Doktorlarda Sigara Bağımlılığı: Anadolu’dan Kesitsel

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 234 - 241, 25.12.2022

Duygu Zorlu

https://doi.org/10.46332/aemj.881850

Öz

Amaç: Sigara kullanımı, en yaygın bağımlılıklardan biridir. Tıp hekimlerinde de sigara kullanımı yaygındır. Bu çalışmada, Anadolu’da yer alan bir ilde, doktorlarda sigara bağımlılığı ile ilgili özellikler ve bu bağımlılığı önleyebilmek için öneriler sunulmuştur.

Araçlar ve Yöntem: Çalışma için 363 doktor ile iletişim sağlanmış, 121 doktor gönüllü olarak çalışmaya katılmıştır. Çalışmaya katılan doktorların sosyo-demografik özellikleri kaydedilmiş, sigara kullanım durumları; branş, görev yaptıkları birim, mesleki tecrübe ve bağımlılık düzeylerine göre değerlendirilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya katılan doktorların 92 (%76.0)’si erkek, 29 (%24.0)’u kadındır ve yaş ortalaması 39.82∓9.53 yıldır. Doktorların görevleri ile sigara içme davranışı ilişkisi istatistiki olarak anlamlıdır (p=0.007). Asistan doktorların önemli bir kısmı (%62.5) hiç sigara içmemiştir. Diş hekimlerinin %68.4’ i, uzman hekimlerin %52.4’ ü sigara içmektedir. Uzman hekimlerin branşları ile sigara içme davranışı ve mesleki deneyim bakımından gruplar arasındaki fark istatistiki olarak anlamlı değildir (Sırasıyla p=0.339, p=0.065).

Sonuç: Tütün kullanımı çeşitlerinden biri olan sigara kullanımı bir madde bağımlılığıdır. Doktorlarda sigara kullanımı yaygındır. Doktorların sigaraya ilk başlama zamanının, en sık tıp fakültesi eğitimleri döneminde olduğu görülmektedir. Tıp fakültesi eğitim ve öğretiminin ilk yıllarında tütün bağımlılığı konusu üzerinde durulmalıdır. Ayrıca, doktorların çalıştıkları hastanelerdeki, sigara bırakma polikliniklerine kaydı oluşturularak, rutin takip ve kontrolü de faydalı bir uygulama olacaktır.

Anahtar Kelimeler

bağımlılık, Tıp Doktoru, tütün ve tütün ürünleri, sigara kullanımı

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmamı katılımla destekleyen tüm meslektaşlarıma teşekkür eder, makalemi pandemi döneminde kendilerine ithaf ederim.

Smoking Addiction in Doctors: A Cross-Sectional Study From

Öz

Purpose: Smoking is one of the most common addictions. Smoking is also common among medical doctors. In this study, the characteristics of cigarette addiction among doctors in a province in Anatolia and suggestions to prevent this addiction are presented.

Materials and Methods: 363 physicians were contacted for the study, and 121 physicians voluntarily participated in the study. The socio-demographic characteristics of the doctors participating in the study were recorded, their smoking status; branch, the unit they work in, professional experience and dependency levels.

Results: 92 (76.0%) of the doctors participating in the study were male, 29 (24.0%) were female, and the mean age was 39.82±9.53 years. The relationship between the duties of doctors and smoking behavior is statistically significant (p=0.007). A significant portion of the resident doctors (62.5%) have never smoked. 68.4% of dentists and 52.4% of specialists smoke. The difference between the branches of specialist physicians and the groups in terms of smoking behavior and professional experience was not statistically significant (p=0.339, p=0.065, respectively).

Conclusion: Smoking, one of the types of tobacco use, is a substance addiction. Smoking is common in physicians. It is seen that the first time doctors start smoking is most frequently during the medical school education period. Tobacco addiction should be emphasized in the first years of medical school education and training. In addition, routine follow-up and control will be a useful practice by registering the doctors in the smoking cessation polyclinics in the hospitals where they work.

Anahtar Kelimeler

Addiction, smoking, physician, tobacco and tobacco products

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• 1. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Küresel Tütün Salgını Raporu. http://www.ssuk.org.tr/eski_site_verileri/pdf/mpower_tr_23x30.pdf Erişim tarihi 14 Ocak, 2021.
• 2. Türk Toraks Derneği, Tütün Kontrolü Çalışma Grubu. Sigara Bırakma Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu. https://toraks.org.tr/site/sf/books/pre_migration/ef712e27e221af17ab3b44ca23fe11aa49b62032270561dce9e62214188110ac.pdf Erişim tarihi 14 Ocak, 2021.
• 3. Kocabaş A. Çukurova bölgesinde çalışan pratisyen ve uzman hekimlerde sigara içme prevalansı. Tuberk Toraks. 1995;43(1):13-20.
• 4. Çapık C, Cingil D. Hemșirelik Öğrencilerinde Sigara Kullanımı, Nikotin Bağımlılık Düzeyi ve İlișkili Etmenler. Kafkas J Med Sci. 2013;3(2):55-61.
• 5. Oğuz S, Çamcı G, Kazan M. Üniversite Öğrencilerinin Sigara Kullanım Sıklığı ve Sigaranın Neden Olduğu Hastalıkları Bilme Durumu. Van Tıp Derg. 2018;25(3):332-337.
• 6. Öztürk Ö. Sağlık çalışanları ve sigara. SDÜ Tıp Fak Derg. 2009:16(2):32-38.
• 7. Üzer F. Devlet hastanesi çalışanlarının sigara kullanma alışkanlıklarına bakış. Türk Aile Hek Derg. 2018;22(2):92-99.
• 8. Eroğlu SA. İstanbul’da genel bir devlet hastanesinde çalışanların sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. İst. Med J. 2013;14:170-174.
• 9. Koç EM, Başer DA, Döner P, ve ark. Hastane çalışanlarının sigara içme düzeylerinin belirlenmesi ve dumansız hava sahası uygulamasının değerlendirilmesi. J Clin Exp Invest. 2015;6(1):33-39.
• 10. Doğa Sezer E. Elazığ’da Görev Yapan Hekimlerin ve Diş Hekimlerinin Sigara Konusundaki Davranışları, Tutumları. Turk J Med Sci. 1990;14:381-390.
• 11. Çan G. Trabzon İl Merkezinde Görev Yapan Doktorlarda Sigara İçme Sıklığı. Ondokuzmayıs Tıp Dergisi. 2020;16(3):200203.
• 12. Tezcan S, Yardım N. Türkiye’de çeşitli sağlık kurumlarında doktor, hemşire ve tıp fakültesi öğrencilerinin sigara içme boyutu. Tuberk Toraks. 2003; 51(4):390-397.
• 13. Güneş G. Turgut Özal Tıp Merkezi Hekim, Hemşire ve Tıp Öğrencilerinde Sigara İçme Sıklığı. J. Turgut Ozal Med. Cent. 1997;4(4):407-412.
• 14. Bilir N. Sigara İçme Konusundaki Davranışlar ve Tutumlar. Ankara: Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı, 1997.
• 15. Pazarlı Botan P, Aytemur ZA, Hacıevliyagil SS, ve ark. Türk Toraks Derneği Üyesi Göğüs Hastalıkları Hekimlerinin Sigara İçme Durumu ve İliş-kili Faktörler. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2013;33(3):732-739.
• 16. Yengil E. Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara İç-me Durumu ve Sigara İle İlgili Tutumları. Konuralp Tıp Derg. 2014;6(3):1-7.
• 17. Öğüş C, Özdemir T, Kara A, ve ark. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I ve VI öğrencilerinin sigara içme alışkanlıkları. Akciğer Arşi-vi. 2004;5(3): 139-142.
• 18. Cirit M, Orman A, Ünlü M. Afyon’da hekimlerin sigara içme alışkanlıkları. Turk Thorac J. 2002;3:253-256.
• 19. Tekbaş ÖF, Açıkel CH, Erkuvan E, ve ark. Genç erişkin erkekler arasında nikotin bağımlılığı, sigara içme sıklığı ve bunları etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekim Bul. 2006;5(2):105-117.
• 20. Yorgancıoğlu A, Esen A. Sigara bağımlılığı ve hekimler. Turk Thorac J. 2000;1(1):90-95.
• 21. Altın R, Kart L, Ünalacak M, ve ark. Tıp fakültesi hastanesinde sigara içme prevalansı ve sigaraya karşı tutumlarının değerlendirilmesi. Kocatepe Tıp Derg. 2004;5(2):63-67.
• 22. Oncel S, Ozer ZC, Efe E, ve ark. Smoking among health professionals: A review of the national literature. Prim Care Respir J. 2006;15(3):209.
• 23. Özkurt S, Bostancı M, Altın Z, ve ark. Tıp fakültesi çalışanlarında sigara içme prevalansı, nikotin bağımlılığı ve solunum fonksiyon testleri. Tuberk Toraks 2000;48(2):140-147.
• 24. Okutan O, Taş D, Kaya H, ve ark. Sigara içen sağlık personelinde nikotin bağımlılık düzeyini etkileyen faktörler. Tuberk Toraks. 2007;55(4):356-363.
• 25. Huang C, Wang Y, Li X, ve ark. Clinical features of patients infected with 2019 coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020;395(10223):497-506.
• 26. Meo SA, Klonoff DC, Akram J. Efficacy of chloroquine and hydroxychloroquine in the treatment of COVID-19. Review Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2020;24(8):4539-4547.
• 27. Peng Y, Tao H, Satyanarayanan SK, ve ark. A Comprehensive Summary of the Knowledge on COVID-19 Treatment. Aging Dis. 2021;12(1):155-191.
• 28. Breslau N, Johnson EO. Predicting smoking ces-sation and major depression in nicotine dependent smokers. Am J Public Health. 2000;90(7):1122-1127.
• 29. Yavuzi M. Nikotin bağımlılığında psikolojik dayanıklılık ve duygu düzenleme güçlüklerinin rolü. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2020.
• 30. Üçer H, Keten HS, Ersoy Ö, ve ark. Aile hekimlerinin sigara bağımlılığı tedavisi konusundaki bilgi, tutum ve uygulamaları. Türk Aile Hek Derg. 2014;18(2):58-62.
• 31. Türkcan Çerçi C, Öksüz ME. Aile hekimlerinin sigara içme durumları ile sigara bırakma tedavisi konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Ankara: Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile He-kimliği Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, 2017.
• 32. Özvurmaz S, Yavaş S. Hekim dışı sağlık çalışanlarının sigara içme ve bağımlılık düzeyleri ile iliş-kili etmenler. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2018;11(2):157-166.