WITHIN THE WELFARE MIX APPROACH FOOD BANKING IN TURKEY: A QUALITATIVE STUDY TO ASSESS ITS ROLE IN WELFARE PROVISION

Yıl 2023, Sayı: 45, 636 - 682, 31.12.2023

Nursel Karaman , Yücel Uyanık

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1356033

Öz

As a prominent approach in the transformation process of the modern welfare state, a stakeholder that has an important place in the welfare mix is civil society and civil society-based philanthropic activities. Food banking, a service provided by non-governmental groups, offers crucial information on the direction social policy is now taking, the function of these organizations in the welfare system, and their interactions with other actors. This study set out with the aim of making a comprehensive assessment of their position in the welfare system in the battle against poverty by considering the various functions of food banks in Turkey, together with the demand side and the supply side. As a result of the field research using qualitative research methods and techniques, a descriptive analysis focused on the perspectives and experiences of the parties in food banking service. The analysis led to the conclusion that food banks in Turkey can be seen as a voluntary good effort to reassess the surplus created by the capitalist system for the benefit of those in need, the environment, and the entire society; however, it was also determined that they cannot continue to exist in place of government policies against poverty.

Anahtar Kelimeler

Welfare mix, civil society, food banking.

REFAH KARMASI YAKLAŞIMI ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE’DE GIDA BANKACILIĞI: REFAH SUNUMUNDAKİ YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Öz

Refah karması, sosyal politikaların şekillendirilmesinde kamu sektörü, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları üçlüsü arasındaki ortaklıklara dikkat çekmektedir. Neo-liberal ideoloji doğrultusunda devletin refah hizmetlerindeki öncü rolünün ve sınırlarının daraltılmasına yönelik bir çaba olarak yorumlandığı da görülmektedir. Refah karması yaklaşımı içinde önemli yer tutan bir paydaş, sivil toplum ve sivil toplum tabanlı hayırsever faaliyetler olmaktadır. Gıda bankacılığı, sivil toplum kuruluşları eliyle gerçekleştirilen bir uygulama olarak, refah sistemi içerisinde sivil toplum kuruluşlarının rolü ve bu kuruluşların diğer aktörler ile ilişkisi üzerine önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışma, Türkiye’de gıda bankalarının çeşitli fonksiyonları, talep tarafı ve arz tarafı ile birlikte ele alınarak, yoksullukla mücadele konusunda, refah sunumundaki yerlerinin bütüncül bir değerlendirmesini yapabilmeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntem ve tekniklerinden yararlanılan saha araştırması sonucunda, betimsel bir analiz gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz neticesinde, Türkiye’de gıda bankalarının kapitalist sistemin yarattığı fazlayı ihtiyaç sahiplerinin, çevrenin ve tüm toplumun yararına yeniden değerlendirmenin gönüllü iyi bir çabası olarak değerlendirilebildiği; fakat yoksulluk karşısında kamu politikalarının ikamesi olarak varlıklarını devam ettirmelerinin söz konusu olamayacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Refah karması, sivil toplum, gıda bankacılığı.

Kaynakça

• Addy, T. (2017). “Food Banks as a Challange to Diaconal Self Understanding&Professionalism”. P. Launonen, M. Valtonen. (Eds.). Diaconia in Dialogue- The Challanges of Diversifying Context. Finland, Helsinki, 124.
• Akgül, A. (2004). Açlığın Önlenmesinde Gıda Bankacılığı. Ankara: Türkiye İsrafı Önleme Vakfı, Türkiye’nin Sorunlarına Çözüm Serisi: 12, 7-23.
• Banks, N., Hulme, D. (2012). “The Role of NGOs and Civil Society in Development and Poverty Reduction”. Brooks World Poverty Institute Working Paper, 171, 1-39.
• Caplan, P. (2016). “Big Society or Broken Society? Food Banks in the UK”. Anthropology Today, 32(1), 5-9.
• Clarke, J. (2011). “Hizmet Yönetimi ve Sunumu”. (Çev. O.C. Taştan). P. Alcock, M. May, K. Rowlingson. (Derleyenler). Sosyal Politika-Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Siyasal Kitabevi, (Eserin orijinali 2008’de yayımlandı), 323-332.
• Clock, P., Williams, A., May, J. (2016). “The Geographies of Food Banks in the Meantime”. Progress in Human Geography, 1-24.
• Çuhadar, S. (2017). “Sosyal Politika İle Klientalizm İlişkisi; Gıda Bankacılığı Üzerinden Bir Değerlendirme”. Çalışma ve Toplum, 2, 681-702.
• Dees, J.G., Battle Anderson, B. (2003). “Sector-Bending: Blurring Lines Between Non-Profit and For-Profit”. Society, 40, 16-27.
• Downing, E., Kennedy, S. (2014). Food Banks and Food Poverty. House of Commons Library, SN06657.
• Ersöz, H.Y. (2003). “Doğuşundan Günümüze Sosyal Politika Anlayışı ve Sosyal Politika Kurumlarının Değişen Rolü”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 53(2), 119-144.
• GFN. (2018). The State of Global Food Banking 2018: Nourishing the World. The Global Foodbanking Network, Chicago, 5-80.
• Hartmann, K. (2014). Küresel Çarkın Dışında Kalanlar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 36-100.
• İbrahim, S, Hulme, D. (2010). “Has Civil Society Helped the Poor? A Review of the Roles and Contributions of Civil Society to Poverty Reduction”. Brooks World Poverty Institute Working Paper, 114, 1-27.
• Kala, E. S. (2020). “Türkiye’de Gıda Bankacılığı Mevzuatı ve Uygulamaları”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(3), 190-211.
• Korten, D.C. (1987). “Third Generation NGO Strategies: A Key to People-Centered Development”. World Development, 15, 145-159.
• Lindenbaum, J. (2016). “Countermovement, Neoliberal Platoon, or Re-Gifting Depot? Understanding Decommodification in US Food Banks”. Antipode, 48(2), 375-392.
• Manor, J. (2004). Civil Society and Poverty Reduction. Published by Sida, 9-37.
• McIntyre, L., Tougas, D., Rondeau, K., Mah, C.L. (2015). “In”- Sights About Food Banks From A Critical Interpretive Synthesis of the Academic Literature”. Agricultural and Human Values, 1-17.
• Mckay, F.H., Dunn, M., Bazerghi, C. (2016). “The Role of Food Banks in Addressing Food Insecurity. Journal Of Community Health”. Journal of Community Health, January, 1-15.
• Morvaridi, B. (2013). “The Politics of Philanthrophy and Welfare Governance: The Case of Turkey”. European Journal of Development Research, 25, 305-321.
• Okur, M.E. ve Sayın, Z. (2014). Sosyal Sorumluluk Modeli Olarak Gıda Bankacılığı. İstanbul: Cinius Yayınları, 66-150.
• Özdemir, S. (2004). “Sosyal Refahın Sağlanmasında Yeni Bir Anlayış: “Refah Karması” ve Sosyal Refah Sağlayıcı Kurumlar”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 48, 97-127.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel Ve Nitel Yaklaşımlar. (Çev. D. Bayrak, H.B. Arslan, Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Purdam, K., Garratt, E.A., Esmail, A. (2015). “Hungry? Food Insecurity, Social Stigma and Embarrassment in the UK”. Sociology, 1-17.
• Riches, G. (1997). “Hunger, Food Security and Welfare Policies: Issues and Debates First World Societies”. Proceedings of the Nutrition Society, April, 62-74.
• Riches, G. (2018). Food Bank Nations: Poverty, Corporate Charity and the Right to Food. New York: Routledge, 40-104.
• Rombach, M., Bitsch, V. (2018). “Sector Blending: Evidence from the German Food Bank”. International Food and Agribusiness Management Review, 21(2), 181-200.
• Rombach, M., Kang, E., Bitsch, V. (2018). “Good Deeds Revisited: Motivation and Boundary Spanning in Formal Volunteering”. International Review on Public and Nonprofit Marketing, 15, 105-126.
• Rosanvallon, P. (2004). Refah Devletinin Krizi. (Çev. B. Şahinli). Ankara: Dost Kitabevi, 9-123.
• Sarıipek, D. B. (2017). “Hak Temelli” Sosyal Politikadan “Hayırseverlik Temelli” Sosyal Politikaya Geçişte Sivil Toplum Örgütlerinin Rolü”. İnsan&İnsan, 4(11), 81-99.
• Singer, A. (2018). Müslüman Toplumlarda Hayırseverlik. İstanbul: Alfa Basım Yayım, 231-270.
• Tarasuk, V., Eakin, J.M. (2003). “Charitable Food Assistance as Symbolic Gesture: An Ethnographic Study of Food Banks in Ontario”. Social Science & Medicine, 56, 1505-1515.
• TBMM. (2018). Gıda Bankacılığı Uygulamasının Araştırılması ve Yaygınlaştırılması Hakkında Karar. Dönem 26, Yasama Yılı 3, Sayı 20, 20-108.
• TBMM. (2021). TBMM Dilekçe Komisyonu Diyarbakır Yerinde İnceleme Ziyareti Toplantısı Tutanağı, 10-36.
• Türkkan, C. (2020). “Wasteful or Sensible? Donor Imageries in İstanbul’s Food Bank”. New Perspectives on Turkey, 62, 51-73.
• Vansintjan, A. (2014). The Political Economy of Food Banks. McGill University, Montreal, 4-11.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık, 49-273.
• Internet: Web: https://www.feedingamerica.org/ adresinden 12 Mart 2023’te alınmıştır.
• Internet: Web: https://www.foodbanking.org adresinden 1 Nisan 2023’te alınmıştır.
• Internet: Web: https://www.eurofoodbank.org adresinden 20 Nisan 2023’te alınmıştır.