PSYCHOANALYTIC ANALYSIS OF “ORDİNARY LIVES”

Yıl 2020, Sayı: 34, 112 - 138, 28.04.2020

Özlem Kale

https://doi.org/10.14520/adyusbd.565503

Öz

Jale Sancak's story, The Ordinary
Lives, has a multi-layered structure consisting of two interwined
stories.  The story is constructed multi-narration, stream of
consciousness, metafiction, inner speech, inversion, imaginary expression and
intertextuality. Within the plot, there are suitable situations that include
some techniques such as free association, transferring,
reflecting, which are the techniques of psychoanalysis.  Aslı is a
neurotic person who plans to kill her abusive father. It is understood
that the inner story that Güner wrote by fictionalising with metafiction is
actually a reflection of her own experiences, and that the traumas in her
subconscious are occasionally raised to the level of consciousness by
reflecting them to the characters in the story. In this study, the
psychoanalytic analyses of Güner and Aslı, will be made based on what
the postmodern techniques used in the story evoke within the context
of plot, people and space. This method will be applied to the heroes of
the story which is read in a text centered format based on Freud's
teaching will be exempted from this analysis. This will try to prove that the main factor in
Güner's writing this story as a reflective consciousness is catharsis.

Anahtar Kelimeler

Postmodern, psychoanalysis, metafiction, consciousness speech

“Sıradan Hayatlar”ın Psikanalitik Tahlili

Öz

Jale
Sancak’ın “Sıradan Hayatlar” adlı hikâyesi iç içe geçmiş iki hikâyeden oluşan
çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Ana çerçeve, yaşadıklarından yola çıkarak
hikâyesini kurgulayan Güner’i anlatır. Birinci iç hikâye Güner’in yazma
sürecini, ikinci iç hikâye ise Güner’in yarattığı Ömer ve Aslı’nın
yaşadıklarını anlatır. Hikâye, çoklu anlatım, bilinçakışı, üstkurmaca, iç
konuşma, geriye dönüş, imgesel anlatım ve metinlerarasılık gibi tekniklerle
kurgulanmıştır. Olay örgüsü içerisinde serbest çağrışım, aktarım, yansıtma gibi
psikanalitik tekniklerin kullanılabilirliği açısından uygun haller
bulunmaktadır. Aslı, çocukken kendisini tacize uğratan babasını öldürmeyi
planlayan nevrotik bir kişiliktir. Güner’in üstkurmacayla yazdığı iç öykünün
aslında kendi yaşadıklarının bir yansıması olduğu, bilinçaltındaki travmaların
zaman zaman bilinç düzeyine çıkarak hikâye kişilerine yansımasıyla anlaşılır.
Bu çalışmada, hikâyede kullanılan tekniklerin olay örgüsü, kişiler ve mekân
bağlamındaki çağrışımlarından hareketle, Güner ve Aslı’nın psikanalitik
tahlilleri yapılacaktır. Bu yöntem, Freud’un
öğretisi esas alınarak “metin merkezli” okunan hikâyedeki kahramanlara
uygulanacaktır. Güner’in
bu hikâyeyi yazmasındaki temel etkenin katarsis (arınma) olduğunun
kanıtlanmasına çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Postmodern, psikanaliz, üstkurmaca, bilinç akışı

Kaynakça

• Aktulum, K. (2013). Folklor ve Metinlerarasılık. Konya: Çizgi Kitabevi.Aydın, M. (2008). “Postmodernizm ve Eleştirisi”. Hece Dergisi (Modernizmden Postmodernizme Özel Sayısı), 138 (12). Brecht, B. (2011). Epik Tiyatro. Çev., Kâmuran Şipal. İstanbul: Agora Kitaplığı.Çaldak, M. (2013). Hasan Ali Toptaş Romanlarının Psikanalitik Çözümlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.Çetişli, İ. (2009). Batı Edebiyatında Edebi Akımlar. Ankara: Akçağ Yayınları. Eagleton, T. (2004). Edebiyat Kuramı (giriş). Çev.,Taner Birkan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Ecevit, Y. (2012). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.Ekiz, T. (2007). “Alımlama Estetiği mi Metinlerarasılık mı?”. Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47(2) , 119-127.Emre, İ. (2006). Edebiyat ve Psikoloji. Ankara: Anı Yayınları.Freud, S. (1999). Psikopatoloji. Çev., Hakan Atalay. İstanbul: Payel Yayınları.Freud, S. (2010). Psikanaliz Üzerine. Çev., Avni Öneş. İstanbul: Say Yayınları.Hançerlioğlu, O. (2016). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.Kıran, A. & Kıran, Z. (2003). Yazınsal Okuma Süreçleri. İstanbul: Seçkin Yayınları.Korkmaz, F. (2017). “Metinlerarası İlişkilerin Klasik Retorikteki Kökeni Üzerine Bir Araştırma”. Hikmet: Akademik Edebiyat Dergisi (Gelenek ve postmodernizm özel sayısı), 3, 71-88.Moran, B. (1988). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınevi.Nutku, Ö. (2016). “Brecht’in Kişiliği Üzerine”. Aydınlık, 12, 1-3.Parla, J. (2018). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.Reich, W. (2018). Dinle, Küçük Adam. İstanbul: Cem Yayınevi.saitfaikmuzesi.org/sait-faik-abasiyanik-hakkında-dusunceler-02.03.2019.Sancak, J. (2016). Belki Yarın. İstanbul: Hep Kitap Yayınları.Shakespeare, W. (2010). Julius Caesar. İstanbul: Oda Yayınları. Stevick, P. (2017). Roman Teorisi. Çev., Sevim Kantarcıoğlu. İstanbul: Akçağ Yayınları.Sunat, H. (2000). “Freud, Psikanaliz, Yaratma Süreçleri”. Milliyet Sanat, 479, 5.Yavuz, H. (2012). Okuma Biçimleri. İstanbul: Timaş Yayınları.