05.2023.
• Arslan Ö (2021) Farklı Ekim Zamanları ve Hasat Dönemlerinin Bursa Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench.) Ot Verimi ve Kalite Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Bursa.
• Biçer A, Özyazıcı G (2020) İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench.)’da Vermikompost Dozlarının Verim ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisi. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences 7(2): 273-287.
• Cepková PH, Janovská D, Stehno Z (2009). Assessment of Genetic Diversity of Selected Tartary And Common Buckwheat Accessions. Span. J. Agric. Res. 7: 844-854.
• Çaçan, E, Kutlu MA, Uçar R, Özdemir S, Ekmekçi M, Mokhtarzadeh S, & Kökten K (2022) Yemlik Kolzanın Farklı Ekim Normlarının Bazı Verim Özelliklerine Etkisi ve Arı Merası Olarak Değerlendirilmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi 22(1): 5-15.
• Debnath NR, Rasul MG, Sarker MMH, Rahman MH, Paul AK (2008) Genetic Divergence in Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench.). Int. J. Sustain. Crop Prod. 3(2): 60-68.
• Dizlek H, Özer MS, İnanç E, Gül H (2009) Karabuğday’ın (Fagopyrum esculentum Moench.) Bileşimi ve Gıda Sanayiinde Kullanım Olanakları. Gıda 34(5): 317-324.
• Ekmekçi M, Çaçan E, Özdemir S, Kökten K, Kutlu MA, Mokhtarzadeh S, Uçar R (2022) Farklı Ekim Zamanlarının Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench.) Kes Verimi ve Kes Kalitesi Üzerine Etkileri. ISPEC Journal of Agricultural Sciences 6(2): 368-374.
• Fabjan N, Rode J, Koŝir IJ, Zhang Z, Kreft I (2003) Tatary Buckwheat (Fagopyrum tartaricum Gaertn.) As a Source of Dietary Rutin and Quercetin. Journal of Agricultural and Food Chemistry 51: 6452-6455.
• Güllap MK, Tan M, Severoğlu S, Yazıcı A (2021) Karabuğday (Fagophyrum esculentum Moench)’da Hasat Zamanının Ot ve Tohum Verimi ile Bazı Özelliklere Etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 52(1): 20-26.
• Halbrecq B, Romedenne P, Ledent JF (2005) Evolution of Flowering, Ripening and Seed Set in Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench): Quantitative Analysis. European Journal of Agronomy 23(3): 209-224. JMP (2018) Statistical Discovery from SAS, USA.
• Kara B, Çelebi Güllü F, Kara N, Atar B (2016) Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench)’da Farklı Azotlu Gübre Formlarının Etkinliği. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 4(6): 515-518.
• Katar D, Katar N (2017) Eskişehir Ekolojik Koşullarında Farklı Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench) Çeşidinde Uygun Ekim Normunun Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 26(1): 31-39.
• Kutlu MA, Uçar R, Özdemir S, Ekmekçi M, Mokhtarzadeh S, Kökten K, Çaçan E (2022) Determination of Some Yield Characteristics of Hungarian Vetch Varieties and Their Evaluation as Bee Pasture. Bee Studies 14(1): 1-7.
• MGM (2022) Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, http://www.mgm.gov.tr.
• Özdemir S, Kökten K (2022) Farklı Ekim Sıklığı ve Sıra Arası Mesafelerinin Karabuğday Çeşitlerinin Tohum Verimi ve Verim Öğelerine Etkisi. 10th International Conference on Agriculture, Animal Science and Rural Development, 18-19 July 2022, Sivas, 292-306.
• Özdemir S, Uçar R, Ekmekçi M, Mokhtarzadeh S, Kökten K, Çaçan E, Kutlu MA (2022). Korunga Çeşitlerinde Bazı Verim Özelliklerinin Belirlenmesi ve Arı Merası Olarak Değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi 11(2): 277-284. https://doi.org/10.29278/azd.1084061
• Özyazıcı G (2020) Azotlu Gübre Dozlarının Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench.) Bitkisinin Tohum Verimi ve Bazı Tarımsal Özelliklerine Etkisi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi 4(3): 635-648.
• Slawinska J, Obendorf RL (2001) Buckwheat Seed Set in Planta and During In Vitro Inflorescence Culture: Evaluation of Temperature and Water Deficit Stress. Seed Science Research 11: 223-233.
• Yavuz H, Yiğit A, Erekul O (2016) Farklı Ekim Sıklıklarının Karabuğdayda (Fagopyrum esculentum Moench.) Verim ve Bazı Tane Kalitesi Özelliklerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13(2): 17-22.
• Yazgan S (2022) Karabuğdayda Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Farklı Azot Dozlarının Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.