Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 613 - 629, 31.07.2025

Lokman Odabaş , Bekir Can Şimşek , Dönüş Gençer

https://doi.org/10.35341/afet.1465645

Öz

Türkiye is highly susceptible to various natural disasters and emergencies due to its geological, topographical, and meteorological characteristics. This vulnerability is further intensified in urban areas where population density and socio-economic activities are concentrated. Among the most at-risk settings are primary and secondary schools, where large numbers of students gather daily, significantly increasing the potential for casualties and damage during emergencies. Ensuring the safety of these vulnerable populations and mitigating risks during such events is of critical importance. Therefore, enhancing disaster and emergency preparedness within educational institutions should be prioritized. This study aims to assess the self-efficacy levels and crisis management competencies of school emergency response teams, while also promoting awareness of the responsibilities held by school administrators and the teams under their leadership. The research was conducted during the 2022–2023 academic year and included 284 participants, comprising school administrators and teachers serving on emergency response teams across 32 schools in the Beşikdüzü and Şalpazarı districts of Trabzon Province, Türkiye. A descriptive and cross-sectional design was employed, with data collected via a general information form and the Emergency Response Team Self-Efficacy Scale. Statistical analyses were performed using SPSS version 22, incorporating descriptive statistics, independent samples t-tests, and one-way ANOVA. The results indicated that participants reported the lowest scores in the “competence” and “readiness” dimensions, while the “interest” dimension received the highest scores. Receiving basic disaster training significantly improved participants’ perceived competence and interest levels, though it did not have a significant effect on readiness. Competence levels varied significantly based on gender, age, role, and team membership, with older participants and school leaders demonstrating higher self-efficacy. However, no significant relationship was found between professional seniority and preparedness. Notably, a considerable number of participants stated that they were unaware of their specific responsibilities or fellow team members, emphasizing the need for structured training, inclusive participation, and comprehensive emergency planning that involves all school personnel.

Anahtar Kelimeler

Crisis Disaster Emergency Emergency Response Teams School

Destekleyen Kurum

The Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK)

Proje Numarası

1919B012204363

Teşekkür

This study was supported by the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK) 2209-A - University Students Research Projects Support Program

Kaynakça

  • Akbaba‐Altun, S. (2005). Turkish school principals’ earthquake experiences and reactions. International Journal of Educational Management.
  • Chung, S. C. & Yen, C. J. (2016). Disaster prevention literacy among school administrators and teachers: A study on the plan for disaster prevention and campus network deployment and experiment in Taiwan. Journal of Life Sciences, 10. https://doi.org/10.17265/1934-7391/2016.04.006
  • Coşkun, Ş. (2011). İlköğretim öğrencilerine verilen afet eğitimlerinin algılanmasını ölçmek üzere bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler enstitüsü, Sakarya.
  • Çelik, A. A., and Gündoğdu, K. (2022). Öğretmenlerin Afete Hazirlik Düzeyleri İle İlkokullardaki Afet Eğitimi Uygulamalarina Yönelik Görüşleri. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 77-112.
  • Değerliyurt, Z. (2023). Afetlerin Eğitime Etkileri ve Okullarda Afet Planlanması. Turkish Studies-Educational Sciences, 18(2).
  • Demirtaş, E. S. (2020) Okullarda bulunan acil durum ekiplerinin öz yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gümüşhane Üniversitesi
  • Dirim, İ. (2011). Birinci deprem bölgesi yatılı ilköğretim bölge okul müdürlerinin acil durum yönetimi yeterliklerinin saptanması. Yüksek Lisans Tezi.
  • Dönmez, B. (2001). Okul güvenliği sorunu ve okul yöneticisinin rolü. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 25(25), 63-74.
  • Duff, D. (2006). Disasters and Emergency Management. Forensic Nursing, Jones and Barlett Publishers, London.
  • Grotberg, E. H. (2001). Resilience programs for children in disaster. Ambulatory child health, 7(2), 75-83.
  • Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri. Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2, Ankara, s. 1-34.
  • Karaman, Z.T. (2007) Afet Yönetimine Giriş ve Türkiye’de Örgütlenme, Bütünleşik Afet Yönetimi, (Karaman Z.T. ve Altay A. Ed.) Birleşik Matbaacılık Ltd. Şti. 2007, İzmir, 1-38.
  • Karasar, N. (1984). Bilimsel araştırma metodu. Ankara
  • Kortak, V. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik tutumlarının incelenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 448-463.
  • Kökçü, A. (2010) İstanbul’daki ortaöğretim kurumlarında afet ve acil durum hazırlıklarının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara üniversitesi
  • Mersal, F. A. and Aly, R. A. E. S. (2016). Developing disaster management and first aid guidelines for school teachers in Cairo Egypt. Journal of Nursing Education and Practice, 6(7), 41. https://doi.org/10.5430/jnep.v6n7p41
  • Odabaş, l., and cengiz, S. (2021). Eğitim kurumları idarecilerinin kriz anında afet ve acil durumlara yönelik yeterliliklerinin değerlendirilmesi: gümüşhane ili örneği. Gümüşhane üniversitesi sağlık bilimleri dergisi, 10(3), 521-531. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.943792
  • Okay, N. & İlkkaracan, İ. (2018). Toplumsal cinsiyete duyarlı afet risk yönetimi. Resilience, 1-12. https://doi.org/10.32569/resilience.431075
  • Öcal A. (2007). İlköğretim okullarında deprem hazırlıkları: kırıkkale il örneği. Kastamonu eğitim dergisi, 15(1), 1-12.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1: SPSS-MINITAB. Kaan Kitabevi.
  • Özgüven, B. (2006). İlköğretim öğrencilerine verilen temel afet bilinci eğitiminin bilgi düzeyine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Öztürk, M. K. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının deprem deneyimleri üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-1), 308-319.
  • Ronan, K. R., Alisic, E., Towers, B., Johnson, V. A., and Johnston, D. M. (2015). Disaster preparedness for children and families: a critical review. Current psychiatry reports, 17, 1-9.
  • Shah, A. A., Gong, Z., Pal, I., Sun, R., Ullah, W., and Wani, G. F. (2020). Disaster risk management insight on school emergency preparedness–a case study of khyber pakhtunkhwa, pakistan. International journal of disaster risk reduction, 51, 101805.
  • Smith, L., & Riley, D. (2012). School leadership in times of crisis. School Leadership and Management, 32(1), 57–71. https://doi.org/10.1080/13632434.2011.614941
  • Sriskandarajah, V., Neuner, F., and Catani, C. (2015). Parental care protects traumatized Sri Lankan children from internalizing behavior problems. BMC psychiatry, 15, 1-11.
  • Şahin, C. (2002). Doğal afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Şahan, C., and Karatutlu, C. (2025). Amasya Üniversitesi Personelinin Afetlere Karşı Hazırlık, Farkındalık ve Öz-Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 1-21.
  • Takeuchi, Y., Mulyasari, F., and Shaw, R. (2011). Roles of family and community in disaster education. Community, Environment and Disaster Risk Management, 7, 77-94.
  • Uyanıker, E. A. (2014) Yönetici hemşirelerin genel öz yeterlilik inancı ile zaman yönetimi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Haliç Üniversitesi.
  • Waring, S. C., and Brown, B. J. (2005). The threat of communicable diseases following natural disasters: a public health response. Disaster Management and Response, 3(2), 41-47.
  • Watson, J. T., Gayer, M., and Connolly, M. A. (2007). Epidemics after natural disasters. Emerging infectious diseases, 13(1), 1–5. https://doi.org/10.3201/eid1301.060779
  • Ventura, G. L., and Madrigal, D. V. (2020). Awareness and practices on disaster preparedness of students of a public high school in antique. Philippine social science journal, 3(2), 45-46. https://doi.org/10.52006/main.v3i2.210
  • Yalçın, F. (2018) Acil Durumlarda Çalışanların Öz Yeterliliği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Üsküdar Üniversitesi
  • Zhu, T. T. & Zhang, Y. J. (2017). An investigation of disaster education in elementary and secondary schools: Evidence from China. Natural hazards, 89, 1009-1029. https://doi.org/10.1007/s11069-017-3004-2

Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 613 - 629, 31.07.2025

Lokman Odabaş , Bekir Can Şimşek , Dönüş Gençer

https://doi.org/10.35341/afet.1465645

Öz

Türkiye is highly susceptible to various natural disasters and emergencies due to its geological, topographical, and meteorological characteristics. This vulnerability is further intensified in urban areas where population density and socio-economic activities are concentrated. Among the most at-risk settings are primary and secondary schools, where large numbers of students gather daily, significantly increasing the potential for casualties and damage during emergencies. Ensuring the safety of these vulnerable populations and mitigating risks during such events is of critical importance. Therefore, enhancing disaster and emergency preparedness within educational institutions should be prioritized. This study aims to assess the self-efficacy levels and crisis management competencies of school emergency response teams, while also promoting awareness of the responsibilities held by school administrators and the teams under their leadership. The research was conducted during the 2022–2023 academic year and included 284 participants, comprising school administrators and teachers serving on emergency response teams across 32 schools in the Beşikdüzü and Şalpazarı districts of Trabzon Province, Türkiye. A descriptive and cross-sectional design was employed, with data collected via a general information form and the Emergency Response Team Self-Efficacy Scale. Statistical analyses were performed using SPSS version 22, incorporating descriptive statistics, independent samples t-tests, and one-way ANOVA. The results indicated that participants reported the lowest scores in the “competence” and “readiness” dimensions, while the “interest” dimension received the highest scores. Receiving basic disaster training significantly improved participants’ perceived competence and interest levels, though it did not have a significant effect on readiness. Competence levels varied significantly based on gender, age, role, and team membership, with older participants and school leaders demonstrating higher self-efficacy. However, no significant relationship was found between professional seniority and preparedness. Notably, a considerable number of participants stated that they were unaware of their specific responsibilities or fellow team members, emphasizing the need for structured training, inclusive participation, and comprehensive emergency planning that involves all school personnel.

Anahtar Kelimeler

Crisis Disaster Emergency Emergency Response Teams School

Proje Numarası

1919B012204363

Kaynakça

  • Akbaba‐Altun, S. (2005). Turkish school principals’ earthquake experiences and reactions. International Journal of Educational Management.
  • Chung, S. C. & Yen, C. J. (2016). Disaster prevention literacy among school administrators and teachers: A study on the plan for disaster prevention and campus network deployment and experiment in Taiwan. Journal of Life Sciences, 10. https://doi.org/10.17265/1934-7391/2016.04.006
  • Coşkun, Ş. (2011). İlköğretim öğrencilerine verilen afet eğitimlerinin algılanmasını ölçmek üzere bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler enstitüsü, Sakarya.
  • Çelik, A. A., and Gündoğdu, K. (2022). Öğretmenlerin Afete Hazirlik Düzeyleri İle İlkokullardaki Afet Eğitimi Uygulamalarina Yönelik Görüşleri. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 77-112.
  • Değerliyurt, Z. (2023). Afetlerin Eğitime Etkileri ve Okullarda Afet Planlanması. Turkish Studies-Educational Sciences, 18(2).
  • Demirtaş, E. S. (2020) Okullarda bulunan acil durum ekiplerinin öz yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gümüşhane Üniversitesi
  • Dirim, İ. (2011). Birinci deprem bölgesi yatılı ilköğretim bölge okul müdürlerinin acil durum yönetimi yeterliklerinin saptanması. Yüksek Lisans Tezi.
  • Dönmez, B. (2001). Okul güvenliği sorunu ve okul yöneticisinin rolü. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 25(25), 63-74.
  • Duff, D. (2006). Disasters and Emergency Management. Forensic Nursing, Jones and Barlett Publishers, London.
  • Grotberg, E. H. (2001). Resilience programs for children in disaster. Ambulatory child health, 7(2), 75-83.
  • Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri. Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2, Ankara, s. 1-34.
  • Karaman, Z.T. (2007) Afet Yönetimine Giriş ve Türkiye’de Örgütlenme, Bütünleşik Afet Yönetimi, (Karaman Z.T. ve Altay A. Ed.) Birleşik Matbaacılık Ltd. Şti. 2007, İzmir, 1-38.
  • Karasar, N. (1984). Bilimsel araştırma metodu. Ankara
  • Kortak, V. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik tutumlarının incelenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 448-463.
  • Kökçü, A. (2010) İstanbul’daki ortaöğretim kurumlarında afet ve acil durum hazırlıklarının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara üniversitesi
  • Mersal, F. A. and Aly, R. A. E. S. (2016). Developing disaster management and first aid guidelines for school teachers in Cairo Egypt. Journal of Nursing Education and Practice, 6(7), 41. https://doi.org/10.5430/jnep.v6n7p41
  • Odabaş, l., and cengiz, S. (2021). Eğitim kurumları idarecilerinin kriz anında afet ve acil durumlara yönelik yeterliliklerinin değerlendirilmesi: gümüşhane ili örneği. Gümüşhane üniversitesi sağlık bilimleri dergisi, 10(3), 521-531. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.943792
  • Okay, N. & İlkkaracan, İ. (2018). Toplumsal cinsiyete duyarlı afet risk yönetimi. Resilience, 1-12. https://doi.org/10.32569/resilience.431075
  • Öcal A. (2007). İlköğretim okullarında deprem hazırlıkları: kırıkkale il örneği. Kastamonu eğitim dergisi, 15(1), 1-12.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1: SPSS-MINITAB. Kaan Kitabevi.
  • Özgüven, B. (2006). İlköğretim öğrencilerine verilen temel afet bilinci eğitiminin bilgi düzeyine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Öztürk, M. K. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının deprem deneyimleri üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-1), 308-319.
  • Ronan, K. R., Alisic, E., Towers, B., Johnson, V. A., and Johnston, D. M. (2015). Disaster preparedness for children and families: a critical review. Current psychiatry reports, 17, 1-9.
  • Shah, A. A., Gong, Z., Pal, I., Sun, R., Ullah, W., and Wani, G. F. (2020). Disaster risk management insight on school emergency preparedness–a case study of khyber pakhtunkhwa, pakistan. International journal of disaster risk reduction, 51, 101805.
  • Smith, L., & Riley, D. (2012). School leadership in times of crisis. School Leadership and Management, 32(1), 57–71. https://doi.org/10.1080/13632434.2011.614941
  • Sriskandarajah, V., Neuner, F., and Catani, C. (2015). Parental care protects traumatized Sri Lankan children from internalizing behavior problems. BMC psychiatry, 15, 1-11.
  • Şahin, C. (2002). Doğal afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Şahan, C., and Karatutlu, C. (2025). Amasya Üniversitesi Personelinin Afetlere Karşı Hazırlık, Farkındalık ve Öz-Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 1-21.
  • Takeuchi, Y., Mulyasari, F., and Shaw, R. (2011). Roles of family and community in disaster education. Community, Environment and Disaster Risk Management, 7, 77-94.
  • Uyanıker, E. A. (2014) Yönetici hemşirelerin genel öz yeterlilik inancı ile zaman yönetimi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Haliç Üniversitesi.
  • Waring, S. C., and Brown, B. J. (2005). The threat of communicable diseases following natural disasters: a public health response. Disaster Management and Response, 3(2), 41-47.
  • Watson, J. T., Gayer, M., and Connolly, M. A. (2007). Epidemics after natural disasters. Emerging infectious diseases, 13(1), 1–5. https://doi.org/10.3201/eid1301.060779
  • Ventura, G. L., and Madrigal, D. V. (2020). Awareness and practices on disaster preparedness of students of a public high school in antique. Philippine social science journal, 3(2), 45-46. https://doi.org/10.52006/main.v3i2.210
  • Yalçın, F. (2018) Acil Durumlarda Çalışanların Öz Yeterliliği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Üsküdar Üniversitesi
  • Zhu, T. T. & Zhang, Y. J. (2017). An investigation of disaster education in elementary and secondary schools: Evidence from China. Natural hazards, 89, 1009-1029. https://doi.org/10.1007/s11069-017-3004-2
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Sosyoloji (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Lokman Odabaş 0000-0003-4717-7076

Bekir Can Şimşek 0009-0000-7685-7113

Dönüş Gençer 0000-0002-5179-3763

Proje Numarası 1919B012204363
Erken Görünüm Tarihi 31 Temmuz 2025
Yayımlanma Tarihi 31 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 5 Nisan 2024
Kabul Tarihi 18 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Odabaş, L., Şimşek, B. C., & Gençer, D. (2025). Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions. Afet ve Risk Dergisi, 8(2), 613-629. https://doi.org/10.35341/afet.1465645
AMA Odabaş L, Şimşek BC, Gençer D. Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions. Afet ve Risk Dergisi. Temmuz 2025;8(2):613-629. doi:10.35341/afet.1465645
Chicago Odabaş, Lokman, Bekir Can Şimşek, ve Dönüş Gençer. “Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions”. Afet ve Risk Dergisi 8, sy. 2 (Temmuz 2025): 613-29. https://doi.org/10.35341/afet.1465645.
EndNote Odabaş L, Şimşek BC, Gençer D (01 Temmuz 2025) Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions. Afet ve Risk Dergisi 8 2 613–629.
IEEE L. Odabaş, B. C. Şimşek, ve D. Gençer, “Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions”, Afet ve Risk Dergisi, c. 8, sy. 2, ss. 613–629, 2025, doi: 10.35341/afet.1465645.
ISNAD Odabaş, Lokman vd. “Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions”. Afet ve Risk Dergisi 8/2 (Temmuz2025), 613-629. https://doi.org/10.35341/afet.1465645.
JAMA Odabaş L, Şimşek BC, Gençer D. Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions. Afet ve Risk Dergisi. 2025;8:613–629.
MLA Odabaş, Lokman vd. “Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions”. Afet ve Risk Dergisi, c. 8, sy. 2, 2025, ss. 613-29, doi:10.35341/afet.1465645.
Vancouver Odabaş L, Şimşek BC, Gençer D. Evalution of The Self-Efficacy of Emergency Response Teams in Educational Institutions. Afet ve Risk Dergisi. 2025;8(2):613-29.
 Kapak Resmi İndir