Ortaöğretim Öğrencilerinin Facebook Bağımlılık Düzeyleri Ve Kullanım Amaçlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 179 - 197, 28.06.2016

Mustafa Öncel Ahmet Tekin

https://doi.org/10.17984/adyuebd.36186

Cited By: 2

Öz

Son yıllarda bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan ilerlemeler bireylerin yaşam tarzını değiştirmiş, zaman ve mekândan bağımsız olarak bilgiye ulaşmalarına olanak sağlanmıştır. Web 2.0 ile birlikte bu ilerlemeler daha da artarak bilginin sadece ulaşılabilirliği değil, paylaşılarak daha da zenginleşmesi sağlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin Facebook bağımlılık düzeyleri ve kullanım amaçlarını farklı değişkenler açısından incelemektir. Çalışma Bingöl ilinde bulunan dört ortaöğretim okulunda yürütülmüştür. Katılımcılar elverişli örnekleme yöntemine göre seçilmiş ve bu okulların 9, 10 ve 11’ inci sınıflarında okuyan 200 öğrenciden oluşmaktadır. Eksik ve hatalı veri girişi nedeniyle 68 öğrenci verisi analizlerden çıkarılarak kalan 132 öğrenci verisi analiz edilmiştir. Veri toplama araçlarından ilki, öğrencilerin Facebook kullanım amaçlarının belirlenmesi için Mazman (2009)  tarafından geliştirilen geçerlik güvenirlik analizi yapılmış ölçektir. Bir diğer veri toplama aracı olan ve öğrencilerin Facebook bağımlılık düzeylerini belirlemek amacıyla hazırlanmış ölçek ise, Kimberly Young tarafından internet bağımlılığının ölçülmesi amacıyla 1998 yılında geliştirilmiş ve Çam (2012)  tarafından Facebook’ a uyarlanıp Türkçe’ ye çevrilmiştir. Bunlara ek olarak; cinsiyet, sınıf, not ortalaması gibi öğrencilerin demografik bilgilerinin yer aldığı 12 maddelik sorular kullanılmıştır. Frekans, yüzde, ortalama gibi betimsel analizler ve t-testi, anova gibi bazı ilişkisel analizler yapılarak uygulanan ölçekteki maddeler yorumlanmıştır. Araştırma sonunda cinsiyet ve bir önceki dönem not ortalamaları ile Facebook bağımlılık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamazken, okul türü ile Facebook bağımlılık düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca cinsiyet ve okul türleri ile öğrencilerin Facebook’ u kullanım amaçları arasında da anlamlı farklılıkların olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

• Ayvaz, T. (2016). İnternet ve Sosyal Medya Kullanıcı İstatistikleri 2016. 28 Nisan 2016 tarihinde, http://www.dijitalajanslar.com/internet-ve-sosyal-medya-kullanici-istatistikleri-2016/ adresinden erişilmiştir.
• Bölükbaş, K. ve Yıldız, M. C. (2003). İnternet Kullanımında Kadın Erkek Eşitsizliği. IV. Ulusal Sosyoloji Kongresi’nde sunulan bildiri. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (15. Baskı). Ankara, Pegem Yayıncılık.
• Büyükşener, E. (2009). Türkiye’de Sosyal Ağların Yeri ve Sosyal Medyaya Bakış. İnet-tr’ 09-XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri, İstanbul.
• Ceyhan, E. (2008). Ergen Ruh Sağlığı Açısından Bir Risk Faktörü: İnternet Bağımlılığı, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 109-167.
• Çam, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Eğitsel Ve Genel Amaçlı Facebook Kullanımları Ve Facebook Bağımlılıkları (SAÜ Eğitim Fakültesi Örneği). Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Çelik, İ. (2012). Öğretmen Adaylarının Sosyal Ağ (Facebook) Kullanımlarının İncelenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, 151-175.
• Horzum, B. M. ve Çakır Balta, Ö. (2008). Farklı Web Tabanlı Öğrenim Ortamlarında Öğrencilerin Başarı, Motivasyon Ve Bilgisayar Kaygı Düzeyleri. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 140-154.
• Kazançoğlu, İ., Üstündağlı, E. ve Baybars, M. (2012). Tüketicilerin Sosyal Ağ Sitelerindeki Reklamlara Yönelik Tutumlarının Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi: Facebook Örneği. International Journal of Economic and Administrative Studies, 8, 159-182.
• Kobak, K. ve Biçer, S. (2008). Facebook Sosyal Paylaşım Sitesinin Kullanım Nedenleri. IETC-Mayıs 06-08, Eskişehir.
• Kwona, S. J., Parka, E. and Kim, K. J. (2014). What Drives Successful Social Networking Services? Acomparative Analysis Of User Acceptance Of Facebook And Twitter. The Social Science Journal, 1173.
• Mazman, S. G. (2009). Sosyal Ağların Benimsenme Süreci ve Eğitsel Bağlamda Kullanımı. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• McKenna, K. Y. A., Green, A. S. and Glenson M. E. J. (2002). Relationship formation on the Internet:What’s the big attraction? Journal of Social Issues, 58(1), 9–31.
• Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M. ve Baysal, N. (2011). Sosyal Ağ Sitelerinin Eğitsel Ortamlardaki İşlevselliği, 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), Elazığ.
• Pempek, T. A., Yermolayeva, Y. A. And Calvert, S. L. (2009). College Students' Social Networking Experiences On Facebook. Journal of Applied Developmental Psychology, 30, 227–238.
• Seferoğlu, S. S., Yıldız, H. (2013) Dijital Çağın Çocukları: İlköğretim Öğrencilerinin Facebook Kullanımları ve İnternet Bağımlılıkları Üzerine Bir Araştırma. İletişim ve Diplomasi/Çocuk ve Medya, 31-48.
• Serim, M. (2016). Facebook' un Dünyadaki Ve Türkiye' deki Kullanım İstatistikleri. 28 Nisan 2016 tarihinde, http://bigumigu.com/haber/facebook-un-dunyadaki-ve-turkiye-deki-kullanim-istatistikleri/ adresinden erişilmiştir.
• Soran, H., Akkoyunlu, B. ve Kavak, Y. (2006). Yaşam Boyu Öğrenme Becerileri Ve Eğiticilerin Eğitimi Programı: Hacettepe Üniversitesi Örneği. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 201-210.
• Şener, G. (2009). Türkiye’de Facebook Kullanımı Araştırması, İnet-tr’ 09 - XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri, İstanbul.