Orta Öğretim Fen Ders Kitaplarının TIMSS Çerçevesine Göre Analizi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 1, 29 - 48, 13.02.2015

Murat Pektaş Lütfi İncikabı Ömer Yaz

https://doi.org/10.17984/adyuebd.08288

Cited By: 3

Öz

The aim of this study was to analyze the questions included in the Turkish
middle school science textbooks in terms of content domains, cognitive
domains, and item types as stated in the TIMSS 2011 science framework.
Towards this aim, current study utilized content analysis method in which
the science questions in the sixth, seventh, and eighth grade textbooks were
examined. The results of the study indicated that most of the textbook
science questions assessed students’ cognitive ability of “knowing” while
only a few of them (about 3 percent) required students to use high level
cognitive skills (reasoning in our case). Moreover, physics content domain
represented more than half of the textbook science items while earth
sciences covered only a small percentage (about 10%) in the middle school
textbooks. In addition, most of the science questions were offered in the
form of multiple-choice while a small proportion of them were open-ended
questions.

Anahtar Kelimeler

Fen Ders Kitapları, Fen Eğitimi, TIMSS 2011 Çerçevesi

Orta Öğretim Fen Ders Kitaplarının TIMSS Çerçevesine Göre Analizi

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul fen bilgisi ders kitaplarında yer alan soruları
TIMSS 2011 programı çerçevesinde ele alınan öğrenme alanı, bilişsel alan
ve soru tipleri bakımından analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda altıncı,
yedinci ve sekizinci sınıf fen ders kitaplarında yer alan sorular içerik analizi
yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bulgular, fen bilgisi ders kitaplarındaki
sorularının çoğunluğunun bilme bilişsel becerisine vurgu yaptığını, bununla
birlikte çok az kısmının (yaklaşık yüzde üç) üst düzey bilişsel beceri
gerektirdiğini ortaya koymaktadır. Dahası, fizik öğrenme alanı ders
kitaplarındaki soruların yarısından fazlasını kapsamakta iken yer bilimleri
öğrenme alanı soruları küçük bir oranını (yaklaşık yüzde on) temsil
etmektedir. Bunlara ek olarak, fen bilgisi sorularının büyük çoğunluğu
çoktan seçmeli sorulardan oluşmakta iken çok az kısmı açık uçlu sorular
olarak ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen Ders Kitapları, Fen Eğitimi, TIMSS 2011 Çerçevesi

Kaynakça

• Bloom, B., Englehart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. New York, NY: David McKay.
• Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2005). İlköğretim 6.,7. ve 8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi derslerindeki fizik konularına karşı tutumları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1). 241-246.
• Cobb, P. (1994). An Exchange: Constructivism in mathematics and Science Education, Educational Researcher, 23, 7, 4.
• Çepni S., Ayas A., Johnson D.,& Turgut, F. (1997). Fizik Öğretimi. Ankara. YÖK/Dünya Bankası, Milli Eğitimi Geliştirme Projesi.
• Driver, R., Asoko, H., Leach, J., Mortimer, E., & Scott, P. (1994). Constructing scientific knowledge in the classroom. Educational Researcher, 23, 5–12.
• Fraenkel, J.R., & Wallen, N.E. (2000). How to design and evaluate research in education. New York, NY: McGraw-Hill.
• Incikabi, L. (2012). After the reform in Turkey: A content analysis of SBS and TIMSS assessment in terms of mathematics content, cognitive domains, and item types. Education as Change, 16 (2), 301-312.
• Incikabi, L., Kurnaz, M. A., & Pektas, M. (2013). An Investigation of Mathematics and Science Questions in Entrance Examinations for Secondary Education Institutions in Turkey. Journal of Baltic Science Education, 12(3), 352-364.
• Kılıç, G. B. (2002). Dünyada ve Türkiye’de fen öğretimi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18, Ankara.
• Kim, T. (2005). Shadow education: School quality and demand for private tutoring in Korea. Kyoto University.
• Köseoğlu, F., Budak, E., & Tümay, H., (2004). Türkiye’deki Fen Bilgisi Ders Kitaplarının Etkili ve Anlamlı Öğrenme Aracı Olarak Yeterliliğinin İncelenmesi. XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Ankara. 1617-1636.
• Linn, R. L. (2003). The measurement of student achievement in international studies. In A. C. Porter & A. Gamoran (Eds.), Methodological advantages in cross-national surveys of educational achievements (pp. 2-57). Washington, DC: National Research Council, National Academy Press.
• Martin, M. O., Mullis, I. V. S, Foy, P., & Stanco, G. M. (2012). TIMSS 2011 International results in science. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College.
• Mayer, R. E., Sims, V., & Tajika, H. (1995). A comparison of how textbooks teach mathematical problem solving in Japan and the United States. American Educational Research Journal, 32(2), 443-460.
• MEB, (2013a). İlköğretim matematik dersi (5-8 sınıflar) öğretim programı [Elementary school mathematics teaching program (grades 6-8)]. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB, (2013b). İlköğretim fen bilgisi ve teknoloji dersi (5-8 sınıflar) öğretim programı [Elementary school science and technology teaching program (grades 6-8)]. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994) Qualitative data analysis (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage.
• Mullis, I.V.S., Martin, M.O., Foy, P., & Arora, A. (2012). TIMSS 2011 International results in Mathematics. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College.
• National Research Council (NRC) (1996). National Science Education Standards-NSES. Washington, DC: National Academy.
• Oral, I., & McGivney, E. (2013). Türkiye’de matematik ve fen bilimleri alanlarında öğrenci performansı ve başarının belirleyicileri. http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/ERG%20-TIMSS%202011%20Analiz%20Raporu-03.09.2013.pdf 09.12.2014 tarihinde alınmıştır.
• Pektas, M. (2012). Grade 8 biology content in TIMSS and SBS: A comparison study. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, Special Issue: 1088-1093.
• Stake, R. E., & Easley, J. A. (1978). Case studies in science education. Urbana: University of Illinois Center for Instructional Research and Curriculum Evaluation.
• Tornroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation. 31(4), 315-327.
• Uzun, N.B., Gelbal, S., & Öğretmen, T. (2010). TIMSS-R Fen Başarısı ve Duyuşsal Özellikler Arasındaki İlişkinin Modellenmesi ve Modelin Cinsiyetler Bakımından Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 531-544.
• Vincent, J., & Stacey K. (2008). Do Mathematics Textbooks Cultivate Shallow Teaching? Applying the TIMSS Video Study Criteria to Australian Eighth-grade Mathematics Textbooks. Mathematics Education Research Journal, 20(1), 82–107.
• Wilks, S. (1995). Critical and creative thinking: Strategies for classroom inquiry. Armidale, NSW: Eleanor Curtain.
• Yager, R. E. (1996). Science/technology/society as a reform in science education. Albany, NY: State University Press.
• Zohar, A., & Dori, Y. J. (2003). Higher order thinking skills and low achieving students: Are they mutually exclusive? Journal of the Learning Sciences, 12(2), 145–183.