ULUSLAŞAMAYAN IRAK ULUSU

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 26 - 37, 23.06.2019

Şeyma Kızılay

Öz

ÖZET

Bu çalışmada, uzun yıllar Osmanlı
İmparatorluğu bünyesinde bulunan ve I. Dünya Savaşı sonrasında bir devlet
olarak uluslararası alanda yer edinen Irak’ta tam anlamıyla bir ulustan
bahsedilip bahsedilememesi konu edinilmiştir. Bir Irak ulusundan söz edilebilir
mi? sorusu çalışmanın hareket noktası olarak seçilerek cevap aranacaktır. 1932
yılında bağımsız olup devlet niteliği kazanan ülkede; etnik ve mezhepsel
çeşitliliğin, siyasi, ekonomik ve toplumsal yapının ve hem ülkeyi hem
Ortadoğu’yu derinden etkileyen olayların, homojen bir “Irak ulusu”nun varlığı
konusundaki etkinliği araştırılacaktır. 2003 yılında yaşanan ABD işgali sonrası
bir ulus inşası sürecine girilmesi ve yeniden yapılandırma faaliyetlerine
rağmen, ülkede bir bütünlük sağlanamaması, Irak’ta bir Irak ulusundan
bahsetmenin zor olduğunu göstermektedir.

                                 

Anahtar
Kelimeler: Irak; Ortadoğu; ulus inşası; Irak ulusu;
ABD.

Anahtar Kelimeler

Irak, Ortadoğu, Ulus İnşası, Irak ulusu, ABD

Kaynakça

• Abbas, Z. (2017, Ocak). Irak’ta mezhepsel çekişmelerin boyutları ve sonuçları, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (1), ss. 79-86.
• Akıncı, A. (2014). Milliyetçilik kuramları, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), ss. 131-150.
• Anderson, B. (2015). Hayali cemaatler milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması, (İskender Savaşır, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Arı, T. (2014). Geçmişten günümüze Ortadoğu, siyaset, savaş ve diplomasi, Bursa: Dora Yayınları.
• Avcı, E. (2011), Ulus inşası: Çatışmayı barışa çevirmede anahtar bir konsept mi?, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 7 (28), ss. 135-141.
• Aydın, R. (2018, Mart). Ulus, uluslaşma, devlet: Bir modern kavram olarak ulus-devlet, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6 (1), ss. 229-256.
• Bulut, E. (2011). Birinci ve İkinci Körfez Savaşı’nda ABD politikası, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu tarihi, (Mehmet Harmancı, çev.). İsanbul: Agora Kitaplığı.
• Çetinsaya, G. (2006, Nisan). SETA Irak Dosyası, Rapor No. ST1-406. Irak’ta yeni dönem, Ortadoğu ve Türkiye, SETA veritabanından erişilmiştir.
• Çetinsaya, G. Özhan, T. (2009). İşgalin 6. Yılında Irak, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), SETA Yayınları IV, 13 Aralık 2018 tarihinde http://arsiv.setav.org/ups/dosya/24299.pdf erişildi.
• Dmeral, N.A.A. (2018). 2003 sonrası dönemde Irak’ta Şii-Sünni çatışması: İç aktörlerin rolü, (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Duman, B. (2007). Saddam sonrası dönemde Irak, Türkmenler ve Kerkük, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Erkmen, S. (2010, Temmuz). Irak’ta işgal sonrası yaşam ve 2010 parlamento seçimleri, Ortadoğu Etütleri, 2 (3), ss. 107-145.
• Fukuyama, F. (2012). Ulus inşası, İstanbul: Profil Yayınları.
• Görentaş, B. (2018, February). Imagining geography: Nation and nationalism, The Journal of International Social Research, 11 (55), ss. 345-354.
• Grotenhuis, R. (2016). Nation-building as necessary effort in fragile States, Amsterdam University Press.
• Güner, Ö. (2011). Democratization process of Iraq, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kekilli, E. (2018, Mayıs). Irak genel seçimleri, Irak’ta yeni bir siyasi kültür arayışı, SETA Analiz, 239, ss. 7-20.
• Kirmanj, S. (2013). Identity and nation in Iraq, USA: Lynne Rienner Publishers.
• Kirmanj, S. (2014). Kürdish integration in Iraq: The paradoxes of nation formation and nation building, USA: University of Texas Press.
• Oran, B. (2003). Türk dış politikası, Kurtuluş Savaşı’ndan bugüne olgular, belgeler, yorumlar, Cilt III: 2001-2012, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özkırımlı, U. (2008). Milliyetçilik kuramları, eleştirel bir bakış, İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Pınartaş, A. (2011). Irak’ın geleceği: ABD’nin çekilmesi ve muhtemel senaryolar, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Pirinççi, F. (2004). 2003 Savaşı sonrası Irak’ta siyasal yapılanma süreci, Ed. Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Müdürlüğü İkinci Orta Doğu Semineri: Dünden Bugüne Irak (Uluslararası Katılımlı), Elazığ: Fırat Üniversitesi Basımevi.
• Selçuk, S.S. Dünden bugüne milliyetçilik: Küresel dünyada yükselen sesler, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (3), ss. 117-136.