FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 24, 873 - 905, 29.12.2016

Aylin Çam Ayten Demirel

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının cinsiyete, akademik başarıya ve sınıf düzeyine göre incelenmesidir. Araştırma betimsel nitelik taşımaktadır. Çalışma grubunu, bir üniversitenin Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı 1. sınıfta (41 kız ve 17 erkek)  ve 4. sınıfta (35 kız ve 26 erkek) öğrenim görmekte olan gönüllü 119 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı Schommer (1990)’in geliştirdiği, Tüzün ve Topçu (2008)’nun geçerlik ve güvenirlik saptaması yaptığı “Epistemolojik İnançlar Ölçeği” ve Schommer (1990)’in kesin bilgi, basit bilgi, hızlı öğrenme ve sabit yetenek boyutlarını kapsayan, Yazar ve diğerleri (2014)’nin geliştirdiği “Epistemolojik inanç açık uçlu soruları”larıdır. Araştırma sonucunda, fen bilgisi öğretmen adaylarının sabit yetenek boyutunda gelişmiş epistemolojik inanca sahipken hızlı öğrenme boyutunda daha az gelişmiş epistemolojik inanca sahip olduğu tespit edilmiştir. Epistemolojik inançların dört alt boyutu olan; sabit yetenek, basit bilgi, hızlı öğrenme ve kesin bilgi ile cinsiyet arasında anlamlı ilişkinin olduğu ve farkın kızlar lehine olduğu görülmüştür. Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının sınıf seviyesine göre anlamlı bir ilişkinin olmadığı görülmüştür. Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının dört alt boyutu ile akademik başarıları arasında anlamlı ilişkinin olduğu görülmüştür. Epistemolojik inanç boyutları görüşme sonuçlarına göre incelendiğinde, anketteki sonuçları destekler nitelikte olduğu tespit edilmiştir.

Kaynakça

• Baç, M. (2011) Epistemoloji. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bakır, S. & Adak, F. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3, 24-36.
• Başbay, M.(2013). Epistemolojik inancın eleştirel düşünme ve üstbiliş ile ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38,(169).
• Belenky, M. F., Clinchy, B. M., Goldberger, N. R., & Tarule, J. M. (1986) Women’s Ways Of Knowing: The Development Of Self, Voice And Mind. Ny: Basic Books, New York.
• Boz, Y., Aydemir, M. ve Aydemir, N. (2011). Türkiye’deki 4, 6 ve 8. Sınıf İlköğretim Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları, İlköğretim Online, 10: 1191-1201.
• Brown, C. A. & Cooney, T. J. (1982). Research On Teacher Education: A Philosophical Orientation. Journal Of Research And Development İn Education, 15: 13-18.
• Brownlee, J., Purdie, N. & Boulton-Lewis, G. (2001). Changing Epistemological Beliefs in Pre-Service Teacher Education Students. Teaching in Higher Education, 2: 47-68.
• Buehl, M. M. & Alexander, P. A. (2001). Beliefs About Academic Knowledge. Educational Psychological Review, 13: 385-418.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Chai, C. S., Khine, M. S., & Teo, T. (2006). Epistemological Beliefs on Teaching and Learning: A Survey Among Pre-Service Teachers in Singapore. Educational Media International, 43: 285–298.
• Chan, K-W. & Elliott, R.G. (2000). Exploratory study of epistemological beliefs of Hong Kong teacher education students: Resolving conceptual and empirical issues, Asia Pasific Journal of Teacher Education, 28: 225-234.
• Conley, A. M. M., Pintrich, P. R., Vekiri, I. & Harrison, D. (2004). Changes in Epistemological Beliefs in Elementary Science Students. Contemporary Educational Psychology, 29: 186-204.
• Demir, M. K. (2012). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2) 343-358.
• Deryakulu, D. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Öğrenme ve Ders Çalışma Stratejileri ile Epistemolojik İnançları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38: 230–249.
• Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, S. (2002). Epistemolojik İnanç Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. [Validity and Reliability Study of the Epistemological Beliefs Scale]. Eğitim Araştırmaları, 8, 111–125.
• Deryakulu, D. ve Büyüköztürk Ş. (2005). Epistemolojik İnanç Ölçeğinin Faktör Yapısının İncelenmesi: Cinsiyet ve Öğrenim Görülen Program Türüne Göre Epistemolojik İnançların Karşılaştırılması. Eurasıan Journal of Educational Research,18: 57-70.
• Evcim., İ., Turgut, H. ve Şahin, F. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Epistemolojik İnanışlarıyla, Günlük Yaşam Problemlerini Çözebilme ve Akademik Başarı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10: 1199 -1220.
• Hofer, B. K. & Pintrich, P. R. (1997). The Development Of Epistemolo¬gical Theories: Beliefs About Knowledge And Knowing And Their Relati¬on To Learning. Review Of Educational Research, 67: 88-140.
• Hofer, B. (2001). Personal Epistemology Research: Implications For Teaching And Learning. Journal Of Educational Psychology Review, 13: 353–383.
• Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Özyeterliklerine İlişkin Görüşleri. Kastamonu Education Journal. 1: 73-84.
• Karhan, İ. (2007) İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Epistemolojik İnançlarının Demografik Özelliklerine ve Bilgi Teknolojilerini Kullanma Durumlarına göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kıralp, Y. A., Şahin F. S. ve Dinçyürek S. (2008). Denetim Odağı Farklı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23: 98-106.
• Kienhues D, Bromme R. & Stahl E. (2008). Changing Epistemological Beliefs: The Unexpected İmpact of a Short-Term İntervention. British Journal of Educational Psychology, 78: 545-65.
• Köse S. ve Dinç S. (2012). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Biyoloji Özyeterlilik Algıları ile Epistemolojik İnançları Arasındaki İlişki, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9.
• Manu, J., Bonsu, R. O., & Atta, G. P. (2015). Epistemic Beliefs and their Instructional Practice: Perspective of a Private University in Ghana. International Journal of Innovative Research and Development, 4: 139-151.
• Meral, M. ve Çolak, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27: 129-146.
• Oğuz, A. (2008). Investigation Of Turkish Trainee Teachers’ Epistemological Beliefs. Social Behavior And Personality, 36: 709-720.
• Oksal A., Şenşekerci E. ve Bilgin A. (2006). Merkezi Epistemolojik İnançlar Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik. Eğitim Fakültesi Dergisi, 371-381.
• Özşaker, M., Canpolat, M., ve Yıldız, L. (2011). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları ve Benlik Saygıları Arasındaki İlişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,5: 2.
• Paulsen ve Wells (1998) Paulsen, M. B., & Wells, C. T. (1998). Domain differences in the epistemological beliefs of college students. Research in Higher Education, 39: 365-384.
• Perry, W. G. (1970) Forms of Intellectual and Ethical Development in the College Years, Holt, Rinehart and Winston, New York.
• Pulmones, R. (2010). Linking Students’ Epistemological Beliefs with Their Metacognition in a Chemistry Classroom. The Asia-Pacific Education Researcher 19: 143-159.
• Richardson, V. (1996) The Role of Attitudes and Beliefs in Learning to Teach. In J. Kula Handbook of Research on Teacher Education, New York, 459-484.
• Ryan, M. P. (1984). Monitoring Text Comprehension: Individual Differences in Epistemological Standards. Journal Of Educational Psychology, 76: 248-258.
• Sapancı A. (2012). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları ile Bilişüstü Düzeylerinin Akademik Başarıyla İlişkisi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10: 311-331.
• Schommer, M. (1990). Effects of Beliefs about the Nature of Knowledge on Comprehension. Journal of Educational Psycho¬logy, 82: 498–504.
• Schommer, M., Calvert, C., Gariglietti, G., & Bajaj, A. (1997). The development of epistemological beliefs among scondary students: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 89: 37-40.
• Schommer, M., Crouse, A., Rhodes, N. (1992). Epistemological Beliefs and Mathematical Text Comprehension: Believing it is Simple Does Not Make it So. Journal of Educational Psychology, 84: 435-443.
• Tümkaya S. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Cinsiyet, Sınıf, Eğitim Alanı, Akademik Başarı ve Öğrenme Stillerine göre İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12: 75-95.
• Tüzün, O. Y. & Topçu, M. S. (2008). Relationships among Preservice Science Teachers’ Epistemological Beliefs, Epistemological World Views, and Self-Efficacy Beliefs. International Journal of Science Education, 30: 65-85.
• Yazar ve diğerleri (2012). Uluslararası Fen ve Matematik Alanları Kongresinde sunuldu.
• Yazar ve diğerleri (2014). Teaching in Higher Education,
• Yılmaz- Tüzün Ö. ve Topçu M. S. (2013). Exploration of Preservice Science Teachers’ Epistemological Beliefs, World Views, and Self-Efficacy Considering Gender and Achievement, Elementary Education Online, 12: 659-673.
• Whitmire, E. (2004). The relationship between undergraduates’ epistemological beliefs, reflective judgment, and their information-seeking behavior. Information Processing and Management, 40: 97-111.
• Wood, P.K. & Kardash, C.A. (2002) Critical elements in the design and analysis of studies of epistemology. In B.K. Hofer & Paul R. Pintrich (Eds.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing (pp. 231-260). Mahwah, NJ: Erlbaum.