Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmenlerin Örgütsel Muhalefet ve Örgütsel Yalnızlık Algı Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 1086 - 1099, 29.11.2021

Ümit Doğan , Yalçın Varol Yıldızbaş , Seyfettin Abdurrezzak , Ramazan Özkul

https://doi.org/10.31592/aeusbed.978062

Öz

Bu araştırma uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet ve örgütsel yalnızlık algı düzeylerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin görüşlerinin cinsiyet, mezun olunan fakülte, öğrenim durumu, branş, yaş ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda araştırma modeli olarak genel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini Sakarya ilinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak toplam 192 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplamak için Örgütsel Muhalefet Ölçeği ve İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler üzerinden betimsel istatistikler yapılmıştır. Yapılan araştırma neticesinde; uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet algıları cinsiyet ve mezun olunan fakülte değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken, mezuniyet durumu değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği, önlisans mezunu öğretmenlerin örgütsel muhalefet algılarının lisans mezunu öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel yalnızlık algılarının cinsiyet, mezuniyet durumu, mezun olunan fakülte, branş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği, öğretmenlerin örgütsel muhalefet algıları ile örgütsel yalnızlık algıları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu, örgütsel muhalefetin örgütsel yalnızlığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır. Araştırma neticesinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışlarının ve örgütsel yalnızlık sebeplerinin özellikle uzaktan eğitim sürecinde daha iyi anlaşılması açısından nitel çalışmalarla desteklenmesinin önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Uzaktan eğitim, Örgütsel muhalefet, Örgütsel yalnızlık

Kaynakça

• Ardoğan, R. (2004). Teorik temeller ve tarihsel gerilimler arasında İslam kültüründe siyasal muhalefet. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2), 171-189.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Pegem A Yayıncılık.
• Dağlı, A. (2015). Örgütsel muhalefet ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 198-218.
• Demirbaş, B., & Haşit, G. (2016). İş yerinde yalnızlık ve işten ayrılma niyetine etkisi: Akademisyenler üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 137-158.
• Doğan, T., Çetin, B., & Sungur, M. Z. (2009). İş yaşamında yalnızlık ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(6), 271-277.
• Gafa, İ., & Dikmenli, Y. (2019). Sınıf öğretmenlerinin iş doyumu ve iş yaşamındaki yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 131-150.
• Garner, J. T. (2009). Strategic dissent: Expressions of organizational dissent motivated by influence goals. International Journal of Strategic Communication, 3(1), 34-51.
• Güney, S. (2004). Yönetim organizasyon ve örgütsel davranış terimler sözlüğü (1.Baskı). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Kaplan, S. (2011). Öğretmenlerin iş yerinde yalnızlık duygularının okullardaki örgütsel güven düzeyi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Karaduman, M. (2013). İş yaşamında yalnızlık algısının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi ve öğretmenler üzerinde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınevi.
• Kassing, J. W. (2007). Articulating, antagonizing, and displacing: A model of employee dissent. Communication Studies, 48, 311-332.
• Kassing, J. W. (2008). Development and validation of the organizational dissentscale. Management Communication Quarterly, 12(2), 183-229.
• Kassing, J. W. (2008). Considerthis: A comparison of factors contributing to employees' expressions of dissent. Communication Quarterly, 57(3), 342-355.
• Kassing, J. W., & Armstrong, T. A. (2002). Someone’s going to hear about this: Examining the association between dissent-triggeringeventsandemployees’ dissent expression. Management Communication Quarterly, 16(1), 39-65.
• Kassing, J. W., & Avtgis, T. A. (2009). Examining the relation ship between organizational dissentan daggressive communication. Management Communication Quarterly, 13(1), 100-115.
• Kayaalp, E., & Özdemir, T. Y. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik, örgütsel yalnızlık ve örgütsel yabancılaşma algılarının örgütsel sinizm düzeyleriyle ilişkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(38), 101-113.
• Malhotra, N. K. (2004). Marketing researchandappliedorientation(4. Edition). PearsonPrenticeHall.
• Mercan, N., Oyur, E., Alamur, B., Gül, S., & Bengül, S. (2012). İşyeri yalnızlığı ve sosyal fobi arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 213-226.
• Moens, E., Baert, S., Verhofstadt, E., & Van Ootegem, L. (2021). Does loneliness lurk in tempwork? Exploring the associations between temporary employment, loneliness at work and jobsatisfaction. PloSone, 16(5),2-9.
• Nartgün, Ş. S., & Demirer, S. (2012).Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile iş yaşamında yalnızlık düzeylerine ilişkin görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 139-157.
• Oğuz, E., & Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin iş yaşamında algıladıkları yalnızlık ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(3), 787-795.
• Özdemir, M. (2010). Ankara ili kamu liselerinde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Redding, W. C. (1985). Rockingboats, blowingwhistles, andteachingspeechcommunication. CommunicationEducation, 34, 245-258.
• Sergin, C., & Kinley, T. (2005). Social skills deficiets among the social anxious: Reflections from other and loneliness. Motivation and Emotion, 29, 1-24.
• Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin işle bütünleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Shahinpoor, N., & Matt, B. F. (2007). The power of one: Dissent and organizational life. Journal of Business Ethics, 74(1), 37-48.
• Tabak, I., & Argon, T. (2018). Duygusal işçilik ve iş yaşamında yalnızlığa yönelik öğretmen görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1-13.
• Wright, S. L, Burt, C. D., & Strongman, K. T. (2006). Loneliness in theworkplace: Construct definition and scale development. New Zealand Journal of Psychology, 35(2), 59-68.
• Wright, S. L. (2005a). Loneliness in the workplace. Doctoral dissertation, Christchurch (New Zealand) University of Canterbury.
• Wright, S. L. (2005b). Organizational climate, social support and loneliness in the workplace. Ashkanasy, N. M., Zerbe, W. J. and Härtel, C. E. J. (Eds.) The effect of affect in organizational settings (Research on emotion in organizations, Vol. 1). Emerald Group Publishing Limited, Bingley, (pp. 123-142). https://doi.org/10.1016/S1746-9791(05)01106-5.
• Yakut, S., & Certel, H. (2016). Öğretmenlerde yalnızlık düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Birey ve Toplum, 6(11), 169-193.
• Yanık, C. (2012). Örgütsel sessizlik ile güven arasındaki ilişki ve eğitim örgütlerinde bir araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zikmund, W. G. (2007). Business researchmethod s(5. Ed.). The Dryden Press.