Rasyonel Sayılar Konusunun Öğretiminde Kavram Haritasının Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 149 - 171, 30.06.2017

Tamer Kutluca Muhammet Döner Veysel Butakın

https://doi.org/10.17984/adyuebd.325361

Öz

Bu çalışmanın amacı
Rasyonel sayılar konusunun öğretiminde kavram haritası kullanımı hakkında
öğretmen ve öğrencilerin görüşlerini değerlendirmektir. Bu araştırmada, bir
durum derinlemesine incelenmeye çalışıldığından “Nitel araştırma yaklaşımı”
benimsenmiştir. Bu çerçevede matematik öğretiminde rasyonel sayılar konusunun
öğretiminde oluşturulan kavram haritalarının kullanılabilirliğine ilişkin
olarak öğretmen ve öğrencilerin görüşleri betimlenmeye çalışılmıştır. Çalışma
grubu 23 ortaokul yedinci sınıf öğrencisi ve bir ortaokul matematik
öğretmeninden oluşmaktadır. Bu çalışmada öğretmen ve öğrencilerin görüşlerini
ortaya çıkarmak için betimsel analiz yönteminden faydalanılmıştır. Hazırlanan
kavram haritaları etkinlikleri öğrencilere uygulanmış olup etkinliklere ve
gerçekleştirilen öğrenime ilişkin öğrencilerin görüşlerini belirlemek amacıyla
5 adet açık uçlu sorudan oluşan görüşme formu uygulanmıştır. Ayrıca ders
öğretmeni ile yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Kavram haritasının
rasyonel sayılar konusunun öğretiminde kullanımı hakkında öğretmen görüşü
değerlendirildiğinde, kavram haritalarının öğrencilerin kendi bilgilerini
yapılandırmasından dolayı geleneksel ortamdan farklı bir öğrenme ortamı oluşturduğu,
öğretici bir özelliğe sahip olduğu, anlamlı öğrenmelerine yardımcı olduğu ve
dersi daha eğlenceli bir hale getirdiği görüşünü taşıdığı ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kavram Haritası, Matematik Öğretimi, Rasyonel Sayılar

Evaluation of the Usability of Concept Maps When Teaching the Subject of Rational Numbers

Öz

The
objective of this study is to evaluate the teachers’ and students’ thoughts on
the usability of concept maps when teaching the subject of rational numbers. As
it was attempted to analyze this issue deeply in this research, “the
qualitative research approach” was adopted. The study group consisted of 23
students of seventh grade and one mathematics teacher. In this study,
descriptive analysis method was used in order to reveal the teachers’ and
students’ thoughts. Concept map activities were applied on the students, and a
survey consisting of 5 open-ended questions was conducted in order to find out
the students’ thoughts on these activities and the relevant teaching method.
Moreover, a semi-structured interview was conducted with the teacher. When the
teachers’ opinion on the usability of concept maps on the subject of rational
numbers was evaluated, it was determined that; concept maps present a learning
environment different from the traditional learning environment, that these
maps have an instructive characteristic, that they help meaningful learning and
that they make the lesson more enjoyable.

Anahtar Kelimeler

Concept Map, Mathematics Teaching, Rational Numbers

Kaynakça

• Altıntaş, G. & Altıntaş, U. (2008). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde “kavram haritası” kullanımının öğrenci akademik başarısı üzerindeki etkisi. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (1), 61-66.
• Anderson-Inman, L. & Ditson, L. (1999) Computer-based cognitive mapping: a tool for negotiating meaning, Learning and Leading Technology, 26, 6-13.
• Atay, S. & Karabacak, Ü. (2012). Care plans using concept maps and their effects on the critical thinking dispositions of nursing students. International Journal of Nursing Practice, 18 (3), 233-239.
• Birgin, O. & Gürbüz, R. (2009). İlköğretim II. Kademe öğrencilerinin rasyonel sayılar konusundaki işlemsel ve kavramsal bilgi düzeylerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 529-550.
• Chiou, C. C., Tien, L. C., & Lee, L. T. (2015). Effects on learning of multimedia animation combined with multidimensional concept maps. Computers & Education, 80, 211-223.
• Çömek, A., Akınoğlu, O., Elmacı, E., & Gündoğdu, T. (2016). Fen eğitiminde kavram haritaları kullanımının akademik başarı ve tutuma etkisi. International Journal of Human Sciences, 13 (1), 348-363.
• Durmuş, S. (2005). Rasyonel sayılarda bölme işlemini ilköğretim öğrencilerin algılayışları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 97- 109.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Evrekli, E., İnel, D. & Balım, A. G. (2012). Kavram ve zihin haritası kullanımının öğrencilerin kavramları anlama düzeyleri ile fen ve teknolojiye yönelik tutumları üzerindeki etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(1), 229-250
• Gürbüz, R. (2006). Olasılık Konusunun Öğretiminde Kavram Haritaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 133-151.
• Gürbüz, R. ve Birgin, O. (2008). Farklı Öğrenim Seviyesindeki Öğrencilerin Rasyonel Sayıların Farklı Gösterim Şekilleriyle İşlem Yapma Performanslarının Karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 85-94.
• Hay, D. B. & Proctor, M. (2015). Concept maps which visualise the artifice of teaching sequence: Cognition, linguistic and problem-based views on a common teaching problem. Knowledge Management & E-Learning, 7(1), 36-55.
• Huang, H. S., Chiou, C. C., Chiang, H. K., Lai, S. H., Huang, C. Y. & Chou, Y. Y. (2012). Effects of multidimensional concept maps on fourth graders’ learning in web-based computer course. Computers & Education, 58 (3), 863-873.
• İngeç, Ş.K. (2008). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak fizik eğitiminde kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 195-206
• Kaptan, F. (1998). Fen öğretiminde kavram haritası yönteminin kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 95-99.
• Kaşlı, A.F., Aytaç, V. & Erdur, G. (2001), Kavram haritalama. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 127-136.
• Merenluoto, K. & Lehtinen, E. (2004). Number concept and conceptual change: outlines for new teaching strategies. Learning and Instruction, 14, 519-534.
• Novak, J. D. & Cañas, A. J. (2008) The theory underlying concept maps and how to construct and use them. technical Report. Institute for Human and Machine Cognition, Pensacola.
• Novak, J. & Gowin, D.B. (1984). Learning how to learn, Cambridge: Cambridge University Press.
• Oğraş, A. & Bozkurt, A.(2011). Kavram haritası ve vee diyagramı kullanımının ilköğretim 7. sınıf matematik öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 3, 1-13.
• Orhun, N. (2007). Kesir işlemlerinde formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki bilişsel boşluk. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 99-111.
• Sellmann, D., Liefländer, A. K. & Bogner, F. X. (2015). Concept maps in the classroom: a new approach to reveal students’ conceptual change. The Journal of Educational Research, 108 (3), 250-257.
• Stafylidou, S. & Vosniadou, S. (2004). Students’ understanding of numerical value of fractions: a conceptual approach. Learning and Instruction, 14, 503-518.
• Şahin, F. (2001). Öğretmen adaylarının kavram haritası yapma ve uygulama hakkındaki görüşleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 12-25.
• Şen, A. İ., & Aykutlu, I. (2008). Using concept maps as an alternative evaluation tool for students’ conceptions of electric current. Eurasian Journal of Educational Research, 31, 75-92.
• Torre, D. M., Durning, S. J. & Daley, B. J. (2013). Twelve tips for teaching with concept maps in medical education. Medical Teacher, 35(3), 201-208.
• Tuluk, G. (2015). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının açı kavramına ilişkin oluşturdukları kavram haritalarının değerlendirilmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6 (2), 323-337.
• Vamvakoussi, X. & Vosniadou, S. (2004). Understanding the structure of the set of rational numbers: a conceptual change approach, Learning and Instruction, 14, 453-467.
• Won, M., Ley, S. & Treagust, D. (2013). Concept maps as a diagnostic tool for teaching and learning physics in the 44th Annual Conference of the Australasian Science Education Research Association, 2-5 Temmuz. Wellington, NZ: ASERA.