Zoonoz Hastalıklara Karşı Uygulanan Hijyen Tedbirleri ve Dezenfeksiyon Yöntemleri

Yıl 2023, Sayı: 5, 22 - 30, 31.03.2023

Adem Teke

Öz

Zoonoz hastalıklar, çok eski çağlardan beri insan ve hayvan sağlığını tehdit eden; ölümle sonuçlanabilen ve pek çok ciddi sonuçları olan küresel bir sorundur. Zoonoz hastalıkların başlıca kaynakları bakteriyel, viral veya paraziter etkenler olabilir. Farklı olumsuz sonuçları olan zoonoz hastalıklar fenni ve idari tedbirler alınarak azaltılabilmekte ve önlenebilmektedir. Hijyen, dezenfeksiyon uygulamaları, karantina gibi tedbirler hayat kurtarıcıdır. Zoonoz hastalıklara karşı risk grubunda olan bireylerin kişisel hijyen kurallarına uymaları ve koruyucu ekipman kullanarak bulaş riskini azaltmaları alınması gereken ilk önlemlerdir. Kümesler, ağıllar, ahırlar, hayvan barınakları, mezbahalar, veteriner klinikleri zoonoz hastalık etkenlerinin hayvandan hayvana veya hayvandan insana başlıca bulaşma yerleridir. Bu nedenle bu alanlarda temizlik ve dezenfeksiyon önlemleri ihmal edilmeden ve kurallar dâhilinde uygun aralıklarla yapılmalıdır. Zoonoz etkenlere karşı gerekli hijyeni sağlamak ve dezenfektanları doğru kullanmak için hem halk hem de kurum ve kuruluşlarda çalışan personel düzenli olarak eğitim almalı ve bu uygulamaların denetimi yapılmadır. Eldiven, maske gibi koruyucu ekipmanlara ulaşım sağlanmalı, doğru ve etkin dezenfektan seçimi ilgili bakanlığın onayladığı ürünlerle yapılmalıdır. Sonuç olarak, hijyen ve dezenfeksiyonun önemi günümüzde çok daha iyi anlaşılmıştır; bu tedbirlerle daha sağlıklı bir çevre sağlanabilecektir.

Anahtar Kelimeler

dezenfeksiyon, hijyen, zoonoz hastalıklar

Hygiene Measures and Disinfection Methods Against Zoonotic Diseases

Öz

Zoonotic diseases have been threatening human and animal health since ancient times; It is a global problem that can result in death and has many serious consequences. The main sources of zoonotic diseases can be bacterial, viral or parasitic agents. Zoonotic diseases with different negative consequences can be reduced and prevented by taking scientific and administrative measures. Measures such as hygiene, disinfection practices and quarantine are life-saving. Individuals who are in the risk group against zoonotic diseases should comply with the rules of personal hygiene and reduce the risk of transmission by using protective equipment. Coops, pens, barns, animal shelters, slaughterhouses, veterinary clinics are the main places of transmission of zoonotic disease agents from animal to animal or from animal to human. For this reason, cleaning and disinfection measures in these areas should be done without neglecting and at appropriate intervals within the rules. In order to provide the necessary hygiene against zoonotic agents and to use disinfectants correctly, the personnel working in both the public and institutions and organizations should be regularly trained and these practices should be audited. Access to protective equipment such as gloves and masks should be provided, and correct and effective disinfectant selection should be made with products approved by the relevant ministry. As a result, the importance of hygiene and disinfection is now much better understood; A healthier environment will be provided by these measures.

Anahtar Kelimeler

disinfection, hygiene, zoonotic disease

Kaynakça

• Referans1 Ağalar, C., Aydos, T.R., Gürdal, H. (2005). Deneysel Araştırma Laboratuvarı ve Zoonozis. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (9), 175-186.
• Referans2 Azap, A. (2020). Bir Zoonotik Enfeksiyon Olarak Covıd-19. Erişim adresi (24.04.2022): https://www.ttb.org.tr/yayin_goster.php?Guid=42ee49a2-fb2d-11ea-abf2-539a0e741e38.
• Referans3 Best, M., Sattar, A., Springthorpe, V.S., Kennedy, M.E. (1990). Efficacies of Selected Disinfectants against Mycobacterium tuberculosis. Journal of Clınıcal Mıcrobıology. 28(10), 2234-2239.
• Referans4 Dvorak, G. (2005). Disinfection 101. Center for Food Security and Public Health, 3-20.
• Referans5 Erkmen, E. (2009). Bazı Dezenfektanların Etçi Piliç Üretim Kümeslerindeki Antimikrobiyal Etkinliklerinin Araştırılması. (Yayımlanmamış doktor tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı, Ankara.
• Referans6 Jurgiel, J., Filipiak, K.J., Szarpak, L., Jaguszewsk, M., Smereka, J., Dzieciatkowsk, T. (2020). Do pet sprotect their own ersin the COVID-19era?. Medical Hypotheses. 142, Erişim adresi (11.03.2022): https://doi.org/10.1016/j.mehy.2020.109831.