Women's Perception of Earthquake Risk and Its Relationship with Spirituality: The Case of Diyarbakır

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 656 - 666, 31.07.2025

Eda Yakıt Ak , Mehmet Ali Şen , Hava Şen , Abdulkadir Aydın

https://doi.org/10.35341/afet.1611759

Öz

Earthquakes are unpredictable, uncontrollable events that cause destruction and threaten life. Although earthquakes are neutral in terms of damage, they have a greater impact on women. This study aims to determine the relationship between earthquake risk perception and spirituality among women living in Diyarbakır province following the earthquakes of 6 February 2023. The study was designed as descriptive and cross-sectional. The study was conducted in November 2024 using an online survey method with 390 women aged 18 and over who had experienced the disaster. Data were collected using the Demographic Information Form, Earthquake Risk Perception Scale (ERPS), and Spirituality Scale (SS). Descriptive data analysis included frequency, percentage, mean, standard deviation, and logistic regression analysis. The statistical significance level was set at 0.05. The women's total scores on the Earthquake Risk Perception Scale (31.48±5.80) and Spirituality Scale (24.26±4.68) were above average. A low-level positive significant relationship was determined between the total score of the Earthquake Risk Perception Scale (r=0.187) and the sub-factor scores (r=0.174) and (r=0.158) and the total score of the Spirituality Scale (p<0.05). In the logistic regression analysis, it was determined that earthquake fear increased by 1.064 times with each unit increase in age, 5.522 times with being married, and 4.784 times with fear of what would happen to one's children in an earthquake (p<0.05). A significant relationship was determined between earthquake risk perception and spirituality in the study. While women's spiritual feelings may have a positive effect on accepting earthquake risk, they may also lead to problems in taking precautions due to a fatalistic approach. There is a need for more precautions and information regarding the formation of earthquakes and ways to protect oneself.

Anahtar Kelimeler

Earthquake , Risk Perception , Spirituality , Women

Kadınların Deprem Risk Algısı ve Maneviyatla İlişkisi: Diyarbakır Örneği

Öz

Depremler zamanı öngörülemeyen, kontrol edilemeyen, yıkımlara neden olan ve yaşamı tehdit eden durumlardır. Depremler zararları açısından tarafsız olsa da kadınlar üzerinde daha önemli etkileri bulunur. Bu çalışma 6 Şubat 2023 depremlerini Diyarbakır ilinde yaşayan kadınların deprem risk algısı ve maneviyatları arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlamıştır. Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel tipte tasarlanmıştır. Çalışma, Kasım 2024 tarihinde çevrimiçi anket yöntemi ile 18 yaş ve üzeri 390 afeti yaşamış kadın ile gerçekleştirilmiştir. Veriler Tanıtıcı Bilgi Formu, Deprem Risk Algısı Ölçeği (DRAÖ) ve Maneviyat Ölçeği (MÖ) ile toplanmıştır. Tanımlayıcı verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık değeri 0,05 olarak alınmıştır. Kadınların Deprem Risk Algısı Ölçeği (31,48±5,80) ve Maneviyat Ölçeği (24,26±4,68) toplam puanları ortalamanın üzerinde bulunmuştur. Deprem Risk Algısı Ölçeği toplam puan (r=0,187) ve alt faktörler puanları sırasıyla (r= 0,174) ve (r= 0,158) ile Maneviyat Ölçeği toplam puanı arasında düşük düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki belirlenmiştir (p<0,05). Yapılan lojistik regresyon analizinde deprem korkusunu; yaşın bir birim artması 1,064 kat, evli olma 5,522 kat ve depremde çocuklarına ne olacağı korkusu 4,784 kat arttırdığı saptanmıştır (p<0,05). Çalışmada deprem risk algısı ve maneviyat arasında anlamlı ilişki belirlenmiştir. Kadınların manevi duygularının deprem riskini kabullenmede olumlu etkisi olsa da aynı zamanda kaderci yaklaşım ile önlem almada sorun yaşatabileceği söylenebilir. Depremlerin oluş şekli ve korunma yollarına yönelik daha fazla önlem ve bilgilendirmeye ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deprem , Kadın , Maneviyat , Risk Algısı

Kaynakça

• Altıparmak, İ. B., Birel, E. (2024). 6 Şubat 2023 Depremi Sonrasında Sosyal Yaşamın Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Değerlendirilmesi: Nurdağı Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(1), 113-134. https://doi.org/10.32600/huefd.1304991
• Aybey, S. (2024). Deprem sonrası ortaya çıkan problemlerin çözümünde manevi danışmanlık (Zonguldak örneği). Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 17, 197-223.
• Breakwell, G. M. (2021). Identity resilience: its origins in identity processes and its role in coping with threat. Contemporary Social Science, 16(5), 573–588. https://doi.org/10.1080/21582041.2021.1999488
• Çakmak, Z., Ekşi, H. (2023). Ergenlerde Yaşamda Anlam, Maneviyat, Kişilik Arasındaki İlişkiler. JEMS, 7(1),38-52. https://doi.org/10.37344/talim.2023.40
• Demirci, İ. Ekşi. H. (2018). Keep calm and be happy: A mixed method study from character strengths to well-being. Educa- tional Sciences: Theory & Practice, 18(29), 303–354. https://doi.org/10.12738/estp.2018.2.0799
• Durgun, Z.Z. (2023). Kadınlarda Manevi Yönelim ve Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Tanım Tenkit Teori, 1, 1–14. https://doi.org/10.5281/zenodo.10452681
• Gökçay, G., Çevirme, A., İncirkuş Küçük, H., Genç Akgün, Z. (2024). The relationship between earthquake risk perceptions, religious orientation, spiritual well-being in individuals with and without earthquake experience: a cross-sectional study. Sci Rep, 11;14(1), 5928. https://doi.org/10.1038/s41598-024-56641-x
• Gören, A.B. (2023). Afet sonrası ikincil travmatik stres ve dini başa çıkma: Kahramanmaraş depremi örneği. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 23,80-100. https://doi.org/10.33420/marife.1280604
• Karataş, Z., Selçuk, O. (2023). Üniversite öğrencilerinin manevi iyi oluşlarının açıklanmasında psikolojik esneklik ve çeşitli demografik değişkenlerin rolü. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(1), 37-46.
• Karataş, Z. Tüccar, E. (2024). Unveiling the healing power of spirituality: Exploring the impact on post-earthquake trauma among Türkiye survivors Spiritual Psychology and Counseling, 9(2), 145–168. http://doi.org/10.37898/spiritualpc.1393636
• Kunii, Y., Usukura, H., Otsuka, K., Maeda, M., Yabe, H., Takahashi, S., Tachikawa, H., Tomita, H. (2022). Lessons learned from psychosocial support and mental health surveys during the 10 years since the Great East Japan Earthquake: Establishing evidence-based disaster psychiatry. Psychiatry and clinical neurosciences, 76(6), 212–221. https://doi.org/10.1111/pcn.13339
• Mızrak, S., Özdemir, A., Aslan, R. (2021). Adaptation of hurricane risk perception scale to earthquake risk perception and determining the factors affecting women's earthquake risk perception. Natural Hazards, 109(3), 2241-2259.
• Nesrullah, O., Yahya, Ş. (2023). Earthquake Survivors’ Motivations for Coping with Their Problems: A Phenomenological Investigation. Trc Journal Of Humanıtarıan Action, 2,101 -110.
• Qureshi, M.I., Khan, S.U., Rana, I.A., Ali, B., Rahman, A. (2021).Determinants of people's seismic risk perception: A case study of Malakand, Pakistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 55, 102078 https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102078
• Türk, H., Ulusoy Doğmuş, Y., & Batmaz, H. (2025). Religious fatalism and earthquake preparedness among Turkish Muslims: risk perception as a moderating factor. Journal of Family Counseling and Education, 10(1), 59-75. https://doi.org/10.32568/jfce.1644820
• Sun, L., Guo, J., Qi, W. (2024). Earthquake attribution, risk perception, and self-efficacy: Tibetan Buddhism believers’ preparedness motivation. Environmental Hazards, 23(5), 462–481. https://doi.org/10.1080/17477891.2024.2325031
• Timalsina, R., Songwathana, P. Sae-Sia, W. (2022). Factors explaining resilience among Nepalese older adults experiencing disasters: A cross-sectional study. Int. J. Disaster Risk Reduct. 69, 102756. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102756
• Timalsina, R., Songwathana, P. (2020). Factors enhancing resilience among older adults experiencing disaster: A systematic review. Australasian emergency care, 23(1), 11–22. https://doi.org/10.1016/j.auec.2019.12.007
• Trumbo, C. W., Peek, L., Meyer, M. A., Marlatt, H. L., Gruntfest, E., McNoldy, B. D. Schubert, W. H. (2016). A cognitive-affective scale for hurricane risk perception. Risk Analysis, 36(12), 2233–2246. https://doi.org/10.1111/risa.12575
• Tutal G.S., Kejanlı D.T., Aykal F.D. (2025). Evaluation of the effects of the february 6, 2023 earthquakes: Diyarbakır case, Turk Deprem Arastirma Dergisi, 7(1), 36-51. https://doi.org/10.46464/tdad.1552933
• Ural, A., Yalçın, E., İlkin Aydın, E., Höbek Akarsu, R. (2024). Women's experiences in the aftermath of the Kahramanmaraş earthquakes in Türkiye: A phenomenological study. International Journal of Disaster Risk Reduction, 110. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2024.104617
• Yakıt Ak, E., Aslan, E. (2024). Deprem ve Kadın Üreme Sağlığı. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 10(1), 43-51.
• URL 1, (2024). https://www.who.int/health-topics/earthquakes#tab=tab_1 (Son Erişim: 30.12.2024)
• URL 2, (2024). https://www.undp.org/turkiye-syria-earthquakes (Son Erişim: 30.12.2024)