Primary School Teachers' Adequacy of Curriculums in Terms of Critical Reading

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 711 - 727, 31.07.2025

Gözde Güneş , Mehmet Kaan Demir

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1692182

Öz

This study examined how primary school teachers evaluate current curricula in terms of critical reading. The study, which was conducted using the phenomenological design from qualitative research methods, included 24 fourth-grade teachers who worked in public schools in the central district of Çanakkale province in the 2023-2024 academic year and volunteered to participate. The research data were collected through a semi-structured interview form prepared by the researchers and analyzed using the content analysis method. The findings show that teachers mostly agree that course contents are not comprehensive enough in terms of critical reading. This situation reveals that the activities supporting critical reading skills in current curricula are limited. It was emphasized that course contents should be made more flexible and interactive in order for students to develop critical thinking skills. In addition, teachers' unity of method and more involvement in practical activities can make significant contributions to the development of critical reading skills.

Anahtar Kelimeler

Primary school , primary school teacher , curriculum , critical reading

Sınıf Öğretmenlerinin Öğretim Programlarını Eleştirel Okuma Açısından Yeterli Bulma Durumları

Öz

Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin mevcut öğretim programlarını eleştirel okuma açısından nasıl değerlendirdiği incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılarak gerçekleştirilen çalışmaya, 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında Çanakkale ili Merkez ilçesindeki devlet okullarında görev yapan ve gönüllü olarak katılım sağlayan 24 dördüncü sınıf öğretmeni dahil edilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen bulgular, öğretmenlerin çoğunlukla ders içeriklerinin eleştirel okuma açısından yeterince kapsamlı olmadığı konusunda hemfikir olduklarını göstermektedir. Bu durum, mevcut öğretim programlarında eleştirel okuma becerilerini destekleyen etkinliklerin sınırlı kaldığını ortaya koymaktadır. Öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilmeleri için ders içeriklerinin daha esnek ve etkileşimli hale getirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin yöntem birliği sağlaması ve uygulamalı etkinliklere daha fazla yer vermesi, eleştirel okuma becerilerinin gelişimine önemli katkılar sunabilir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul , sınıf öğretmeni , öğretim programı , eleştirel okuma

Etik Beyan

Bu araştırma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Etik Kurulu’nun 02/03/2024 tarihli ve E-84026528-050.99-2400066725 sayılı kararı ile alınan izinle yürütülmüştür.

Kaynakça

• Akınoğlu, O. (2003). Bir eğitim değeri olarak eleştirel düşünme. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 7-26.
• Akyol, H. ve Temur, T. (2008). Ses temelli cümle yöntemi ve cümle yöntemi ile okuma yazma öğrenen öğrencilerin okuma becerilerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 79-95.
• Altunsöz, D. (2016). Türkçe dersi 4. sınıf öğretim programının öğrencilerin eleştirel okuma becerisini geliştirmesi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Aşılıoğlu, B. (2008). Bilişsel öğrenmeler için eleştirel okumanın önemi ve onu geliştirme yolları. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 1-11.
• Aybek, B. ve Aslan, S. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel okuma öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(4), 1672–1683.
• Baysal, E. A. ve Hocaoğlu, N. (2019). Nitel araştırma modelleri-desenleri. G. Ocak (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık.
• Boran, D. (2019). Fen öğretiminde eleştirel okuma uygulamalarının öğrenme ürünlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Çetinkılıç, S. (2017). Fen öğretiminde eleştirel okuma uygulamalarının kullanılmasının akademik performans ve problem çözme becerisi üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Çifçi, M. (2006). Eleştirel okuma. Belleten Dergisi Türkçenin Eğitimi Özel Sayısı, 1, 55-80.
• Duran, E. (2013). Türkçe dersi öğretim programlarında eleştirel okuma. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 351-365.
• Emiroğlu, H. (2014). Eleştirel okuma öğretiminin eleştirel okuma becerisine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Esemen, A. ve Sadioğlu, Ö. (2021). İlkokul Türkçe ders kitaplarının eleştirel okuma becerisi açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 35(3), 436-460. Işık Aydın, R. (2017). Eleştirel okuma ve tartışarak okuma yöntemlerinin 6. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyine etkisi (Muş ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Kurudayıoğlu, M. ve Çetin, Ö. (2015). Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3): 1-19.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi. Özensoy, A. U. (2011). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş sosyal bilgiler dersinin eleştirel düşünme becerisine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 13-25.
• Özensoy, A.U. (2012). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş Sosyal Bilgiler dersiyle ilgili öğrencilerin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 187-202.
• Yalçıntaş, E. (2014). İlkokullarda eleştirel okuma eğitiminin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K., Kandemir, E., Çınar, Z. ve Durak, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi öğretim programına yönelik görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 135-154.
• Yıldız, C. (Ed.) (2008). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.