Aydın Ekolojisindeki Bazı Kayısı (Prunus armeniaca L.) Çeşitlerinde Stoma ve Klorofil Yoğunluklarının Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 2, 327 - 333, 30.12.2023

Gülsüm Karakaya , Mehmet Kars

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1406365

Öz

Bu çalışmada bazı kayısı çeşitlerinde stoma ve klorofil yoğunluklarının saptanması ile ileride kuraklık stresi vb. çalışmalara yol göstermesi hedeflenmiştir. 2018 ve 2019 yıllarında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümüne ait meyve koleksiyon bahçesinde 8 yaşlı kayısı çöğürü üzerine aşılı Iğdır, Roxana, Zaza, Tyrinthe çeşitlerinde yürütülmüş bir çalışmadır. Çeşitlere ait yapraklarda klorofil yoğunlukları NDVI Plantpen 300 cihazı ile belirlenmiş, stoma boyutları ve stoma sayıları yaprağın altından kalıp alma yöntemi sonucunda mikroskopta ölçülmüş ve sayılmıştır. Tyrinthe çeşidinde hem güneş yapraklarda hem de gölge yapraklarda klorofil yoğunluğu yüksek çıkmıştır. Tüm çeşitler bazında stoma sayılarının aylık ortalamalarına bakıldığında istatistiki açıdan fark bulunmuştur. Varyans analizi sonucunda en yüksek değer Tyrinthe çeşidinde görülürken, stoma eni ve boyu anlamında en yüksek değerler Eylül ayında, çeşitler değerlendirildiğinde ise en bakımından Roxana, boy bakımından Zaza çeşidi olumlu sonuç vermiştir. Yapılan çalışma ile Aydın ekolojisinde bulunan bazı kayısı çeşitlerinin vejetasyon dönemi boyunca klorofil yoğunlukları, stoma özellikleri incelendiğinde ileriye yönelik fizyolojik dengeyle ilgili çalışmalardaki ilgili yorumlara ışık tutabilmesi sağlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kayısı, Stoma, Klorofil, Yaprak, Aydın

Determination Of Stoma and Chlorophyll Density in Some Apricot (Prunus armeniaca L.) Varieties in Aydın Ecology

Öz

In this study, it is aimed to determine the stomatal and chlorophyll densities in some apricot cultivars and to guide future studies on drought stress etc. in terms of some apricot cultivars. The study was carried out in 2018 and 2019 in the fruit collection garden of Aydın Adnan Menderes University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture on Iğdır, Roxana, Zaza, Tyrinthe varieties grafted on 8-year-old apricot rootstocks. Chlorophyll densities of the leaves of the varieties were determined with a device (NDVI Plantpen 300), stomatal dimensions and stomatal numbers were measured and counted under a microscope as a result of the moulding method from the underside of the leaf. Chlorophyll density was high in both sun and shade leaves of Tyrinthe cultivar. When monthly averages of stomatal numbers of all cultivars were analysed, a statistical difference was found. As a result of the analysis of variance, the highest value was observed in Tyrinthe variety, the highest values in terms of stomatal width and length occurred in September, and when the varieties were evaluated, Roxana variety in terms of width and Zaza variety in terms of length gave positive results. With this study, chlorophyll density and stomatal characteristics of some apricot varieties in Aydın ecology during the vegetation period were examined and it was tried to shed light on the relevant comments in future studies on physiological balance.

Anahtar Kelimeler

Apricot, stoma, chlorophyll, leaf, Aydın

Kaynakça

• Anonim (2021) https://www.tarimorman.gov.tr Erişim tarihi [29/06/2022]
• Alkan G (2012). Aydın Ekolojisinde Bazı Badem Çeşitlerinin Adaptasyonu ve Fidanlarının Erken Meyveye Yatma Performanslarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar, Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Alkan G, Seferoğlu G, Tekintaş F, Ertan E (2014) Aydın ekolojisindeki bazı erik anaç-çeşit kombinasyon-larında, klorofil miktarları ve yoğunluklarının belirlenmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi; 11(1):1-10.
• Asma BM (2000) Kayısı Yetiştiriciliği. Evin Ofset, Malatya, 243 ss.
• Asma BM (2011) Her Yönüyle Kayısı. Uyum Ajans, İstanbul, 135 ss.
• Bierhuizen JF, Bierhuizen JM, Martakis GFP (1984) The effect of light and CO2 on photosynthesis of varius pot plants. Gartenbauswissenschaft, 49: 215–257
• Duering H (1980) Stomata Frequency of Leaves of Vitis Species and Cultivars. Vitis, 19 (2):91-98.
• Dickison WC (2000) Integrative plant anatomy. Academic-press.
• Eris A, Soylu A (1990) Stomatal density in various Turkish grape cultivars. Vitis (Special issue):382-389.
• Eriş A (1979) Asmalarda Stoma hareketlerini düzenleyen bazı iç ve dış faktörler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 694, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara. 15 s.
• Gavrilescu E, Cosmulescu S, Baciu A, Botu M (2004) Influence of cultivar-rootstock combination on physiological processes in plum. In VIII International Symposium on Plum and Prune Genetics, Breeding and Pomology 734: 381-386.
• Gülcan R, Mısırlı A (1990) Importance of stomata in evaluating the vigour of Prunus mahaleb rootstocks. XXIII Int. Hort. Congr., Firenze (Italy), 27.
• Kacar B, Katkat V, Öztürk Ş (2002) Bitki Fizyolojisi, Uludağ Üniv. Güçlendirme Vakfı, Yayın, 198:493-494.
• Kutbay HG, Kılınç M (1992) Bazı bitkilerdeki klorofil a ve klorofil b içeriklerinin mevsimsel değişimi. FÜ XI. Ulusal Biyoloji Kongresi. Genel Biyoloji, 195(202):24-27.
• Loveys BR, Csiro PK (1973) Rapid changes in abscisic acid like inhibitors following alterations in vine leaf water potential. Physiologiaplantarum, 28(3):476-479.
• Mader SS (1996) Biology. Times Mirror Higher Education Group, Inc. Library of Congress Catolog Card Number: 95-77804.USA.
• Miskin KE, Rasmusson DC (1970) Frequency and distribution of stomata in barley. Crop Science, 10:575-578.
• Paul NK, Eagles CF (1988) Cultivar differences in net photosynthetic rates and their relationship with leaf anatomical characteristics in Brassica. Photosynthetica (Praha), 22(3):320-327.
• Şahin T (1989) Seleksiyonla Elde Edilmiş Bazı Kestane Çeşitlerinin Yaprak Morfolojilerini ve Stoma dağılımları Üzerinde Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bil. Enst. Bahçe Bit. Anabilim Dalı,Bursa.
• Winkler AJ, Cook AJ, Kliewer WM, Lider AL (1974) General Viticulture. Univ. of California press, ISBN:0.520-02591-1 Los Angeles, California