SANAL ORTAMDAKİ COVID 19 KONULU FIKRALAR ÜZERİNE UYUMSUZLUK VE RAHATLAMA KURAMLARI BAĞLAMINDA BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 4, 43 - 49, 29.06.2021

Osman Turan Arıkoğlu

Öz

COVID-19’un 2019 Aralık ayında Çin’in Vuhan eyaletinde ortaya çıktığı iddia edilmektedir. COVID-19’un
solunum yoluyla bulaşan bir hastalık olduğu bilinmektedir. Bu dönemde fiziksel temasın azalması sosyolojik
açıdan farklı etkiler yaratmıştır. Toplumsal ilişkilerde internetin önemi artmıştır. Bununla birlikte internette
paylaşılan içerik miktarı da yükselmiştir. Mizah içerikleri bu paylaşımlar içerisinde önemli yer tutar. Mizahın
ve mizah türlerinin çeşitli işlevlerinin olduğu bilinmektedir. Bu türlerden biri de fıkradır. Makalede salgın döneminde
sanal ortamda oluşturulmuş fıkraların incelemesi yapılmıştır. Dört adet fıkra değerlendirilmiştir. Örnekler
Youtube ve Ekşi Sözlük’ten derlenmiştir. Fıkralar “uyumsuzluk” ve “rahatlama” kuramları açısından
incelenmiştir. Fıkraların süreçteki özellik ve işlevleri tartışılmıştır. Ayrıca gündelik yaşamda sanal ortamın
yeri üzerinde durulmuştur. Sanal ortamda mizahın farklı görünümleri ele alınmıştır. Sonuçta değerlendirilen
fıkraların toplum içerisinde işlevlerini sürdürdükleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Mizah, Fıkralar, İnternet, Sanal Ortam

Kaynakça

• Baki Nalcıoğlu, Zeynep S. (2014). İnternet Folkloru/Netlore Bağlamında Sözlü Kültürün Dönüşümüne Netnografik Yaklaşımlar (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eker, Gülin Öğüt. İnsan, Kültür, Mizah. Ankara: Grafiker Yayınları, 2009.
• Ekşi Sözlük. https://eksisozluk.com/fikralarla-covid-19--6468798
• Feinberg, Leonard. “Mizahın Sırrı”. Çev. Ali Çelik ve F. Gül Özyazıcıoğlu Koçsoy. Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2. 3. Baskı.
• Frank, Russell. Newslore: Contemporary Folklore on the Internet. Jackson: University of Missippi, 2011.
• Fuat, Gencal. https://www.youtube.com/watch?v=SUPnRRQ5RXc
• Morreal, John. Gülmeyi Ciddiye Almak. Çev: Kubilay Aysevener ve Şenay Soner. İstanbul: İris Yayınları. 1997.
• Oğuz, M. Öcal vd. Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları. 2012. 9. Baskı.
• Oğuz, M. Öcal. “Nasreddin Hoca: İki Yaklaşım, Bir Problem”. Türk Dünyası Halk Biliminde Yöntem Sorunları. Ankara: Akçağ Yayınları. 2013. 2. Baskı.
• Ong, Walter J. Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknojileşmesi. Çev: Sema Postacıoğlu Banon. İstanbul: Metis Yayınları. 2018. 6. Baskı.
• Rosenthal, F. Erken Dönem İslam’da Mizah. İstanbul: İris Yayınları. 1997.
• Yıldırım, Dursun. Türk Bitiği Araştırma İnceleme Yazıları. Ankara: Akçağ Yayınları, 2016. 2. Baskı.
• Temel Dursun TV. https://www.youtube.com/watch?v=su4YyewN8UQ