MATEMATİK ÖZ-YETKİNLİK KAYNAKLARI İLE ÜST BİLİŞSEL FARKINDALIK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2023, Sayı: 43, 33 - 50, 19.04.2023

Hakkı Kontaş , Bahadır Özcan , Yusuf Yıldız , Tuğba Kardaş

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1247339

Öz

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin matematik öz-yetkinlik kaynakları ile üst bilişsel farkındalık düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki bir il merkezinde devlet ortaokuluna devam eden 304 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Matematik Öz-yetkinlik Kaynakları Ölçeği ve Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre öz-yetkinlik kaynaklarından doğrudan öğrenme deneyimi, dolaylı öğrenme deneyimi ve sosyal cesaretlendiriciler puanlarının üst bilişsel farkındalık puanları üzerinde anlamlı düzeyde etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öz-yetkinlik, üst biliş, ortaokul öğrencileri

THE RELATIONSHIP BETWEEN MATHEMATICS SOURCES OF SELF-EFFICACY AND THEIR LEVEL OF METACOGNITIVE AWARENESS

Öz

The purpose of this study was to determine the relationship between the mathematics self-efficacy resources of secondary school students and their level of metacognitive awareness. The study group consisted of 304 students attending a public secondary school in a city in the Southeastern Anatolia Region. Mathematics Self-Efficacy Resources Scale and Metacognitive Awareness Scale were used as data collection tools. Relational research design was used. The results of the regression analysis indicated that direct learning experience, indirect learning experience and social persuasions scores from self-efficacy sources were significantly effective on metacognitive awareness scores.

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, metacognition, secondary school students.

Kaynakça

• Aslan, A. M. (2022). Okul temelli konsültasyon eğitim programının okul psikolojik danışmanlarının konsültasyon öz-yetkinlik düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aurah, C. M. (2013). The effects of self-efficacy beliefs and metacognition on academic performance: a mixed method study, American Journal of Educational Research, 1(8), 334-343.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy: encyclopedia of human behavior, Academic Press, New York.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control, W.H. Freeman and Company, New York.
• Cera, R., & Mancini, M., & Antonietti, A. (2013). Relationships between metacognition, self-efficacy and self-regulation in learning, Journal of Educational, 7(1), 115-141.
• Demirel, Ö. (2021). Eğitimde Yeni Yönelimler. Pegem Akademi: Ankara.
• Desoete A., & Veenman M. V. J. (2006). Metacognition in mathematics education, Nova Science, New York.
• Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). McGraw-Hill.
• Gravill, J., & Compeau, D., & Marcolin, B. (2002). Metacognition and it: the influence of self-efficacy and self-awareness, AMCIS Proceedings, 147(2), 1055-1064.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis (7th ed.). Pearson Education Limited.
• Hoffman, B., & Spatariu, A. (2008). The influence of self-efficacy and metacognitive prompting on math problem-solving efficiency, Comtemporary Educational Psychology, 33(4), 875-893.
• Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37(164), 1-14.
• Karakelle, S., & Saraç, S. (2007). Çocuklar için üst bilişsel farkındalık ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87-103.
• Kitsantas, A. (2000). The role of self-regulation strategies and self-efficacy perceptions in successful weight loss maintenance. Psychology and health, 15(6), 811-820.
• Klassen, R. M., & Krawchuk, L. L., & Rajani, S. (2008). Academic procrastination of undergraduates: low self-efficacy to self-regulate predicts higher levels of procrastination, Comtemporary Educational Psychology, 33(4), 915-931.
• Kontaş, H., & Özcan, B. (2017). Adapting sources of middle school mathematics self-efficacy scale to Turkish culture. International Journal of Evaluation and Research in Education (IJERE), 6(4), 288-294.
• Landine, j., & Stewart, J. (1998). Relationship between metacognition, motivation, locus of control, self-efficacy, and academic achievement, Canadian Journal of Counselling, 32(3), 200-212.
• McCombs, B., & McNeely, S. (1996). Developing Self-Regulated Learners, Amcrican Psychological Associalion, Washington.
• Metcalfe, J., & Shimamura, A. (1994). Metacognition: Knowing About Knowing, MIT Pres, London.
• Mohamed, H. M., & Mohamed, A. I., & Abdeen, M. A. (2020). The impact of metacognitive skills educational program on metacognitive awareness, self-efficacy, and problem solving skills among nursing students. American Journal of Nursing Research, 8(2), 289-296.
• Ocak, G. (2018). Öğretim İlke ve Yöntemleri, Pegem Akademi: Ankara.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic setting. Review of Educational Review, 66(4), 543-578. Pajares, F. (2002). Gender and perceived self-efficacy in self-regulated learning. Theory into practice, 41(2), 116-125.
• Pintrich, P. R. (1999). The role of motivation in promoting and sustaining self-regulated learning, International Journal of Educational Research, 31(2), 459–470.
• Sperling, R. A., Howard, B. C. Miller, L. A., % Murphy, C. (2002). Measures of children’s knowledge and regulation of cognition. Contemporary Educational Psychology, 27, 51-79.
• Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology, 82(1), 33.
• Sungur, S., & Kahraman, N. (2011). Motivasyonel inançların öğrencilerin üstbilişsel strateji kullanımına katkısı, Eğitim ve Bilim, 36 (160), 3-10.
• Tabachnick, B. G., and Fidell L. S. (2013) Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
• Turan, M. E., & İskender, M. (2020). Ergenlerde kariyer ve yetenek gelişimi öz-yeterliğinin, üst bilişsel farkındalık, yaşam doyumu ve algılanan arkadaş sosyal desteği ile ilişkisi, Ekev Akademi Dergisi, 24(84), 435-448.
• Tüysüz, C., Karakuyu, Y., & Bilgin, İ. (2008). Öğretmen adaylarının üst biliş düzeylerinin belirlenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(17), 147-158.
• Usher, E. L., & Pajares, F. (2009). Sources of self-efficacy in mathematics: a validation study. Contemporary Educational Psychology, 34(1), 89-101.
• Vincent, Y., & Lories, G., & Dardenne, B. (1998). Metacognition Cognitive and Social Dimensions, SAGE Publications: London.