The Role of Personality Traits on Climate Change Anxiety in Emerging Adulthood

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 797 - 808, 30.11.2025

Meva Demir Kaya , Ayşe Tuba Aksakallı

https://doi.org/10.35341/afet.1625399

Öz

Today, climate change is not only an environmental problem, but also has significant effects on the mental health of individuals. Ecological changes such as frequently changing weather events, decreasing ecological diversity, and rapidly increasing air temperatures cause an increase in mental health problems such as anxiety and depression and negatively affect the well-being of individuals. It is thought that the personality traits of individuals who experience anxiety regarding ecological changes may be determinative. In other words, it is assumed that the personality traits of individuals will affect their reactions to changes related to ecological events. In this context, the aim of this study was to investigate the role of personality traits on climate change anxiety among emerging adults. The participants consist of 588 university students, 446 female and 142 male, to whom data collection tools were applied face to face. The Ten-Item Personality Scale and Climate Change Anxiety Scale were used to collect data. On data analyses, pearson correlation and multiple linear regression were used. As a result of the study, there were negative significant relationships between climate change anxiety and personality traits of extraversion, responsibility, emotional balance, and openness to experience. Another result of the study, extraversion and emotional balance had a predictive role on climate change anxiety.

Anahtar Kelimeler

Anxiety , Climate Change , Emerging Adulthood , Personality , TIPI

Beliren Yetişkin Döneminde Kişilik Özelliklerinin İklim Değişikliği Anksiyetesi Üzerindeki Rolü

Öz

Günümüzde iklim değişikliği çevresel bir problem olmanın yanı sıra, bireylerin ruh sağlığı üzerinde önemli etkiler oluşturmaktadır. Oldukça sık değişen hava olayları, ekolojik çeşitliliğin azalması ve hızla artan hava sıcaklıkları gibi ekolojik değişimler; anksiyete, depresyon gibi ruhsal sağlık problemlerinin artışına neden olmakta ve bireylerin iyi oluşlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Ekolojik değişimlere ilişkin anksiyete yaşayan bireylerin ise kişilik özelliklerinin belirleyici olabileceği düşünülmektedir. Bir diğer ifadeyle, bireylerin sahip olduğu kişilik özelliklerinin ekolojik olaylara ilişkin değişimlere gösterdikleri tepkileri etkileyeceği varsayılmıştır. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı, beliren yetişkinlerde kişilik özelliklerinin iklim değişikliği anksiyetesi üzerindeki rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu veri toplama araçlarının yüz yüze uygulandığı 142 erkek ve 446 kadın olmak üzere 588 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanmasında On-Maddeli Kişilik Ölçeği (OMKÖ) ve İklim Değişikliği Anksiyetesi Ölçeği (İDAÖ) kullanılmıştır. Veriler Pearson korelasyon katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kişilik özelliklerinden dışa dönüklük, sorumluluk, duygusal denge ve deneyime açıklık ile iklim değişikliği anksiyetesi arasında negatif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu belirlenmiştir. Ek olarak, araştırmanın bir diğer sonucunda, dışa dönüklük ile duygusal dengenin iklim değişikliği anksiyetesi üzerinde yordayıcı rolünün olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçları gelecek çalışmalara ışık tutması amacıyla literatür bulgularıyla tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete , Beliren Yetişkinlik Dönemi , İklim Değişikliği , Kişilik , OMKÖ

Kaynakça

• Alizadeh, Z., Feizi, A., Rejali, M., Afshar, H., Keshteli, A. H., & Adibi, P. (2018). The predictive value of personality traits for psychological problems (stress, anxiety and depression): Results from a large population based study. Journal of Epidemiology and Global Health, 8(3), 124-133. https://doi.org/10.2991/j.jegh.2017.11.003
• Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469. 10.1037/0003-066x.55.5.469.
• Arnett, J. J. (2004). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. Oxford University Press. 10.1093/oso/9780197695937.001.0001.
• Atak, H. (2013). The Turkish adaptation of the ten-item personality inventory. Nöro Psikiyatri Arşivi, 50(4), 312-319. doi: 10.4274/npa.y6128
• Atalay, E. (2025). İklim Değişikliği Farkındalığı ve İklim Değişikliği Anksiyetesi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 17(32), 475-495. https://doi.org/10.38155/ksbd.1633266
• Atkinson, R.L., Atkinson, R.C., Smith, E.E., Bem, D.J., & Nolen-Hoeksema, S. (1996). Psikolojiye Giriş. (Çev. Yavuz Alagon). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Benet-Martinez, V., and O. P. John (1998). Los cinco grandes across cultures and ethnic groups: multitrait multimethod analyses of the big five in Spanish and English.” Journal of Personality and Social Psychology. 75 (3): 729–750. doi:10.1037/0022-3514.75.3.729.
• Berry, H. (2009). Pearl in the oyster: Climate change as a mental health opportunity. Australasian Psychiatry, 17(6), 453-456. https://doi.org/10.1080/10398560903045328
• Bhullar, N., Davis, M., Kumar, R., Nunn, P., & Rickwood, D. (2022). Climate anxiety does not need a diagnosis of a mental health disorder. The Lancet Planetary Health, 6(5), e383. https://doi.org/10.1016/S2542-5196(22)00072-9
• Budziszewska, M., & Jonsson, S. E. (2021). From climate anxiety to climate action: An existential perspective on climate change concerns within psychotherapy. Journal of Humanistic Psychology, https://doi.org/10.1177/0022167821993243.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. İ. D. Ergüvan Sarıoğlu (çev.). Kaktüs Yayınları: İstanbul
• Cebeci, F., Karaman, M., Öztürk, A. F., Uzun, K., Altın, O., Arıcı, A., & Artan, T. (2022). İklim değişikliği anksiyetesi ölçeğinin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 22(1), 20-42. https://doi.org/10.54961/uobild.1129602.
• Chen, S., Yao, N., & Qian, M. (2018). The influence of uncertainty and intolerance of uncertainty on anxiety. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, 61, 60-65. https://doi.org/10.1016/j.jbtep.2018.06.005.
• Clayton, S., & Karazsia, B. T. (2020). Development and validation of a measure of climate change anxiety. Journal of Environmental Psychology, 69, 101434. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2020.101434
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Cook, R. D. (1977). Detection of influential observations in linear regression. Technometrics, 19, 15–18. https://doi.org/10.1080/00401706.1977.10489493
• Costa Jr, P. T., & McCrae, R. R. (1995). Domains and facets: Hierarchical personality assessment using the Revised NEO Personality Inventory. Journal of personality assessment, 64(1), 21-50. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa6401_2
• Costache, M. E., Frick, A., Månsson, K., Engman, J., Faria, V., Hjorth, O., ... & Furmark, T. (2020). Higher-and lower-order personality traits and cluster subtypes in social anxiety disorder. PloS one, 15(4), e0232187. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0232187
• Costello, A., Abbas, M., Allen, A., Ball, S., Bell, S., Bellamy, R., ... & Patterson, C. (2009). Managing the health effects of climate change: lancet and University College London Institute for Global Health Commission. The Lancet, 373(9676), 1693-1733.
• Coyle, K.J., & Susteren, V.L. (2012). The psychological effects of global warming on the United States: and why the U.S. mental health care system is not adequately prepared. National Forum & Research Report: National Wildlife Federation Climate Education Program.
• Donoghue, C., & Stein, P. J. (2007). Diversity in adult experiences and criteria for adulthood among college students. College Student Journal, 41(4), 831-843.
• Durbin, J., & Watson, G. S. (1950). Testing for serial correlation in least squares regression: I. Biometrika, 37(3-4), 409–428. https://doi.org/2332391
• Erikson, E. H. (1997). The Life Cycle Completed. New York: Norton.
• Fava, G. A., Ruini, C., Rafanelli, C., Finos, L., Salmaso, L., Mangelli, L., & Sirigatti, S. (2004). Well-being therapy of generalized anxiety disorder. Psychotherapy and psychosomatics, 74(1), 26-30. https://doi.org/10.1159/000082023
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4th ed.). London: Sage Publications.
• Finnegan, W. (2023). Educating for hope and action competence: a study of secondary school students and teachers in England. Environmental Education Research, 29(11), 1617-1636.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 25 Step By Step: A Simple Guide And Reference (15th ed.). New York, NY: Routledge.
• Gosling, S. D., Rentfrow, P. J., & Swann Jr, W. B. (2003). A very brief measure of the Big-Five personality domains. Journal of Research in Personality, 37(6), 504-528. https://doi.org/10.1016/S0092-6566(03)00046-1
• Hair, J. F., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2011). PLS-SEM: Indeed a silver bullet. Journal of Marketing theory and Practice, 19(2), 139-152. https://doi.org/10.2753/MTP1069-6679190202
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2019). Multivariate data analysis. Cengage learning. Hampshire, United Kingdom, 633.
• İnan, C. M., & Kahraman, C. Ş. (2024). Yetişkin Bireylerde Eko-Anksiyetenin Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranışları ile İlişkisi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 544-553.
• Kalkan, Y. (2023). Tıp Fakültesi, Veterinerlik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Fakültesi son sınıf öğrencilerinde tek sağlığa yaklaşım ve iklim değişikliği anksiyetesi durumu.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. (28. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, F., Aydin, F., Schepman, A., Rodway, P., Yetişensoy, O., & Demir Kaya, M. (2024). The roles of personality traits, AI anxiety, and demographic factors in attitudes toward artificial intelligence. International Journal of Human–Computer Interaction, 40(2), 497-514. https://doi.org/10.1080/10447318.2022.2151730
• Koçer, L. L., & Delice, T. (2016). Yeşil reklamlara yönelik tutumların çevresel duyarlılığa etkisi: Çevresel kaygının aracılık rolü. Humanities Sciences, 11(2), 112-139.
• Matthews, G. (2021). Stress states, personality and cognitive functioning: A review of research with the Dundee Stress State Questionnaire. Personality and Individual Differences, 169, 110083. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110083
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81–90. https://doi.org/10.1037/0022-3514.52.1.81
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2003). Personality in adulthood: A five-factor theory perspective. Guilford press.
• Monni, A., Collison, K. L., Hill, K. E., Oumeziane, B. A., & Foti, D. (2022). The novel frontal alpha asymmetry factor and its association with depression, anxiety, and personality traits. Psychophysiology, 59(11), e14109. https://doi.org/10.1111/psyp.14109
• Morris, M. B., Burns, G. N., Periard, D. A., & Shoda, E. A. (2015). Extraversion–emotional stability circumplex traits and subjective well-being. Journal of Happiness Studies, 16, 1509-1523. https://doi.org/10.1007/s10902-014-9573-9
• Nikčević, A. V., Marino, C., Kolubinski, D. C., Leach, D., & Spada, M. M. (2021). Modelling the contribution of the Big Five personality traits, health anxiety, and COVID-19 psychological distress to generalised anxiety and depressive symptoms during the COVID-19 pandemic. Journal of Affective Disorders, 279, 578-584. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.10.053
• Oruk, D. Ö., Güp, A. A., Dongaz, Ö. İ., Bayar, K., & Bayar, B. (2020). Fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü öğrencilerinin klinik uygulamaya yönelik kaygı düzeyleri ve kişilik tiplerinin incelenmesi: Bir pilot çalışma. J Zeugma Health Res, 2(2), 51-60.
• Pihkala, P. (2020). Anxiety and the ecological crisis: An analysis of eco-anxiety and climate anxiety. Sustainability, 12(19), 7836. https://doi.org/10.3390/su12197836
• Schneider, B. (2007). Evolution of the study and practice of personality at work. Human Resource Management: Published in Cooperation with the School of Business Administration, The University of Michigan and in alliance with the Society of Human Resources Management, 46(4), 583-610. https://doi.org/10.1002/hrm.20183
• Schwartz, S. E., Benoit, L., Clayton, S., Parnes, M. F., Swenson, L., & Lowe, S. R. (2023). Climate change anxiety and mental health: Environmental activism as buffer. Current Psychology, 42(20), 16708-16721. https://doi.org/10.1007/s12144-022-02735-6
• Semenderoğlu, A., Sanlı, V., & Arslan, K. (2024). Buca Eğitim Fakültesi öğrencilerinin küresel iklim değişikliğine yönelik endişe düzeyleri. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (53), 39-58.
• Sezgin, S. (2024). Türkiye’de vatandaşların iklim değişikliği anksiyetesinin değerlendirilmesi. Kent Akademisi, 17(1), 1-21. https://doi.org/10.35674/kent.1388925
• Soutar, C., & Wand, A. P. (2022). Understanding the spectrum of anxiety responses to climate change: A systematic review of the qualitative literature. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(2), 990. https://doi.org/10.3390/ijerph19020990
• Stanley, S. K., Hogg, T. L., Leviston, Z., & Walker, I. (2021). From anger to action: Differential impacts of eco-anxiety, eco-depression, and eco-anger on climate action and wellbeing. The Journal of Climate Change and Health, 1, 100003. https://doi.org/10.1016/j.joclim.2021.100003
• Stein, M. B., Jang, K. L., & Livesley, W. J. (2002). Heritability of social anxiety-related concerns and personality characteristics: a twin study. The Journal of Nervous and Mental Disease, 190(4), 219-224. Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson Education.
• Tabak, A., Basım, H. N., Tatar, İ., & Çetin, F. (2010). İzlenim Yönetimi Taktiklerinde Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Rolü: Savunma Sanayiinde Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 10(2), 539-557.
• Taşkaya, R., & Özyürek, A. (2023). Kurum Bakımında ve Ailesiyle Yaşayan Ergenlerin Bağlanma, Sorumluluk ve Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Toplum ve Sosyal Hizmet, 34(3), 659-673. https://doi.org/10.33417/tsh.1266417
• Tobin, R. M., Graziano, W. G., Vanman, E. J., & Tassinary, L. G. (2000). Personality, emotional experience, and efforts to control emotions. Journal of personality and social psychology, 79(4), 656. https://doi.org/10.1037/0022-3514.79.4.656
• Yam, F. C., & İlhan, T. (2016). Psikolojik danışma öz yeterliği: kişilik özellikleri, kaygı düzeyleri ve geçmiş eğitim yaşantıları. Journal of International Social Research, 9(42).
• Wang, Z., Goerlich, K. S., Ai, H., Aleman, A., Luo, Y. J., & Xu, P. (2021). Connectome-based predictive modeling of individual anxiety. Cerebral Cortex, 31(6), 3006-3020. https://doi.org/10.1093/cercor/bhaa407