Yetişkinlerde Obezite ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 29 - 34, 19.08.2020

Serkan Yıldız , Fevziye Çetinkaya

https://doi.org/10.46332/aemj.782657

Cited By: 5

Öz

Amaç: Bu çalışmada obezitenin yaşam kalitesine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araçlar ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışma Kayseri ili Talas ilçesinde aile sağlığı merkezlerine başvuran 18-65 yaş arası bireyler üzerinde yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL BREF-TR) kullanılmıştır. Araştırma için etik kurul onayı ve kurum izni alınmıştır. Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran beden kitle indeksi 30,0’un üstünde olan 110 obez birey ile beden kitle indeksi 18,5-24,9 arasında olan aynı sayıda obez olmayan 110 birey olmak üzere toplam 220 kişi araştırma kapsamına alınmıştır. Anket formu araştırmacı gözetiminde katılımcı tarafından doldurulmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde student t, one way ANOVA ve ki kare testleri kullanılmıştır. Bulgular: Her iki grupta da bireylerin %50’si erkek, %50’si kadındır. Bireylerin %23,6’sı 28-29, %23,6’sı 30-39 , %25,5’i 40-49 , %27,3’ü ise 50-65 yaş aralığındadır. Yaş ortalaması obezlerde 40,83 ± 12,87, obez olmayan bireylerde ise 40,23 ± 12,3’dır. Kronik hastalık görülme oranı obezlerde %44,5 obez olmayanlarda ise % 27,3 olarak bulunmuştur. Obez grubun yaşam kalitesi bedensel boyut puanı 13,7±2,0 obez olmayanların ise 14,6±2,2 olarak bulunmuştur (p<0,05). Obez grupta bedensel boyut yaşam kalitesi puanının, 50-65 yaş grubunda diğer yaş gruplarındakilerden daha düşük olduğu bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Obez bireylerdeki yaşam kalitesinin bedensel boyut puanı obez olmayan bireylere göre daha düşüktür. Obezler arasında ise ileri yaşta yaşam kalitesi bedensel boyut puanı düşmektedir. Toplumun yaşam kalitesini artırmak için obezitenin önüne geçilmelidir. Obez bireylerin yaşam kalitesindeki kötüye gidiş yaşla beraber daha belirgin olduğu için obeziteye erken yaşta müdahale edilmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam Kalitesi, WHOQOL, Obezite

Obesity and Quality of Life Study in Adults

Öz

Purpose: In this study, we aimed to determine the effect of obesity on quality of life. Materials and Methods: This descriptive study was conducted on individuals aged between 18 and 65 who applied to Family Health Centers in Talas region of Kayseri province. A total of 220 people were included in the study, with 110 obese people whose body mass index greater than 30, and 110 non obese people whose body mass index is between 18.5-24.9. Survey form was filled by the participant under the surveillance of the researcher. Results: In both groups, the numbers of male and female patients were equal. 23.6% of the individuals were in 18-29 age range, 23.6% were in 30-39 age range, 25.5% were in 40-49 age range, and 27.3% were in 50-65 age range. The mean age was 40.83 ± 12.87 in obese individuals and 40.23 ± 12.3 in non-obese individuals. The physical health life quality score of the obese group was found to be 13.7 ± 2,0, while non-obese group physical health life quality score was 14.6 ± 2.2 (p <0.05). In the obese group, the physical health life quality score was found to be lower in the 50-65 age group (p<0.05). Conclusion: The physical health domain of life quality score is worse in obese individuals than non-obese individuals. Among obese people, the quality of life deteriorates in elderly. Therefore, early intervention for obesity is crucial. To improve the community's quality of life, obesity should be prevented by taking appropriate measures.

Anahtar Kelimeler

Quality of Life, WHOQOl, obesity

Kaynakça

• 1. Uysal Y, Ertan M. Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ve iyilik: görünmeyeni ölçmek. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics. 2014;5(3):1-5.
• 2. World Health Organization. WHOQOL-BREF: introduction, administration, scoring and generic version of the assessment: field trial version, December 1996. https://www.who.int/mental_health/media/en/76.pdf?ua=1 Erişim tarihi 12 Kasım, 2019.
• 3. Yosmaoğlu HB, Baltacı G, Derman O. Obez adolesanlarda vücut yağı ölçüm yöntemlerinin etkinliği. Fizyoter Rehabil 2010;21(3):125-131.
• 4. Türkiye Sağlık Bakanlığı. Birinci basamak sağlık kurumları için obezite ve diyabet klinik rehberi. https://dosyaism.saglik.gov.tr/Eklenti/24848,obezite-ve-diyabet-klinik-rehberipdf.pdf?0. Erişim tarihi 12 Kasım, 2019.
• 5. World Health Organization. Obesity and Overweight Fact Sheet. 2018. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight. Erişim tarihi 24 Ocak, 2020.
• 6. Clark JM, Brancati FL. The Challenge of Obesity related Chronic Diseases. J Gen Intern Med. 2000;15(11):828-829.
• 7. Stunkard AJ, Stinnett JL, Smoller JW. Psychological and social aspects of the surgical treatment of obesity. Am J Psychiatry. 1986;143(4):417-419.
• 8. Han T, Tijhuis M, Lean M, Seidell J. Quality of life in relation to overweight and body fat distribution. Am J Public Health. 1998;88(12):1814-1820.
• 9. Chang CY, Hung CK, Chang YY, Tai CM, Lin JT, Wang JD. Health related quality of life in adult patients with morbid obesity coming for bariatric surgery. Obes Surg. 2010;20 (8):1121-1127.
• 10. Eser E, Fidaner H, Elbi H ve ark. WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF’in psikometrik özellikleri. 3P Dergisi. 1999;7(Ek2):23-40.
• 11. Oksel E, Kolcu Z, Yorulmaz S, Paşaoğlu Ş. Obez Bireylerde Yaşam Kalitesi. EGEHFD. 2008;24(3):115-123.
• 12. Doğan R, Sayıner FD, Tanır HM. Aile sağlığı merkezine başvuran gebelerde obezite sıklığının ve obezitenin yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. HSP. 2018;5(1):16-23.
• 13. Han T, Tijhuis M, Lean M et al. Quality of life in relation to overweight and body fat distribution. Am J Public Health. 1998;88(12):1814-1820.
• 14. Hassan M, Joshi A, Madhavan S et al. Obesity and health-related quality of life: a cross-section alanalysis of the US population. Int J Obes. 2003;27(10):1227-1232.
• 15. Yaşar A, Karaaslan Ö. Yozgat ilinde bulunan obez çocuklarda depresyon ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Bozok Tıp Derg. 2018;8(2):42-46.
• 16. Fontaine KR, Bartlett SJ, Barofsky I. Health‐relatedquality of life among obese persons seeking and not currently seeking treatment. Int J Eat Disord. 2000;27(1):101-105.
• 17. Eren, İbrahim, and Özlem Erdi. Obez hastalarda psikiyatrik bozuklukların sıklığı. Klinik Psikiyatri. 2003;6(3):152-157.
• 18. Öngören B. Sosyolojik açıdan sağlıklı beden imgesi. SOBBİAD. 2015;34(1):25-45.
• 19. Yüksel Ö. Özel Bir Hastanenin Beslenme ve Diyet Kliniğine Başvuran Obez ve Kilolu Bireylerin Metabolik Sendrom Risk Düzeyleri ile Beslenme Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2016. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp Erişim tarihi 24 Ocak, 2020.
• 20. Kearns K, Dee A, Fitzgerald AP.Doherty E, Perry IJ. Chronic disease burden associated with overweight and obesity in Ireland: the effects of a small BMI reduction at population level. BMC Public Health. 2014;14(143):1-10.