Manisa Merkezindeki Mevcut Betonarme Binaların Deprem Riski

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 138 - 150, 20.06.2022

Mustafa Berker Alıcıoğlu

https://doi.org/10.35341/afet.1051046

Öz

Deprem riski Manisa ilinde göreceli olarak yüksektir. 2020 yılında Manisa ilinde etkili olan iki tane deprem meydana gelmiştir. Öte yandan kentsel dönüşüm kapsamında eski binalar yenilenmektedir. Yenileme için yapılan saha çalışmalarında Manisa merkezindeki pek çok binanın 2001 yılı öncesi inşa edilmiş olduğu görülmüştür. Bu çalışmada 325 tane mevcut betonarme bina kentsel dönüşüm kapsamında incelenmiştir. Binaların tamamının deprem riski taşıdığı tespit edilmiştir. Binalar, 1957 ve 2001 yılları arasında inşa edilmiştir. Binalardan elde edilen veriler doğrultusunda prototip bir bina oluşturulmuştur. Prototip bina, düzensizlikler, rijitlik, malzeme, geometri ve deprem performansı açısından incelenen binalardan daha başarılı bir binadır. Prototip bina ile risk tespiti yapılmayan binaların etüt çalışması yapılarak risk durumlarının belirlenmesi hedeflenmiştir. Prototip bina bir, iki, üç, dört, beş ve altı katlıdır. İki ve daha fazla kata sahip prototip binaların riskli olduğu belirlenmiştir. Bina etüt çalışması ile binaların risk durumlarının belirlenebileceği saptanmıştır. 2001 yılı öncesi inşa edilmiş mevcut betonarme binaların yenilenmesi ya da güçlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Deprem Riski, Kentsel Dönüşüm, Mevcut Betonarme Bina, Bina Etüt Çalışması

Teşekkür

Çalışmanın hazırlanmasında yardımlarını esirgemeyen İnşaat Mühendisi Salih Zeki ŞEN’ e en içten teşekkürlerimi sunarım.

Earthquake Risk of Existing Reinforced Concrete Buildings in Central Manisa

Öz

Manisa Province is in a territory with a relatively high earthquake risk. In 2020, two earthquakes that affected Manisa province occurred. On the other hand, within the scope of urban transformation, old buildings are rebuilt. During the field studies for the renovation, it has been found out that many buildings in the center of Manisa were built before 2001. In this study, 325 existing reinforced concrete buildings were examined within the scope of urban transformation. It has been determined that all of the buildings are at risk of earthquake. The buildings were constructed between 1957 and 2001. A prototype building has been created in accordance with the data obtained from the buildings. The prototype building is a more successful building than the buildings examined in terms of irregularities, rigidity, material, geometry and earthquake performance. With prototype building, it was aimed to determine the risk situations by conducting a survey of the buildings without risk assessment. The prototype building has one, two, three, four, five and six stories. It has been determined that prototype buildings with two or more stories are risky. It has been determined that the risk situations of buildings can be determined by building survey study. It is proposed to rebuild or strengthen existing reinforced concrete buildings built before 2001.

Anahtar Kelimeler

Earthquake Risk, Urban Transformation, Existing Reinforced Concrete Building, Building Survey

Kaynakça

• Ayhan E, Aktaş G, Karaşin A (2021). Siirt ilindeki bazı binaların riskli bina tespit yönetmeliğine göre değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 12(1):89-98. https://doi.org/10.24012/dumf.551342
• Beyaz A, Livaoğlu R (2019). Bursa ili kentsel dönüşüm çalışmalarında elde edilen beton basınç dayanımının değerlendirilmesi. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 24(1): 63-74. https://doi.org/10.17482/uumfd.486033
• B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve DAE. Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (2020). 22 Ocak 2020 Musalar-Akhisar-Manisa Depremi Basın Bülteni
• B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve DAE. Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (2020). 30 Ekim 2020 Ege Denizi Depremi Basın Bülteni
• Calvi GM, Pinho R, Magenes, G, Bommer JJ, Restrepo-Vélez LF, Crowley H (2006). Development of seismic vulnerability assessment methodologies over the past 30 years. ISET journal of Earthquake Technology, 43(3): 75-104.
• Coburn A, Spence R (2002). Earthquake Protection. Second Edition. John Wiley & Sons, Chichester.
• Cornell CA (1968). Engineering Seismic Risk Analysis, Bulletin of the Seismological Society of America, 58(5), pp: 1583-1606.
• Demirbaş N, Şahin H, Durucan C (2021). Betonarme yapılarda deprem sonrası yapısal hasarların tahmini için kullanılan hızlı değerlendirme yöntemlerinin etkinliklerinin belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 33(2): 125-134
• Dilmaç H, Ulutaş H, Tekeli H, Demir F (2018). An evaluation on seismic performance of existing reinforced concrete buildings in Turkey. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt: 9 Ek Sayı:1: 224-237. https://doi.org/10.29048/makufebed.443126
• Duzgun HSB, Yucemen MS, Kalaycioglu HS, Celik K, Kemec S, Ertugay K, Deniz A (2011). An integrated earthquake vulnerability assessment framework for urban areas. Natural hazards, 59(2): 917-947. https://doi.org/10.1007/s11069-011-9808-6
• Erdil B, Ceylan H (2021). Ön değerlendirme yöntemlerinin betonarme binaların deprem performanslarını tahmin etmedeki başarıları. 9. Turkish Conference On Earthquake Engineering
• Ergün A, Kürklü G, Başaran V (2012). Mevcut betonarme binaların deprem güvenliğinin incelenmesi ve güçlendirilmesi çalışmaları için Afyonkarahisar'dan bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12 (2) :1-11
• FEMA 154 (2002). Rapid Visual Screening of Buildings for Potential Seismic Hazards: A Handbook, FEMA, USA
• Güler E, Canbaz M (2020). Yapıların deprem riskinin sokak tarama yöntemi ile belirlenmesi: Sivrihisar örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28(3): 227-234. https://doi.org/10.31796/ogummf.736221
• Gürbüz A, Tekin M (2017). Farklı tip betonarme binalar için geliştirilmiş hasar tahmin yöntemleri. Teknik Dergi, 28(4): 8051-8076. https://doi.org/10.18400/tekderg.334196
• Hacımustafaoğlu SC, Altan MF, Naimi S (2021). Riskli yapılan risk durumlarının gözlemsel analiz ile tespiti. AURUM Journal of Engineering Systems and Architecture, 5(1), 109-118. https://doi.org/10.53600/ajesa.771218
• Hancilar U, Çaktı E, Erdik M, Franco GE, Deodatis G (2014). Earthquake vulnerability of school buildings: probabilistic structural fragility analyses. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 67: 169-178. https://doi.org/10.1016/j.soildyn.2014.09.005
• Harirchian E, Hosseini SEA, Jadhav K, Kumari V, Rasulzade S, Işık E, Wasif M, Lahmer T (2021). A review on application of soft computing techniques for the rapid visual safety evaluation and damage classification of existing buildings. Journal of Building Engineering, 43, 102536. https://doi.org/10.1016/j.jobe.2021.102536
• Işık E (2014). Bitlis ili yapı stoğunun birinci kademe (sokak tarama yöntemi ile) değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(1): 173-178. https://doi.org/10.19113/sdufbed.55891
• Işık E, Bozkurt N, Taşkın V (2017). Muş ili yapı stoğunun kanada sismik tarama yöntemi ile incelenmesi ve bölgenin depremselliği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(2): 421-429. https://doi.org/10.19113/sdufbed.46538
• Işık E, Tozlu Z (2015). Farklı değişkenler kullanılarak yapı performans puanın hesaplanması. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(2): 161-172. https://doi.org/10.17798/beufen.42155
• Kırçıl MS, Kocabey EÇ (2019). Examination of the efficiency of retrofitting methods through fragility analysis. Teknik Dergi, 30(4): 9243-9260. DOI: 10.18400/tekderg.408126
• Nemutlu ÖF, Balun B, Sarı A (2021). Mevcut yapıların depreme hazırlık değerlendirmesi: Bingöl ili örneği. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 3 (1) , 92-109. https://doi.org/10.46464/tdad.932452
• Okuyucu D, Savaş GK, Gedik B, Şuşarlıoğlu, MF, Kara T (2018). Sokaktan tarama yöntemiyle binaların bölgesel deprem risk dağılımının belirlenmesi: Erzurum – Yenişehir örneği. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 30(1): 219-231. https://doi.org/10.31796/ogummf.736221
• Özkaynak H, Özsoy Özbay, AE (2018). Seismic vulnerability assessment of reinforced concrete buildings located in esenler district of İstanbul. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(1), 285-294. https://doi.org/10.5578/fmbd.66804
• Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar (RYTEİE) (2019). Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ankara, Türkiye
• Tokgöz H, Bayraktar H (2015). Düzce ili Kaynaşlı ilçesinde riskli binaların tespitinde sokak taraması yönteminin uygulanması. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(1): 107-116
• TS 500 (2000). Betonarme yapıların tasarım ve yapım kuralları. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Türkiye
• Türkel YE, Tekeli H (2018). Konut türü betonarme binaların deprem risk değerlendirmesi. Politeknik Dergisi, 21(3), 669-680. https://doi.org/10.2339/politeknik.418848
• URL 1, https://deprem.afad.gov.tr/deprem-tehlike-haritasi (Son Erişim: 20.12.2021)
• Yücemen MS, Askan A (2002). Muhtemel deprem hasarlarının stokastik yöntemlerle tahmini. ECAS2002.
• 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun, (2012). Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ankara, Türkiye