Yemek Kültürünün Yeniden Üretimi: Yemekteyiz Programı Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 38 - 53, 31.12.2022

Erhan Aydoğdu

Öz

Günümüzde televizyon halen en çok kullanılan kitle iletişim araçlarından biri olmaya devam etmektedir. Televizyon, sermaye sahiplerinin kâr kaygısı nedeniyle programlar üzerinden daha fazla reyting elde etme mücadelesi içinde olduğu ticari bir faaliyet alanıdır. Televizyon programları popüler kültür odaklı içerikleriyle hem daha fazla seyirci çekmenin hem de daha fazla kâr elde etmenin yollarını aramaktadır. Televizyonların daha fazla izlenme savaşı içinde önemli yer tutan program türlerinden birisi de farklı içerikleriyle yarışma programlarıdır. Yemek yarışmaları da önemli bir popüler kültür unsuru olarak televizyonlarda sıkça yayınlanan ve izleyicilerin ilgisini çeken programlardır. Çalışmada yemek programı özelinde kültürün nasıl metalaştırıldığını ve yeniden üretiminin yapıldığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla kültür endüstrisi kavramı üzerine şekillendirilen çalışmada Yemekteyiz adlı yarışma programı ele alınmış ve programın 2017 yılının Aralık ayında yayınlanan 61 ile 70’inci bölümleri arasında yer alan 10 bölümünün analizi yapılmıştır. Çalışma kapsamında Yemekteyiz programında; yarışmacıların birbirlerine karşı yaklaşımı, ev sahibi konumundaki yarışmacıların diğer yarışmacılara karşı yaklaşımı, dış ses ve programa etkisi, bireyselliğin sunumu, sunucunun programdaki rolü üzerine odaklanılmıştır. Çalışmada Yemekteyiz programında yemek kültürünün ticari bir unsur olarak sunulmasıyla birlikte kültürel yaratım, kültürel yeniden üretim yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültür endüstrisi, kitle kültürü, televizyon, yemek yarışmaları

Reproduction of Food Culture: A Review on the We Are Dining TV- Program

Öz

Television continues to be one of the most widely used mass media today. Television is also a commercial field of activity in which the capital owners are in a struggle to get more ratings on the programs due to their concern for profit. Television programs are always in search of ways to both attract more viewers and earn more profit with its popular culture-oriented content. One of the types of programs that have an important place in the war of watching television more is the competition programs broadcast with different contents. Cooking competitions are also frequently broadcast on television as an important element of popular culture and such programs are programs that attract the attention of the audience. In the study, it is aimed to reveal how the culture is commodified and reproduced in the food program. For this purpose, in the study, which is shaped on the concept of culture industry, the competition program called We are Dining was discussed and the 10 episodes between the 61st and 70th episodes of the program, which were broadcast in December 2017, were analyzed. Within the scope of the study carried out on the We are Dining program, it will be focused on the following issues; the approach of the contestants to each other, the approach of the host contestants to the other contestants, the external voice and its effect on the program, the presentation of individuality, the role of the presenter in the program. In the study, together with the presentation of food culture as a commercial element in the program We are Dining has been reached cultural creation and cultural reproduction.

Anahtar Kelimeler

Culture industry, mass culture, television, cooking competitions

Kaynakça

• Adema, P. (2000). Vicarious Comsumption: Food, Television and the Ambiguity of Modernity. The Journal of American Culture, 23(3), 113-123.
• Adorno, T. W. (2016). Kültür endüstrisi kültür yönetimi. 10. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2000). Televizyon üzerine. (R. Ilgaz, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Demir, Y. Kızılırmak, İ. (2019). İzleyicilerin Televizyon Yemek Programları ve Ünlü Şeflerle İlgili İnanç ve Tutumlarını Değerlendirmeye Yönelik Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (3), 1856-1886.
• Dursun, O. ve Evirgen, D. (2014). Bilginin popüler kültür-popüler kültürün bilgi aracı olarak kullanıldığı bir alan: yarışma programları. Global Media Journal: TR Edition 4 (8), 125-153.
• Erdemir Göze, F. (2015). Televizyon imgesine sinema perdesinden bakmak. Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Erdoğan, İ. & Alemdar, K. (2005). Popüler kültür ve iletişim. Ankara: Erk Yayınevi.
• Erdoğan, İ. (2004). Tv’de popüler yarışma: modern gladyatörlerin kansız ölümü. Bilim ve Ütopya (Nisan), 16-19.
• Esslin, M. (2001). Televizyon çağı, Üçüncü Baskı, İstanbul: Pınar Yayınları.
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M. & Signorielli, N. (2014). Televizyon ile büyümek: kültivasyon perspektifi. Medyaya Karşı, (M. Morgan, Der.), (V. Batmaz, Çev.), Birinci Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 281-312.
• Görkem, O. ve Ertopcu, İ. (2019). TV yemek programlarının gastronomi eğitimine yansımaları, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3 (4), 1501-1513.
• İçin Akçalı, S. (2006). Günlük yaşamda reklam ve büyülenmiş tüketiciler. Gündelik Hayat ve Medya, (S. İçin Akçalı, Edit). Birinci Baskı, Ankara: Babil Yayıncılık, 65-97.
• Kanık, İ. (2016). Küreselleşme sürecinde kültürel melezleşme örneği olarak yemek kanalları ve programları, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Folklor/Edebiyat, Cilt: 22, sayı: 86, 2016/2.
• Kara, M. (2014). Yeşilçam hatırası. İkinci Baskı, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kellner, D. (2013). Medya gösterisi. İkinci Baskı, İstanbul: Açılım Kitap.
• Laughey, D. (2010). Medya çalışmaları teoriler ve yaklaşımlar. (A. Toprak, Çev.), İstanbul: Kalkedon.
• Matelski, M. J. (2000). TV haberciliğinde etik. (B. Ö. Düzgören, Çev.), 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Mattelart, A. & Mattelart, M. (2011). İletişim kuramları tarihi. (M. Zıllıoğlu, Çev.) 6. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mittell, J. (2001). A cultural approach to television genre theory. Cinema Journal 40, No.3, Spring.
• Mora, N. (2008). Medya ve kültürel kimlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 1-14.
• Mutlu, E. (2008). Televizyonu anlamak. İkinci Baskı, Ankara: Ayraç Kitabevi.
• Nabi, R. L., Stitt C. R., Halford J. & Finnerty, K. L. (2006). Emotional and cognitive predictors of the enjoyment of reality-based and fictional television programming: an elaboration of the uses and gratifications perspective. Media Psychology, 8(4), 421-447.
• Niedzviecki, H. (2011). Ben özelim! Bireylik nasıl yeni konformizm haline geldi. (S. Erduran, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özsoy, A. (2011). Televizyon ve izleyici Türkiye’de dönüşen televizyon kültürü ve izleyici. Birinci Baskı, Ankara: Ütopya Yayınları.
• Poyraz, B. (2002). Haber ve haber programlarında ideoloji ve gerçeklik. Birinci Basım, Ütopya Yayınları.
• Swingewood, A. (1996). Kitle kültürü efsanesi. (A. Kansu, Çev.), Birinci Baskı, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Williams, R. (2003). Televizyon, teknoloji ve kültürel biçim. Birinci Baskı, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Yağlı, S. (2006). Gündelik hayatımızda akıl tutulması: medya uygulamalarında tüketim ideolojisinin izlerini sürmek. Gündelik Hayat ve Medya. (S. İçin Akçalı, Edit.), Ankara: Babil Yayıncılık, 1-5.
• https://en.wikipedia.org/wiki/Come_Dine_with_Me (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017)
• http://www.tv8basvuru.com/basvuru/survivor/2 (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).
• http://www.tv8basvuru.com/basvuru/o-ses-turkiye/2 (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).
• https://www.haberler.com/diskalifiye-edilen-serhan-efe-yemekteyiz-de-her-10154144-haberi/ (Erişim tarihi: 25 Aralık 2017).
• http://www.milliyet.com.tr/yerden-yere-vurulan-yemekteyiz-neden-bu-kadar-izleniyor--magazin-1029694/ (Erişim tarihi: 25 Aralık 2017).
• https://www.youtube.com/watch?v=7Dl_NuwHXvA (5 Eylül 2018).