Merkezi Sistem Ortak Sınav Fen Bilimleri Sorularının Webb’in Bilgi Derinliği Seviyelerine Göre Analizi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 91 - 108, 30.12.2014

Mustafa Özden Abuzer Akgün , Ayhan Çinici , Bilgehan Sezer Serap Yıldız M. Mücahit Taş

Öz

Ülkemizde ilk ve orta dereceli okulların yeniden yapılandırılmasıyla son olarak uygulamaya geçilen 4+4+4 sistemiyle beraber, orta öğretime geçiş sistemi de değişikliğe uğramış ve “Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi” (TEOG) adını almıştır. Bu çalışmada, uygulamaya yeni geçirilen “Merkezi Sistem Ortak Sınav”ında (MSOS) yer alan Fen Bilimleri sorularının dersin kazanımlarıyla örtüşme durumlarının belirlenmesi ve bu soruların Webb (2009) tarafından geliştirilen “Bilginin Derinliği Seviyeleri (BDS)’ne göre analizinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada, 2013-2014 öğretim yılına ait MSOS 8. Sınıf I. Dönem Fen Bilimleri Dersi soruları doküman incelemesi yöntemi kullanılarak analiz edilmiş; soruların kazanımlara göre frekans ve yüzdelik dağılımları oluşturulmuştur. Ayrıca ilgili sınav soruları arasından seçilen 4 soru Adıyaman’da görev yapan 33 Fen ve Teknoloji öğretmenine sunulmuş ve bu sorularla ilgili yapılandırılmış mülakat formu yoluyla görüşlerine başvurulmuştur. Elde edilen bulgulara göre, soruların Webb’in BDS’sine göre, Seviye 1 ve Seviye 2 basamaklarında yoğunlaştığı; daha üst biliş becerilerini ölçen Seviye 3 sorularına daha az yer verildiği belirlenmiştir. Mülakat formundan elde edilen verilerin analizinde de bu sonucu destekleyici nitelikte bulgulara ulaşılmıştır. MEB tarafından amaçlanan üst düzey becerilerin sınav yoluyla ölçülmesi hedefine ulaşılması noktasında BDS’nin temel alınmasının daha uygun olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen Öğretimi, Merkezi Sistem Ortak Sınav, Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri

Analysis of Science Questions used in Central System Common Exam According to Webb’s Dok Levels

Öz

In our country, along with the restructuring of primary and secondary school system (4+4+4), transition system to high schools was also modified and called “Transition System from Basic Education to Secondary”. In this study, it was aimed to analyze science questions used in 8thgraders’ Central System Common Exam (CSCE) in 2013-2014 school year in terms of overlaping with the gains of the course and Webb’s dok levels. The questions were firstly analyzed through qualitative document analyses method and determined frequencies and percent values of the questions according to the gains of the course. Moreover, a structured interview form containing four questions selected from within the science test of CSCE were given to 33 Science and Technology Teachers working in Adiyaman and asked them to write thinking about suitability of the questions. According to the findings, the science questions intensely situated at the lower levels (level 1 and 2) of Webb’s Dok Levels. Additionaly, analysis of the data obtained from structured interviews supported these findings. As a result, taking into account the Webb’s Dok Levels could be more suitable to achieve the purpose of measuring high level skills in CSCE

Anahtar Kelimeler

Science teaching, Central System Common Exam, Webb’s Dok Levels

Kaynakça

• E. Yeşilyurt, Fen ve Teknoloji Dersinde Kullanılan Ölçme Değerlendirme Yöntemleri ve Karşılaşılan Güçlükler, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2012, 7 (2), 1183-1205.
• MEB, Milli Eğitim Temel Kanunu, 14574 sayılı Resmi Gazete, 1973, Madde 2.
• MEB, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Kılavuzu, 2013.
• L. W. Anderson, D. R. Krathwohl, A Taxonomyfor Learning, Teaching, and Assessing: A Revision of Bloom’s Taxonomy of Educational Objectives. http://impactashland.pbworks .com/f/dok_blooms_comparison.pdf, 2001, Erişim Tarihi: 15.08.2014.
• G. H. Smith, L. N. Wood, M. Coupland, B. Stephenson, K. Crawford, G. Ball, Constructing mathematical examinations to assess a range of know ledge and skills, International Journal of Mathematics Education in Science and Technology, 1996, 27 (1), 65-77.
• N. L. Webb, Depth-of-Knowledge Levels for Four Content Areas. http://www.hed.state.nm.us/uploads/files/ABE/Policies/depth_of_knowledge_guide_for_all _subject_areas.pdf, 2002, Erişim Tarihi: 10.09.2014.
• N. L. Webb, Webb’s Depth of Knowledge Guide, Careerand Technical Education Definitions. http://www.aps.edu/rda/documents/resources/Webbs_DOK_Guide.pdf., 2009, Erişim Tarihi: 12.08.2014.
• H. Ş. Ayvacı, ve A. Türkdoğan, Yeniden yapılandırılmış Bloom taksonomisine göre Fen ve Teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitim Dergisi, 2010, 7 (1), 13-5.
• K. Hess, Applying Webb’s Depth of Knowledge Levels for Science. Center for Assessment, National Center for the Improvement of Educational Assessment, Inc., 2010.
• E. Marconi, C. Smith, D. Lombardi, Depth of Knowledge: An Effective Tool for Educating Students. ShopTalk (The Southern Nevada Regional Professional Development Program), 2009, 4 (2), 3-4.
• T. İskenderoğlu, İ. Erkan, A. Serbest, 2008-2013 yılları arasındaki SBS Matematik Sorularının PISA Matematik yeterlilik düzeyine göre sınıflandırılması, Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2013, l4 (2), 147-168.
• I. Oral, E. McGivney, Türkiye’de Matematik ve Fen Bilimleri Alanlarında Öğrenci Performansı ve Başarının Belirleyicileri, Eğitim Reformu Girişimi, TIMSS 2011 Analiz Raporu, 2013.
• G. Bağcı-Kılıç, Üçüncü Uluslararası Matematik ve Fen Araştırması (TIMMS): Fen Öğretimi, Bilimsel Araştırma ve Bilimin Doğası, İlköğretim Online, 2003, 2 (1), 42-51.
• C. Eke, PISA 2006 Sonuçlarına Göre Öğrencilerin Fen Bilimlerine İlgisi, Journal of New World Sciences Academy, 2011, 6 (1), 1072-1079.
• S. Şengül, S. Işık, 8. sınıf öğrencilerinin üst bilişsel becerilerinin Webb Bilgi Derinliği Seviyeleri’ne ait problemleri çözme süreçlerindeki rolü, International Journal of Social Science, 2014, 24, 93-127.
• R. N. Üregen, K. H. Oral, N. Özkirişçi, 2007-2008 OKS Matematik Sorularının Webb’in Taksonomisine Göre Karşılaştırmalı Analizi, Eğitim Araştırmaları Birliği Kongre Kitabı, 2011.
• D. K. Birinci, Merkezi Ortak Sınavlarında İlk Deneyim: Matematik Dersi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2014, 3 (2), 8-16.
• K. Hess, Introduction to Depth of Knowledge (DOK) - Based on Norman Webb’s Model, Center for Assessment, NCIEA, 2005.
• K. Hess, Applying Webb’s Depth of Knowledge Levels for Science Table. Dover, NH: Center for Assessment, 2004.
• K. Hess, A Guide for Using Webb’s Depth of Knowledge. Unpublished paper, 2013.
• N. Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi-Kavramlar, İlkeler, Teknikler, 10. Baskı, Ankara, Nobel Yayınevi, 2000.
• MEB (2013), 8. Sınıf I. Dönem, Fen Bilimleri Dersi Ortak Sınavı A Kitapçığı.
• A. Strauss, J. Corbin, Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques. New Delhi, SAGE Publications, 1990.
• N. L. Webb, Alignment of science and mathematics standards and assessments in four states, Research Monograph No. 18. Washington, DC: Council of Chief State School Officers, 1999.
• MEB, Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Yönergesi, 2013d.