SOSYAL MEDYA KULLANIMININ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVRESEL FARKINDALIK KAZANIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2022, Sayı: 41, 393 - 428, 30.08.2022

Ezgi Kovancı Duygu Yıldız Karakoç

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1111999

Öz

Küreselleşmenin hızlanmasıyla birlikte bilgiye erişim artmış ve bilgiye ulaşılabilirlik çok daha kolay hale gelmiştir. Bu süreçte sosyal etkileşimler ve sosyal medya kullanımı dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de oldukça yaygınlaşmıştır. Z kuşağı olarak tanımlanan nesil sosyal medya kullanımına büyük ilgi göstermekte, buradaki hareketlilik ve bilgi akışı onların bireysel tercihleri, kültürel normları, sosyal gelişimleri gibi konularda yöneltici olmaktadır. Bir yandan sosyo-kültürel küreselleşmeyi yoğun biçimde yaşayan Z kuşağı, aynı zamanda küresel ve yerel-bölgesel çevre sorunları ve bu sorunların sonuçlarıyla karşılaşmaktadır. Çevre sorunlarıyla karşılaşan bireylerin çevresel farkındalıkları cinsiyet, yaş, yaşanılan yerin ölçeği, gelir düzeyi, meslek gibi çeşitli parametrelere göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bununla birlikte şimdiki genç kuşağın bu sorunların farkında olması ve sorunların çözümüne yönelik tedbirler alması, bilinçlenme konusunda öncül role bürünmeleri, kolektif eyleme geçebilme iradesini ortaya koymaları çevre sorunlarının çözümünde oldukça önemlidir. Gençlerin bunu sağlayabilecekleri mecralardan birisi aktif olarak kullandıkları sosyal medyadır. Sosyal medya uygulamalarında çevresel sürdürülebilirlikle ilgili fotoğraf, video ya da metin gibi bilgilere ve çevresel bilinç kazanmaya yönelik eğitimlere ve etkinliklere kolaylıkla ulaşabilen gençlerin çevresel farkındalıklarının artması beklenmektedir. Bu bağlamda Z kuşağı olarak adlandırılan ve şimdiki üniversite öğrencilerini oluşturan kesimin çevre bilincinin oluşturulması ve çevresel farkındalık kazanmasında ve/veya artırılmasında sosyal medya etkisinin araştırılması çalışmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Farkındalık, Sosyal Medya, Üniversite Öğrencileri, Z Kuşağı.

THE EFFECT OF SOCIAL MEDIA USE ON ENVIRONMENTAL AWARENESS RATING OF UNIVERSITY STUDENTS

Öz

With the acceleration of globalization, access to information has increased and accessibility to information has become much easier. In this process, social interactions and the use of social media have become widespread in Turkey as well as all over the world. The generation defined as the Z generation shows great interest in the use of social media, and the mobility and information flow here are guiding on issues such as their individual preferences, cultural norms, and social development. On the one hand, the Z generation, which experiences socio-cultural globalization intensively, also faces global and local-regional environmental problems and the consequences of these problems. Environmental awareness of individuals who encounter environmental problems can vary according to various parameters such as gender, age, scale of place of residence, income level and occupation. However, it is very important for the current young generation to be aware of these problems and to take measures to solve the problems, to take a leading role in raising awareness, and to demonstrate the will to take collective action in the solution of environmental problems. One of the channels where young people can achieve this is the social media they actively use. It is expected that the environmental awareness of young people, who can easily access information such as photographs, videos or texts related to environmental sustainability in social media applications, and trainings and activities aimed at raising environmental awareness, will increase. In this context, the subject of the study is to investigate the effect of social media on the environmental awareness of university students called Z generation. 

Anahtar Kelimeler

Çevresel Farkındalık, Sosyal Medya, Üniversite Öğrencileri, Z Kuşağı.

Kaynakça

• Carpenter, S., Takahashı, B., Cunningham, C., Lertpratchya, A. P. (2016). The Roles of Social Media in Promoting Sustainability in Higher Education. Climate&Sustainability, 10, 4863-4881.
• Çakmak, A. Ç., Özkan, B. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Farkındalıkları ile Yeşil Tüketim Alışkanlıklarının Farklı Değişkenler Perspektifinden Karşılaştırılması: İnteraktif bir Uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 5(8), 3144-3170.
• Doğan, İ., Purutçuoğlu, E. (2017). Sosyal Hizmet Uzmanlarının Çevresel Farkındalık Seviyeleri ile Çevreye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(2), 389-405.
• Gericke, N., Boeve-de Pauw, J., Berglund, T., Olsson D. (2019). The Sustainability Consciousness Questionnaire: The Theoretical Development and Empirical Validation of an Evaluation Instrument for Stakeholders Working with Sustainable Development. Sustainable Development, 27, 35-49.
• Güven, E., Aydoğdu, M. (2012). Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Öğretmen Adaylarının Farkındalık Düzeyinin Belirlenmesi. Öğretmen Eğitimi ve Eğiticileri Dergisi, 1(2), 185-202.
• Harju-Autti, P., Kokkinen, E. (2014). A Novel Environmental Awareness Index Measured Cross-Nationally For Fifty Seven Countries, Universal Journal of Environmental Research and Technology, 4(4), 178-198.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS Meta Uygulamalı: İstatistikler Analizler. Nobel Basım: Ankara.
• Kocalar, A. O. (2016). Ekolojik Farkındalığın Artırılmasında Milli Parkların Rolüne İlişkin Öğrenci Görüşleri. European Journal of Science and Technology,5(9), 55-61.
• Oğuz, D., Çakci, I., Kavas, S. (2010). Environmental Awareness of University Students in Ankara, Turkey. African Journal of Agricultural Research, 5(10), 2629-2636.
• Özdemir, O., Yıldız, A., Ocaktan, E., Sarışen, Ö. (2004). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Çevre Sorunları Konusundaki Farkındalık ve Duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(3), 117-127.
• Saracel, N., Özkara, B., Karakaş, M., Yelken, R. Dündar, S., Karaca, Y. (2002). Afyon İli Tüketim Analizi, Tüketici Davranışları ve Eğilimler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, 27, 28.
• Tunç, A. Ö., Akdemir Ömür, G., Düren, Z. A. (2012). Çevresel Farkındalık. İÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 227-246.
• Wierzbiński, B., Surmacz, T., Kuźniar, W., Witek, L. (2021). The Role of the Ecological Awareness and the Influence on Food Preferences in Shaping Pro-Ecological Behavior of Young Consumers”. Agriculture, 11, 1-14.
• Yeşil, M., Turan, Y. (2000). Çevresel Duyarlılık Üzerine Bir Ölçek Geliştirme Çabası. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. 10(2), 418-435.
• Ziadat, A. H. (2010). Major Factors Contributing to Environmental Awareness among People in a Third World Country, Jordan. Environment, Development and Sustainability, 12(1), 135-145.