The Last Enligthment of Hellenistic Reason: From Library of Alexandria to Beytü'l Hikme

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 314 - 333, 31.07.2024

Sait Ebinç

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1430203

Öz

ABSTRACT
The purpose of this article is to focus on the Library of Alexandria, which served as an extension of Ancient Greek thought in the East. The main emphasis of the article is to examine the historical position and significance of the Library of Alexandria in transmitting Ancient Greek thought and science. It explains the translation activities into Arabic and later into Latin by the Syriac and Nestorian heretical communities in the regions of Nisibis Edessa and Antioch of Eastern Rome, which served as the transmission channel of Ancient Greek thought. Through these translation activities, the journey and stops of the sources of rational awakening among societies and places are discussed. The analysis attempts to trace how texts related to natural philosophy, encompassing these disciplines, reached the Beytü’l Hikme in Baghdad, the most advanced center of intellect in the Islamic world in the 9th and 10th centuries, starting from Alexandria through translation activities. Despite the rich literature on the Library of Alexandria, this literature has taken on a structure intertwined with myths and truths. Therefore, in this article, a discussion of the literature and the theses put forward in this regard is conducted within a comparative method and a historical perspective. It is argued by presenting evidence that there are many narratives in Western literature woven with myths regarding the burning of the library by Muslims, which are baseless. Although it was proven in the 19th century that the claim that the Library of Alexandria was burned by Muslims is baseless, this myth has been repeated in many texts in the past century. The bias of Islamic phobia in the West, which has infiltrated scientific literature, is reiterated in many Western sources as a rumor. Therefore, this article also contains a response aimed at proving that such claims are baseless.

Anahtar Kelimeler

Alexandria Library, Ancient Greece, Beytül Hikme, Rational Thought, Islam

Helenistik Aklın Son Işığı: İskenderiye Kütüphanesinden Beytül Hikme'ye Düşünce Geleneği

Öz

Öz
Bu makalenin amacı Antik Yunan düşüncesinin Doğu’daki uzantısı olan İskenderiye Kütüphanesi’ni konu edinmektedir. Makalenin temel odağı İskenderiye Kütüphanesinin Antik Yunan düşünce ve bilimini iletmedeki tarihi konumunu ve önemini incelemektedir. Antik Yunan düşüncesinin iletim kanalı olan Doğu Roma’nın Nisibis (Nusaybin) Edessa (Urfa) Antiok (Antakya) bölgelerindeki Süryani ve Nesturi heretik toplulukların önce Arapçaya daha sonra Latinceye tercüme faaliyetlerini açıklamaktadır. Bu tercüme faaliyetleri aracılığıyla akılcı uyanışın kaynaklarının toplumlar mekanlar arasındaki yolculuğu ve uğrakları tartışılmaktadır. Akılcı düşüncenin kaynakları Felsefe, Astronomi, Matematik Coğrafya Tıb bilimidir. Bu disiplinleri içeren doğa felsefesine ilişkin metinlerin tercüme faaliyetleriyle İskenderiye’den başlayarak 9. ve 10.yüzyılda İslam dünyasının en gelişmiş akıl bucağı olan Bağdat’taki Beytü-l Hikme’ye nasıl ulaştığı analiz edilmeye çalışılmıştır. İskenderiye Kütüphanesi ile ilgili zengin bir literatür olmasına karşın bu literatürün mitoslarla hakikatin iç içe geçtiği bir yapıya bürünmüştür. Bu nedenle bu makalede literatür tartışması ve bu konuda ileri sürülen tezler karşılaştırmalı bir yöntemle tarihsel perspektif içinde tartışılmıştır. Batı literatüründe kütüphanenin Müslümanlar tarafından yakıldığıyla ilgili efsanelerle örülmüş pek çok anlatı olduğunu bunların temelsiz olduğunu ispatlayan kanıtlara ortaya koyularak tartışılmıştır. İskenderiye Kütüphanesi’nin Müslümanlar tarafından yakıldığı iddiasının temelsiz olduğu 19. Yüzyılda ispatlanmasına rağmen bu efsane son yüz yılda pek çok metinde yine de tekrarlanmaktadır. Batıda İslami fobinin bilimsel literatüre de bulaşan önyargısı bir şayia olarak pek çok Batı kaynaklı metinlerde tekrarlanmaktadır. Bu nedenle bu makale bu türden iddiaların temelsiz olduğunu ispatlamaya yönelik bir cevabı da içermektedir.

Anahtar Kelimeler

İskenderiye Kütüphanes, Antik Yunan, Rasyonel Düşünce, İslam, Beytül Hikme

Kaynakça

• Adıvar, A. (1980). Bilim ve din (3.Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi Yayınları.
• Algra, K., Ed. (1999). Chronology. The Cambridge History of Hellenistic Philosophy. New York: Cambridge University Press.
• Arslan, A. (1996). İslam felsefesi üzerine. Ankara: Vadi Yayınları. Argyle. A. W. (1974). The Ancient University of Alexandria. The Classical Journal, 69(4), 348-350
• Ali, I. (2022). On the transmission of Greek philosophy to medieval Muslim philosophers. Teologies studies, 78(4), 75-104 https://doi.org/10.4102/hts.v78i4.7504
• Bagnall R. S.(2002). Alexandria: library of dreams. Proceedings of the American Philosophical Society, 146(4.), 348-362
• Barnabas, J. (2000). Religious freedom and human rights, C. J. Nirmal (Ed.), Human rights in India in (pp. 198-212). Oxford University Press.
• Barnes, R. (2006). Dünyadan uzak yaşayan kitap kurtları: Antik İskenderiye Kütüphanesi. I, Mcleold, (Ed.), İskenderiye Kütüphanesi, içinde (ss. 89-101) N. Böke, E. Çev, Ankara: Dost Kitapevi. Bergstrasser, G. (2006) Sami dilleri tarihi. İstanbul: Anka Yayınları. Berthold, W. (1940). İslam medeniyeti tarihi (Çev. F. Köprülü). İstanbul Kanaat Kitapevi.
• Canfora, L. (1990). The vanished libraray, a wonder of the ancient World. (Çev. R. Martin). California: University of California Press.
• Casson, L. (2001). Libraries in the ancient world. new haven. Connecticut: Yale University Press.
• Corbin, H. (1994). İslam felsefesi tarihi. (Çev. H. Hatemi). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Delia, D. (1992). From romance to rhetoric; The Alexandrian library in classical and Islamic traditions. The American Historical Review, 97(5), 1449-1467.
• El Cabiri, M. (2003). Felsefi mirasımız ve biz. (Çev. S. Aykut) İstanbul: Kitapevi Yayınları. El Abadı, M. (1991). Innovation and originality; in the literature and philosophy of ancient Alexandria, India international. Centre Quarterly, 18(4), 145-159.
• Erksine, A. (1995). Culture and power in ptolemaic Egypt: the Museum and Library of Alexandria, Greeece & Rome 42(1), 38-48.
• Gibbon, E. (1848). The decline and fall of the Roman Empire VI. Oxford: Oxford University Press, London.
• Franz. G. (2011). The ancient Library at Alexandria: embracing the excellent, avoiding its fate. London: Paul Kegan Press.
• Glassner, J. (2004). Mesopotamian chronicles. Atlanta, Georgia: Society of Biblical Literature.
• Goıteın, S. D. (1963). Between Hellenism and Renaissance Islam. The Intermediate Civilization. Islamic Research Institute, 2(2), 217-233.
• Grant, E. (2008). The fate of Ancient Greek Natural Philosophye in the Middle Age: Islam and Western Christaianity. The Review of Metaphysics, 61(3), 503-526.
• Guetes, D. (1998) Greek thought, Arabic culture the Graeco-Arabic translation movement in Baghdad and early Abbasaid society. London: Routledge
• Günaltay, Ş. (1987). Türk tarihinin ilk devirlerinden yakın şark- Elam ve Mezopotamya, Ankara: Türk Tarih Kurumu yayınları.
• Günaltay. Ş. (2001). Antik Felsefenin İslam Dünyasına Girişi. İstanbul: Kaknüs Yayınları. Gündüz, Ş. (1998). Mitoloji ile inanç arasında. Samsun: Etüt Yayınları. Haldun, İ. (1997). Mukaddime. (Haz. Süleyman Uludağ). İstanbul: Dergah Yayınları
• Hendrickson, T. (2014). The invetion of the Greek Library. Transections of the American Philological Association 144(2), 371-413.
• Hodgson M. G. S. (1993). İslamın serüveni. (Çev. İ. Akyol, S. Demirci, A. Demirhan ve diğerleri) İstanbul: İz Yayıncılık.
• Hourani, G. F. (1970). The earley growth of the secular sciences in Andalusia. Studia Islamica, 32(5), 143-156.
• Jog, B. N. (1994). Threat of Islam: Indian dimension. Unnati Prakashan: Mumbaı.
• Küçükömer, İ. (1994). Sivil toplum yazıları. İstanbul: Bağlam Yayınları. Küçükömer, İ. (1994). Halk demokrasi istiyor mu? İstanbul: Bağlam Yayınları.
• MacLeod, R. (2006). Tarihte ve Mitolojide İskenderiye. (Çev. E. Böke). Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
• Mavroudi, M. (2015). Translations from Greek into Latin and Arabic during the middle ages: searching for the classical tradition, Speculum, 90(1), 28-59.
• Mayerof, M. (1930). The Book of Treasure, an Early Arabic treatise on medicine. Isis, 14(1), 55-76.
• Nasution, A. A., Rusydiana, A. S., Isfandayani, I., Bayuni, E. M., Kartikawati, D. R., and Ihwan, I. (2021). The House of Wisdom as a Library and Center of Knowledge, 1-21. Ortaylı, İ. (2006). İskenderiye kütüphanesi, Görüşler, 20(1), 85-88.
• O’Leary, D. L. (1979). How Greek Science passed to the Arabs. London: Routledge Kegan Paul Lte.
• O’Leary, D. L. (1959). İslam düşüncesi ve tarihteki yeri. (Çev. Y. Kutluay) Ankara: A.Ü İlahiyat Fakültesi Yayınları. Ofek, H. (2011).Why the Arabic world turned away from science. The New Atlantis, 3-23. Palacios, M. A. (2008). Islam and the Divine Comedy. London: Newyork Routledge Press.
• Pingre, D. (2001). From Alexandria to Baghdad to Byzantium. The Transmission of Astrology. International Journal of the Classical Tradition, 8(1), 3-37.
• Phillips, H. (2010). The Great Library of Alexandria. Library Philosophy and Practice, 1-22.
• Ramelli, I. L. E. (2015). Ethos and Logos: a second century debate between Pagan and Christian Philosophers. Vigiliae Cristianae,69(2), 123-156.
• Rodenbeck, J. (2001). Literary Alexandria. The Massachusetts Review, 42(4), 524-572.
• Rico, C, and Dan, A. (2017). The Library of Alexandria: a Cultural Crossroads of the Ancient World. Polis Institute 6(2), 374-409.
• Runia, T. D. (2004). Clement of Alexandria and the Philonic Doctrine of the Diven Power(s). Vigiliae Christianae, 58(3), 256-276.
• Sabra, A. I. (1996). the appropriation and subsequent naturalization of Greek Science in Medieval Islam: a preliminary statement. In Tradition, Transmission, Transformation pp.3-27.
• Tarn, W.W. (1927). Hellenistic civilization. London: E. Arnold.
• Ülken, H. Z. (1992). Türkiye’de çağdaş düşünce tarihi. İstanbul: Ülken Yayınları.
• Ülken, H. Z. (1935). Uyanış dönemlerinde tercümenin rolü: İstanbul: Ülken Yayınları. Ülken, H. Z. (1969). Bilim felsefesi. İstanbul: Ülken Yayanları
• Vallance, J. (2006). Kütüphanedeki doktorlar; Kitapkurdu Apollonios’un tuhaf öyküsü ve diğer öyküler, Antik İskenderiye Kütüphanesi. I, Mcleold, (Ed.), İskenderiye Kütüphanesi, içinde (ss. 89-101) (Çev. E. Böke). Ankara: Dost Kitapevi.
• Walzer, R. (1945). Arabic transmission of Greek thought to medieval Europe. Bulletin of the John Rylands Library, 29(1), 160-183.
• Watt, J. (2013). The Syriac Aristotle between Alexandria and Baghdad. Journal for late antique religion and culture, 7(2), 26-50.
• Zou'bi, M. R., and Shah, H. (2017). Science institutionalization in early Islam: Bayt al- Hikma of Baghdad a Model o an Academy o Sciences. Human and Social Sciences, 44(3), 239- 247.