SOCIAL RESPONSIBILITY AND CITIZENSHIP AWARENESS IN "THIS IS MY WORK" SCIENCE PROJECTS IN TERMS OF CITIZENSHIP EDUCATION

Yıl 2013, Sayı: 14, 1 - 19, 31.10.2013

Cemalettin Ayas Ramazan Çeken Hüseyin Eş Bekir Taştan

https://doi.org/10.14520/adyusbd.587

Cited By: 3

Öz

Science is an individual and social activity with a long history, having unique characteristics, and is contributed to its development by many people from different cultures. This is closely related with the principle of economic and social benefits for the society as it is in the context of "This is My Work: Math and Science Projects Competition" carried out by the Ministry of National Education since 2006. Therefore, this study examined the notion of "Citizenship Awareness" in each of 455 Science and Technology projects which were among the top 100 projects in "This is My Work: Math Science Projects Competition" carried out across the country every year since 2006. For the methodology, Science projects entered the competition for the last seven years were subjected to content analysis in terms of content on "Citizenship and Social Responsibility." Conclusions were finally made with idea that student works in the projects competition were largely emerged from and implemented with an understanding of social responsibility; solving a problem in the society and environment; consciousness of environmental protection; cleanliness and the health; aesthetics; hazard prevention and safety of life; helping disabled people as one of the basic human values of the social life.

Anahtar Kelimeler

Social responsibility, citizenship awareness, interdisciplinary study in science and social studies

BU BENİM ESERİM” FEN BİLİMLERİ PROJELERİNDE VATANDAŞLIK EĞİMİ AÇISINDAN SOSYAL SORUMLULUK VE VATANDAŞLIK BİLİNCİ

Öz

Vatandaşlık eğitimi bireylerin kendi kararlarını kendilerinin vermelerini öngörmekle birlikte, bireylere hem kendi hayatları hem de toplumsal yaşam açısından sorumluluk almalarını öne koşmaktadır. Bir başka ifade ile vatandaşlık eğitimi bireylere içinde bulundukları demokratik topluma en iyi bir şekilde hazırlamak için gerekli bilgi, beceri ve değerler kazandırmayı hedeflemektedir. Fen, farklı kültürlerden birçok insanın katkıda bulunduğu, uzun bir tarihi ve kendine özgü özellikleri olan bireysel ve sosyal bir faaliyettir. Bu durum, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2006 yılından beri gerçekleştirilmekte olan “Bu Benim eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması” kapsamında gerçekleştirilen projelerin, ekonomik ve sosyal yarar ilkesi ile gerçekleştiriliyor olması ile de yakından ilgilidir. İnsan hakları ve vatandaşlık bilincine duyarlı bir anlayışla hazırlanmış olan Sosyal Bilgiler ders programı da, proje yarışmalarının özünde yer alan ekonomik ve toplumsal yarar anlayışı ile hazırlanmıştır. Bu nedenle bu çalışmada 2006 yılından beri her yıl ülke çapında gerçekleştirilmekte olan “Bu Benim Eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması” kapsamında ilk 100’e giren 455 Fen Bilimleri projesinin içeriğinin “Vatandaşlık Bilinci” açısından sorgulaması yapılmaktadır. Çalışmada projelere konu seçiminde temel çıkış noktası olan fikir ön plana alınarak, her bir proje “Vatandaşlık Bilinci” açısından incelenmiştir. Yarışma kapsamında son yedi yılda gerçekleştirilen Fen Bilimleri ile ilgili projeler, gerçekleştirilmesinde önemli bir hareket noktası teşkil eden “Vatandaşlık ve Sosyal Sorumluluk Bilinci” ile ilgili içerik bakımından içerik analizine tabi tutulmuştur. Projeler incelendiğinde, her bir projenin çıkış amacında, toplumun yoğun olarak ihtiyaç duyduğu bir çözüm önerisinin yer aldığı görülebilir. Değerlendirmeler, proje yarışmasında gerçekleştirilen öğrenci çalışmalarının büyük oranda sosyal sorumluluk anlayışından hareketle ortaya çıktığı, toplum ve çevrenin bir bakımdan sorununun çözülmesi, insanların işlerinin kolaylaştırılması, tutumlu olma ve israfı önleme, enerji tasarrufu, çevre koruma bilinci, temizlik ve sağlık, estetik, tehlikelerin önlenmesi ve güvenli yaşam, engellilere yardım gibi toplumsal yaşamın temel insani değerleri olarak kabul edilmesi gereken hususları içerdiği daha da önemlisi projelerin bu konulardan hareketle üretildiğini ve gerçekleştirildiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sorumluluk, vatandaşlık bilinci, vatandaşlık eğitimi, sosyal-fen disiplinlerarası çalışma.

Kaynakça

• Blumenfeld, P. C., Soloway, E., Marx, R. W., Krajcik, J. S., Guzdial, M., & Palincsar, A. (1991). Motivating Project Based Learning: Sustaining the Doing, Supporting the Learning. Educational Psychologist, 26(3&4): 369-398.
• Coll, R. K., Treagust F. (2001). Learners’ Mental Models of Chemical Bonding. Research in Science Education, 31: 357-382.
• Çeken, R. (2011). “Bu Benim Eserim” Öğrenci Projelerinin Okul Türü Bakımından Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22): 1-14.
• Çeken, R., & Ayas, C. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji dersi Programının Uygulandığı Yörenin Coğrafi Şartlarına Göre Uyarlanması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2): 191-207.
• Duman, T., Karakaya, N., & Yavuz, N. (2001). Vatandaşlık Bilgisi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
• Engle, S. H., & Ochoa, A. S. (1988). Education for democratic citizenship: Decision making in the social studies. New York: Teachers College.
• Ersoy, A. F. (2912). Annelerin Vatandaşlık Algısı, Çocuklarında Vatandaşlık Bilinci Geliştirme Uygulamaları ve Karşılaştıkları Sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2111-2124.
• Lemke, J. L. (2001). Articulating Communities: Sociocultural Perspectives on Science Education. Journal of Research in Science Teaching, 38(3): 296-316.
• MEB. (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB. (2007a). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara: Pasifik Yayınları.
• MEB. (2007b). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB. (2010). Bu Benim Eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması Başvuru Kılavuzu. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• MEB. (2006). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://earged.meb.gov.tr/bubenimeserim/katalog.html
• MEB. (2007c). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://earged.meb.gov.tr/bubenimeserim/katalog.html.
• MEB. (2008). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://earged.meb.gov.tr/bubenimeserim/katalog.html.
• MEB. (2009). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://earged.meb.gov.tr/bubenimeserim/katalog.html
• MEB. (2010). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. http://earged.meb.gov.tr/bubenimeserim/katalog.html.
• MEB. (2011). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. MEB. (2012). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Çalışması. Ankara: MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Merey, Z., Karatekin, K., & Kuş, Z. (2012). İlköğretimde Vatandaşlık Eğitimi: Karşılaştırmalı Kuramsal Bir Çalışma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 795-821.
• Roth, W. M, & Lawless, D. (2002). Science, Culture and the Emerge of Language. Science, Education, 86(3): 368-385.
• Sereno, M. I. (1991). Four analogies between biological and cultural/linguistic evolution. Journal of Theoretical Biology, 151: 467-507.
• Tarman, B. ve Acun, İ. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi ve yeni bir sosyal bilgiler hareketi. Journal of Social Studies Education Research, 1(1), 1-16.